Publicystyka - ngo.pl

Wstępne porozumienie jest efektem zakończonych we wtorek trilogów, czyli rozmów trójstronnych pomiędzy Parlamentem Europejskim, Radą UE i Komisją Europejską.

Decyzję skomentowała Ilona Jędrasik, prezeska Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi:

„Decyzja unijnych decydentów wyznacza nowy, wieloletni horyzont w walce o czyste powietrze w Unii. Z punktu widzenia mieszkańców Polski kluczowe jest, aby ten i kolejne rządy nie zwlekały do 2040 r. z osiągnięciem nowych norm”.

Jesteśmy krajem, który od lat zmaga się zanieczyszczeniem powietrza, ale dzięki temu zdobyliśmy już  doświadczenie w zakresie walki z tym problemem. Teraz musimy to wykorzystać przyspieszyć działania, bo każdy rok opóźnienia oznacza m.in. dodatkowe koszty na służbę zdrowia, jak i indywidualne koszty zdrowotne, które płacą mieszkańcy naszego kraju”.

Decydenci zgodzili się również na umożliwienie mieszkańcom UE zwrócenia się do sądu, gdy władze nie chronią ich zdrowia przed zanieczyszczonym powietrzem. Nowe, wyraźne zasady dostępu do wymiaru sprawiedliwości wreszcie dadzą ludziom narzędzia do pociągnięcia rządów do odpowiedzialności w przypadku naruszenia przez nie prawa.

Z kolei nowe prawo do odszkodowania będzie oznaczać, że ludzie, którzy zachorowali z powodu nielegalnych poziomów zanieczyszczenia powietrza, mają szansę domagać się sprawiedliwości od rządów, które nie zdołały ich ochronić.

Ugo Taddei, prawnik z brukselskiego biura ClientEarth podsumował wstępne porozumienie:

"Od lat walczymy o to, aby ludzie dotknięci zanieczyszczeniem powietrza mogli pozwać swoje rządy, gdy te nie podejmą wystarczających działań. Nowe przepisy dotyczące dostępu do wymiaru sprawiedliwości i odszkodowań zapewniają bardzo potrzebną jasność w tym zakresie i odegrają kluczową rolę w osiągnięciu czystszego i zdrowszego powietrza dla wszystkich".

ClientEarth wspiera obecnie osoby fizyczne w Belgii, Niemczech, Włoszech i Polsce w podejmowaniu działań prawnych przeciwko rządom krajowym, dążąc do uznania prawa człowieka do zdrowego powietrza w sądzie.

Dyrektywa w sprawie jakości powietrza (AAQD) jest kamieniem węgielnym prawodawstwa Unii Europejskiej mającego na celu regulację i poprawę jakości powietrza w państwach członkowskich. Jej głównym celem jest ochrona zdrowia ludzkiego i środowiska poprzez ustanowienie określonych norm jakości powietrza i limitów emisji dla różnych zanieczyszczeń powietrza, w tym pyłu zawieszonego (PM10 i PM2,5), dwutlenku azotu (NO2), dwutlenku siarki (SO2), tlenku węgla (CO), ołowiu (Pb), benzenu i ozonu (O3).

Zanieczyszczenie powietrza jest odpowiedzialne za około 300 000 przedwczesnych zgonów rocznie w Europie, co czyni je głównym zagrożeniem środowiskowym dla naszego zdrowia. Zanieczyszczenie powietrza przyczynia się do wielu problemów zdrowotnych, w tym zawałów serca, udarów mózgu, chorób układu oddechowego, cukrzycy, demencji, opóźnionego rozwoju poznawczego u dzieci i raka płuc.