Publicystyka - ngo.pl

Ale jak dogadać się z tymi młodymi ludźmi? A może lepiej zapytać: jak się dogadać z tymi „nowymi młodymi ludźmi”? Bo przecież „za naszych czasów…”; bo przecież „kiedyś to było inaczej…”, bo przecież „my byliśmy inni…”. Jak „dziadersi” czy „boomersi” mają znaleźć wspólny język z  osobami dwa lub nawet trzy razy młodszymi od siebie? Jak w dobie pandemii, izolowania „młodych” od „starych”, nauki i pracy zdalnej, kontaktów z wykorzystaniem technologii znaleźć wspólny język i nawiązać dialog o tym, czego młodzi ludzie dzisiaj potrzebują?

To ważne pytania przed którymi staje dzisiaj wiele osób dostrzegających trudną sytuację młodzieży, która od ponad roku jest zamknięta w swoich domach i pozbawiona jest  wielu bezpośrednich, twarzą w twarz kontaktów z rówieśnikami, szkołą, innymi dorosłymi. Mało tego! Dzisiaj słychać jeszcze donioślej, że potrzebujemy sprawdzonych metod, skutecznych narzędzi i dobrych przykładów, jak pracować z młodzieżą  i umacniać rodzące się więzi.

Odpowiedzią na te dylematy, a przynajmniej opisy konkretnych sposobów działania i angażowania młodzieży, odnajdziemy w nowej publikacji „Jestem, działam, współpracuję! Jak dorosły może wspierać młodzież w rozwoju” autorstwa Katarzyny Braun, Danki Daszkiewicz i Iwony Kirstein. Po raz pierwszy została ona zaprezentowana szerszej publiczności 30 marca 2021 r. w czasie wydarzenia „Gotowi na przyszłość! Czyli jak wspierać młodzież na drodze do dorosłości”

Publikacja to rezultat 20 lat doświadczeń pracy z młodzieżą wypracowanych w Programie Równać Szanse Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, realizowanego dotychczas przez Polską Fundację Dzieci i Młodzieży. W swoim założeniu publikacja pełni rolę przewodnika do pracy z młodzieżą, skierowanego do wszystkich ludzi dorosłych, którzy pracują, będą pracowali lub chcą pracować z młodymi ludźmi.

Jednak sama praca dla pracy jest jałowa i bezproduktywna, a młodzi ludzie, jak żadna inna grupa wiekowa, potrafi wyczuć i ocenić, czy podejmowane przez nich działania mają sens i cel, który przyniesie im korzyść. W publikacji odnajdziemy próbę zdefiniowania konkretnych korzyści takiej pracy to kompetencje i umiejętności (nazywanych czasami kompetencjami przyszłości), które zdaniem instytucji europejskich, ale także uczestników Światowego Forum Ekonomicznego w Davos, będą miały kluczowy wpływ na życie w najbliższych dekadach i które pozwolą młodzieży na dobry start w dorosłe życie.

Czytając publikację, poznamy najważniejsze zasady angażowania młodych ludzi we wspólne działania. Na podstawie doświadczeń realizacji około 3.000 projektów, w ramach Programu Równać Szanse, możemy z pełną odpowiedzialnością powiedzieć, że zasady te są sprawdzone. Mamy dowody na ich skuteczność. Podręcznik odpowiada na takie pytania jak: kim ma być i co robić, ale też kim ma nie być i czego nie robić osoba dorosła pracująca z młodzieżą; dlaczego w pracy z młodzieżą tak ważna jest autentyczność, podmiotowe traktowanie, przekazanie odpowiedzialności i danie prawa do sukcesu i porażki? 

My, dorośli mamy skłonności do tego, by młodych ludzi sprowadzać do roli wykonawcy, często prostych zadań. Wszystko to robimy pod płaszczem rzekomej troski o bezpieczeństwo i dobre samopoczucie młodzieży. Publikacja pokazuje, że jest to krótkowzroczna postawa. Ogranicza ona poczucie sprawczości wśród młodych ludzi, poczucia tego, że coś ode nich naprawdę zależy, co może mieć konsekwencje nie tylko dla powodzenia działań prowadzonych z młodzieżą, ale też dla całego ich dorosłego życia.

Autorki publikacji zauważają także, że myśląc o młodzieży, o ich angażowaniu w ciekawe przedsięwzięcia, nie można zapominać, że każdy z nas żyje w swojej społeczności, a w niej poza młodzieżą i dorosłymi zaangażowanymi w projekt, są także ci „inni” dorośli, którzy także mogą, a nawet powinni mieć szanse współpracy z młodzieżą. Takie podejście uczy również młodych ludzi skutecznego działania w ich rzeczywistości, doświadczania pozytywnych, a czasem także negatywnych konsekwencji własnych działań. Bo takie jest nasze dorosłe życie. 

Autorki pokazują bardzo jasno, jak poznanie lokalnego środowiska, jego walorów i ograniczeń, pozwala na budowanie własnej tożsamości młodego człowieka, jego pewności siebie, dumy i sprawczości. Nic nas tak nie winduje w ocenie własnego statusu i pozycji w lokalnej społeczności jak sukces osiągnięty, pokazany i zauważony przez tych „innych”, którzy razem z nami żyją i których na co dzień spotykamy.

„Młodzież to jest bardzo dziwne zjawisko, jego istotą jest to, że jest nieogarniane i niebywale zmienne” – taki pogląd wygłosił Ryszard Michalski, lider Stowarzyszenia Tratwa z Olsztyna w czasie wydarzenia promującego publikację. A więc jak stworzyć przestrzeń dla rozwoju i zaangażowania młodzieży? Jak sprawić, by te przestrzeń tworzyli sami młodzi? Jak ich wspierać i nie przeszkadzać w tym, by sami wyrównali swoje szanse? Autorki publikacji stworzyły syntetycznym opis najważniejszych zasad, sposobów, narzędzi i metod do wykorzystania w skuteczniejszych działaniach  z młodzieżą. Działaniach z młodzieżą, a nie dla młodzieży. Jest to metoda sprawdzona w tysiącach miejsc w Polsce, za którą stoją dziesiątki tysięcy życiorysów młodych ludzi.

Publikacja niewątpliwie może stanowić cenną pozycję na rynku wydawniczym, przeznaczoną nie tylko dla teoretyków, ale przede wszystkim dla praktyków kreujących życie społeczne.

Publikację można pobrać bezpłatnie, wchodząc na stronę: www.pracazmlodzieza.pl.