Publicystyka - ngo.pl

Adw. Karolina Kuszlewicz przedstawiła tezę o prawnym bezprawiu wobec szczurów. Wyjaśniła, że choć prawo deklaruje humanitarne traktowanie wszystkich zwierząt (czyli także szczurów), w praktyce – poprzez przepisy sanitarne i utrwaloną kulturę prawną – szczury są wypychane poza realną ochronę. Podkreśliła, że prawo nie działa w próżni: jego interpretacja zależy od wartości, języka i społecznych uprzedzeń.

Wskazała trzy sposoby postrzegania szczurów w prawie: jako istot czujących chronionych Ustawą o ochronie zwierząt, jako zwierząt laboratoryjnych wykorzystywanych instrumentalnie oraz jako potencjalnego zagrożenia sanitarnego, co jest – w powszechnej opinii – uzasadnieniem ich "zwalczanie". Te perspektywy są ze sobą sprzeczne. Ustawa o ochronie zwierząt jasno stwierdza, że zwierzę nie jest rzeczą, a zadawanie cierpienia stanowi znęcanie, jednak w praktyce cierpienie szczurów przy deratyzacji jest marginalizowane.

Adwokatka argumentowała, że środki śmiercionośne stosowane wobec szczurów powinny być absolutnym wyjątkiem, dopuszczalnym tylko przy rzeczywistym i poważnym zagrożeniu sanitarnym, które w prawie nie zostało precyzyjnie zdefiniowane. W zwykłych sytuacjach należy stosować metody nieśmiercionośne. Zwróciła uwagę, że brutalne metody, takie jak trutki i lepy, powodują ogromne cierpienie, zagrażają innym zwierzętom i ludziom oraz są stosowane rutynowo, bez realnej analizy konieczności.

W części wystąpienia poświęconej kulturze prawnej pokazała, że przez lata interpretacje prawa (m.in. w komentarzach prawniczych) wzmacniały przekonanie, że szczury nie zasługują na opiekę i ochronę, co ukształtowało praktykę stosowania przepisów. Na zakończenie postulowała bardziej refleksyjne czytanie prawa, zmianę języka oraz konkretne działania: zakaz najbardziej okrutnych metod zabijania szczurów, rozwijanie i finansowanie metod alternatywnych oraz uznanie, że obecne prawo już dziś daje podstawy do lepszej ochrony szczurów, jeśli tylko zostanie inaczej zinterpretowane.

Całe wystąpienie można obejrzeć na YouTube oraz Facebooku.

Konferencja została zorganizowana przez Fundację W Imię Zwierząt, przy współorganizacji Fundacji Mushika. Oprócz Karoliny Kuszlewicz zebrana publiczność miała okazję usłyszeć wystąpienia Ignacego Stadnickiego (reprezentującego Fundację Lab Rescue), dr Gabrielę Jarzębowską, Katarzynę Wypychewicz (z Fundacji Mushika) i dr n. wet. Edytę Wincewicz oraz dr hab. Elwirę Sztetner.