Publicystyka - ngo.pl

Gościem honorowym debaty była laureatka nagrody Ludmiła  Akesiejewna.

Według rosyjskiej działaczki na rzecz praw człowieka, kłopoty Rosji z budową społeczeństwa obywatelskiego wynikają m.in. z tego, w jaki sposób upadł tam komunizm.

"Nie ceni się wolności, która spada z nieba, której się nie wywalczyło. Co więcej, u nas wraz z wolnością pojawiła się bieda" - tłumaczyła Aleksiejewa, zwracając uwagę na słabość ruchów dysydenckich w Związku Radzieckim.

Jej zdaniem powolny rozwój organizacji pozarządowych i ruchów obywatelskich doprowadzi jednak do budowy demokratycznego społeczeństwa w perspektywie 10-15 lat.

Poseł do Parlamentu Europejskiego Paweł Kowal zwrócił uwagę, że obecny prezydent Rosji Dymitrij Medwiediew często deklaruje swoje przywiązanie do demokracji.

"Chce być przyjacielem demokracji, społeczeństwa obywatelskiego, spotykał się z przedstawicielami organizacji pozarządowych, ogłosił zniesienie kary śmierci. Ale w tym samym czasie zginęła [Anastazja] Baburowa [dziennikarka Nowej Gaziety], [Zarema] Sadułajewa [czeczeńska działaczka na rzecz praw człowieka], eksmitowano organizacje pozarządowe z ich siedzib" - mówił poseł.

O braku podstaw do optymizmu, mówiła także Julia Sereda - członek zarządu MEMORIAŁU: "Ilu jeszcze moich przyjaciół i kolegów zginie na tej drodze? Przed nami jest jakaś linia okrucieństwa. Nie ma takich okropności, przed którymi cofnęliby się ludzie władzy".

Zdaniem Julii Seredy przyznanie Nagrody im. Sacharowa rosyjskim działaczom na rzecz praw człowieka stanowi ważne moralne wsparcie: "Kiedy patrzę na twarz Politkowskiej na zdjęciach, wspominam Estemirową, nie mam juz siły na optymizm. Ta nagroda to dowód, że ktoś o nas pamięta i jedno ze źródeł siły do budowania optymizmu."

Według posła do Parlamentu Europejskiego Rafała Trzaskowskiego Unia Europejska ma problem z mówieniem jednym głosem w stosunkach z Rosją, ale w jej rękach są narzędzia do skutecznego działania.

"Europa ma narzędzia do rozmowy, która nie będzie pouczaniem Rosji. To egzekwowanie umów podpisanych przez Rosję, nacisk na przestrzeganie zobowiązań, które Moskwa sama na siebie przyjęła" - mówił Trzaskowski.

Zdaniem Ludmiły Aleksiejewej jednym z najważniejszych zadań na drodze do budowy demokratycznego społeczeństwa w Rosji jest stworzenie niezależnego od władzy wykonawczej sądownictwa.

Aleksiejewa zwraca uwagę, że w tej chwili władza sądowa w Rosji jest ściśle zintegrowana z władzą wykonawczą. Jej zdaniem droga do zmiany sytuacji wiedzie poprzez rozwijanie alternatywnego systemu sprawiedliwości: budowę sądów rozjemczych, rozwijanie pojednawczych procedur rozwiązywania sporów.

Debata "Rosja dziś: społeczeństwo nieobywatelskie?" odbyła się w ramach 9. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego WATCH DOCS. Prawa Człowieka w Filmie. Została zorganizowana przez Biuro Informacyjne Parlamentu Europejskiego w Polsce i Helsińską Fundację Praw Człowieka.