– Przyjrzeliśmy się, jak urząd informuje w internecie o planowanych wycinkach. W tym samym czasie staraliśmy się przekonać burmistrza i radnych do wprowadzenia standardów opieki nad drzewami i terenami zielonymi we Włodawie. Chodziło nam o takie rzeczy jak przycinanie drzew i krzewów, nasadzenia – mówi Renata Szymańczuk z Inicjatywy Lokalnej Między Drzewami, która podjęła się tych zadań w ramach akcji Masz Głos Fundacji Batorego.
Działanie Inicjatywy Lokalnej Między Drzewami to reakcja na wycinki drzew, które odbywały się we Włodawie mimo protestów mieszkańców i happeningów uświadamiających wartość zieleni. Czarę goryczy przelało usunięcie trzech ponad stuletnich jesionów i lipy w centrum miasta, mimo złożonego przez Inicjatywę wniosku o nadanie im statusu pomnika przyrody. Mieszkańcy zawiesili nekrologi drzew tuż koło rynku.
Bez entuzjazmu?
Aktywiści zaprosili miejskich radnych i mieszkańców na spotkanie w sprawie wprowadzenia zielonych standardów we Włodawie. Zareagowało troje radnych, w tym ówczesna przewodnicząca Rady – Joanna Szczepańska, która była w stałym kontakcie z aktywistami i starała się przekazywać ich stanowiska oraz pomysły pozostałym członkom Rady Miasta.
Brak odpowiedzi ze strony większej grupy radnych nie zniechęcił grupy, a wystarczającym wsparciem okazali się sami mieszkańcy. Grupa wartko zabrała się do pracy. W kilka miesięcy opracowała postulaty dotyczące m.in. doboru roślin do nasadzeń, ich pielęgnacji i właściwego cięcia drzew. Równolegle pracowała nad tworzeniem informacji na temat ochrony gatunkowej, oznaczeń stosowanych na drzewach przydrożnych oraz wzorów zgłoszenia i wniosku o wycięcie drzewa lub krzewu — wszystkie te dokumenty ostatecznie znalazły się w Biuletynie Informacji Publicznej gminy. Standardy miały zostać wypracowane wspólnie z urzędnikami miejskimi.
W efekcie rozmów z mieszkańcami, m.in. Kołem Gospodyń Miejskich Zosie Samosie, i dzięki informacjom zgromadzonym za pomocą ankiety internetowej grupa wypracowała postulaty, które przedstawiła na spotkaniu z pracownikami urzędów. Uczestniczyli w nim m.in. wiceburmistrz Włodawy, kierownik Wydziału Mienia i Gospodarki Komunalnej, kierownik Zakładu Usług Komunalnych MPGK, przewodnicząca Rady Miejskiej. Mieszkańcy zgłosili też potrzebę wybiegu dla psów, ochrony parku, w którym mieści się stary cmentarz żydowski, dbania o nasadzenia drzew i krzewów.
W opracowaniu społecznych postulatów do standardów aktywistom pomogli: Daniel Jaszczuk z Referatu Ochrony Środowiska i Rolnictwa w Urzędzie Miejskim w Łomiankach, które wprowadziły u siebie standardy zarządzania zielenią i Zbigniew Mieszkowicz, ekspert-praktyk akcji Masz Głos ze Społecznych Strażników Drzew z Rzeszowa. Niestety już podczas spotkania miasto odrzuciło pomysł, uznało bowiem, że w tej chwili nie widzi możliwości wprowadzenia zielonych standardów we Włodawie.
Lepiej z dostępem do informacji publicznej
Po sześciu wnioskach grupy została zaktualizowana ta część Biuletynu Informacji Publicznej, która dotyczy ochrony gatunkowej oraz wzorów zgłoszenia i wniosku o wycięcie drzewa lub krzewu. Grupa zwróciła też uwagę na brak informacji o zakazach wycinek drzew wynikających z ochrony gatunkowej roślin, zwierząt i grzybów, które mają znaczenie przy podejmowaniu konkretnych decyzji.
Kolejny wniosek trafił do Urzędu Miasta i Starostwa Powiatowego we Włodawie; dotyczył uzupełnienia informacji o tym, w jakich przypadkach mieszkańcy muszą zgłaszać zamiar usunięcia drzewa lub krzewu, a w jakich nie ma potrzeby tego robić; jakie dokumenty są przy tym wymagane; jak wygląda procedura rozpatrywania zgłoszenia o usunięcie drzewa przez osobę prywatną; do kiedy trzeba złożyć wniosek o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa lub krzewu i jak można odwołać się od wydanej decyzji.
O ile jeśli chodzi o udostępnianie informacji dotyczących m.in. drzew i krzewów w mieście, udało się inicjatywie uzyskać zmiany, o tyle na wprowadzenie flagowego projektu grupy, czyli zielonych standardów, trzeba będzie jeszcze poczekać.
– Działam już siłą rozpędu. Zaczęłam, więc muszę być konsekwentna, nie mogę teraz tego zostawić. Ludzie znają naszą inicjatywę i wiedzą, że standardy to nasz temat. W czasach katastrofy klimatycznej przyroda jest najważniejsza, choć pewnie wielu wydaje się, że dziś jest jej dużo. Na szczęście coś działa, bo odkąd zgłaszamy okaleczenia drzew, takie przypadki zdarzają się już sporadycznie – mówi Renata Szymańczuk.
Nagroda Super Głos
Inicjatywa Lokalna Między Drzewami otrzymała tytuł finalisty nagrody Super Głos Fundacji Batorego za działania w 2022 roku na rzecz ochrony drzew we Włodawie.
Więcej w „Atlasie dobrych praktyk”
Przeczytaj historie o ludziach, którzy wzięli sprawy w swoje ręce.
Akcja Masz Głos to prowadzony od 2006 roku ogólnopolski projekt Fundacji im. Stefana Batorego, który ma na celu budowanie dialogu i współpracy pomiędzy społecznościami lokalnymi a władzami samorządowymi. Patroni medialni: Onet.pl, Ngo.pl, NaszeMiasto.pl.
Stowarzyszenie Inicjatywa Lokalna Miedzy Drzewami z Włodawy zajmuje się działaniami na rzecz ochrony miejskiej przyrody, popularyzowaniem nowych trendów i rozwiązań związanych z adaptacją do zmian klimatu. Zachęca m.in. do zakładania łąk kwietnych, rzadszego koszenia trawników, niegrabienia liści. Prowadzi szkolenia na temat prawidłowej pielęgnacji drzew, współpracuje z różnymi instytucjami i organizacjami, aby jak najlepiej chronić najbliższą przyrodę. Stara się być jej głosem.
Źródło: akcja Masz Głos
