Europejska Rzeczniczka Praw Obywatelskich (ERPO) prowadzi dochodzenie w sprawie skargi Green REV Institute dotyczącej opóźnień oraz braku przejrzystości Komisji Europejskiej w pracach nad prawem dla zrównoważonych systemów żywnościowych, zapowiedzianym w strategii UE „Od pola do stołu”.
W ramach dochodzenia ERPO zwróciła się do Komisji Europejskiej o wyjaśnienie, dlaczego – mimo przeprowadzonych konsultacji publicznych i zapowiedzi legislacyjnych – do końca 2023 r. nie przedstawiono obiecanego wniosku ustawodawczego ani nie poinformowano opinii publicznej o jego statusie.
W odpowiedzi z 3 listopada 2025 r. Komisja Europejska powołała się m.in. na „bezprecedensowe” wyzwania geopolityczne z 2023 r., protesty rolników oraz konieczność równoważenia priorytetów związanych z bezpieczeństwem i konkurencyjnością. Komisja wskazała, że cele inicjatywy mają być realizowane „w ramach” Wizji dla rolnictwa i żywności ogłoszonej w lutym 2025 r., nie precyzując jednak, czy pierwotnie zapowiadane prawo ramowe zostanie przedstawione, zawieszone czy wycofane – ani kiedy mogłoby to nastąpić.
W reakcji na tę odpowiedź Europejska Rzeczniczka Praw Obywatelskich uznała, że Komisja nadal nie zapewniła opinii publicznej jasnej informacji o statusie inicjatywy. W związku z tym 17 grudnia 2025 r. ERPO zapowiedziała zwołanie spotkania z Komisją Europejską do 13 lutego 2026 r. Celem spotkania ma być:
a. ustalenie, czy prace nad inicjatywą dotyczącą zrównoważonych systemów żywnościowych są kontynuowane, zawieszone czy wycofane;
b. wyjaśnienie, w jaki sposób Komisja informuje opinię publiczną o wstrzymywaniu lub porzucaniu zapowiedzianych inicjatyw legislacyjnych, zwłaszcza po przeprowadzeniu konsultacji publicznych.
Dlaczego ta sprawa ma znaczenie?
Prawo ramowe dla zrównoważonych systemów żywnościowych miało być jednym z kluczowych elementów strategii UE „Od pola do stołu” oraz Europejskiego Zielonego Ładu. Jego celem było zapewnienie spójności unijnych polityk żywnościowych – od rolnictwa i zdrowia publicznego po klimat i ochronę środowiska – oraz stworzenie jasnych ram prawnych dla państw członkowskich i rynku wewnętrznego.
W latach 2020–2023 Komisja Europejska przeprowadziła prace przygotowawcze, w tym wstępną ocenę skutków oraz szerokie konsultacje publiczne, angażując obywateli, organizacje społeczne i interesariuszy rynkowych. Brak informacji o losie inicjatywy po zakończeniu tych procesów budzi pytania nie tylko o przyszłość prawa żywnościowego, lecz także o standardy przejrzystości i odpowiedzialności instytucji UE.
W odpowiedzi na ten brak informacji, w lipcu 2025 r. Green REV Institute złożył oficjalną skargę do Europejskiej Rzeczniczki Praw Obywatelskich, dotyczącą opóźnień i braku przejrzystości Komisji Europejskiej w pracach nad tą inicjatywą.
„Europejki i Europejczycy mają prawo wiedzieć, co stało się z obiecaną inicjatywą, w sprawie której Komisja zebrała już głosy społeczeństwa i interesariuszy. Brak transparentności podważa zaufanie do instytucji UE i osłabia wiarygodność procesów decyzyjnych, zwłaszcza wtedy, gdy dotyczą one kluczowych obszarów, takich jak żywność, zdrowie i bezpieczeństwo.” - podkreśla Myka Zabinska z Green REV Institute.
Źródło: Green REV Institute
