Jak pomagać ziemi, przeznaczając godzinę w tygodniu? Odpowiada Zuzanna Rudzińska-Bluszcz [film]
Weszliśmy w czasy autentyczności. Autentyczni są: aktywiści i aktywistki, którzy bronią Puszczy Białowieskiej i Grupa Granica, która mówi – nie ma naszej zgody, by ludzie chorowali i umierali na granicy. Dziś każda osoba może przekazać swoją relację i prawdę światu – zostać ambasadorem lub ambasadorką sprawy. Nie musimy rzucać wszystkiego i jechać w Bieszczady. Wystarczy przeznaczyć godzinę tygodniowo na bycie rzecznikiem swojego rozwiązania.
Jakie wyzwania stoją przed polskimi organizacjami społecznymi w najbliższym czasie?
Rola organizacji społecznych w Polsce jest ogromna. Często mówię, że NGO w 2022 roku wypełniały luki tam, gdzie państwo nie było w stanie wystarczająco chronić swoich obywateli – mówi Zuzanna Rudzińska-Bluszcz. To naprawdę niesamowite i niezwykłe w skali światowej. Organizacje społeczne są tam, gdzie uchodźcy giną w lasach, są wsparciem dla ofiar przemocy domowej, edukują obywatelsko w szkołach, zapewniają ochronę środowiska w kontekście lokalnym i forsują zmiany na rzecz klimatu w kontekście systemowym.
Jednym z największych wyzwań trzeciego sektora jest dziś brak systemowego finansowania. Gdy rozmawiam z moimi koleżankami i kolegami z organizacji, to właśnie brak wsparcia strukturalnego, które pomogłoby im złapać oddech, nie na kilka grantowych miesięcy, tylko na kilka lat, zaplanować coś w dłuższej perspektywie czasu, jest największym wyzwaniem.
Tych problemów jest dużo więcej: wypalenie zawodowe aktywistów i aktywistek, hejt, działania państwa i jego organów przeciwko organizacjom społecznym. Zwykły brak wsparcia z góry jest bardzo dużym wyzwaniem w codziennej pracy. Dodatkowo społecznie cały czas pracowniczki i pracownicy NGO są postrzegani jako ludzie, którym zawodowo coś w życiu nie wyszło. A to przecież oddane specjalistki i specjaliści, którzy zdecydowali się naprawić kawałek świata i robią to bardzo skutecznie – podsumowuje Zuzanna Rudzińska-Bluszcz, prezeska zarządu Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi.
O czym organizacje społeczne nie mogą zapomnieć, gdy profesjonalizują swoje działania?
Polski trzeci sektor bardzo szybko się profesjonalizuje. Mam wrażenie, że aktywiści i aktywistki potrzebują wsparcia profesjonalnych osób od komunikacji i PR. Łączenie takich usług, które zazwyczaj były zastrzeżone dla biznesu z działaniami organizacji społecznych, bardzo dobrze nam zrobi. Z jednej strony pozwoli lepiej i głębiej docierać do społeczeństwa i do wszystkich zainteresowanych, z drugiej, pozyskiwać środki finansowe, a z trzeciej, docierać do decydentów.
Nie chciałabym natomiast, żeby ta profesjonalizacja zgubiła nasz ogień i naszą ułańską fantazję, żebyśmy stali się zasiedziałymi organizacjami, w których decyzje podejmowane są zupełnie jak w korporacji. Zależy mi, żebyśmy mieli nadal w sobie tę odrobinkę naszej fantazji i gorącego serca, które nas niesie w polskim trzecim sektorze.
Jak być skutecznym rzecznikiem lub rzeczniczką spraw społecznych?
Kończą się powoli czasy, kiedy ekspert mówił nam, jak żyć, co jest białe, a co czarne, i co jest prawdą. Dziś dzięki mediom społecznościowym, każdy może przekazać swoją relację i swoją prawdę szerokiemu gronu odbiorców. Weszliśmy w czasy autentyczności.
Autentyczna jest matka, która walczy z państwem o finansowanie leku dla swojego dziecka. Autentyczny jest protest osób z niepełnosprawnościami w sejmie. Autentyczni są aktywiści, którzy bronią dosłownie własną piersią Puszczę Białowieską przed wycinką. Autentyczna jest Grupa Granica, która łączy się i mówi „nie” – nie ma naszej zgody, by ludzie chorowali i umierali na naszych granicach. To przyniósł nam XXI wiek, cyfrowe media i bardzo się z tego cieszę – mówi Zuzanna Rudzińska-Bluszcz.
Każda osoba może być ambasadorem i ambasadorką swojej sprawy. Nie musimy od razu rzucać wszystkiego i jak to kiedyś było, jechać w Bieszczady. Wystarczy poświęcić jedną godzinę tygodniowo na bycie rzecznikiem jakiegoś rozwiązania. Każdy z nas w życiu ma bardzo wiele problemów, które go poruszają i popychają do działania. Możemy i powinniśmy z nimi iść dalej, tworzyć wspólnotę ludzi, których ta sprawa porusza i budować między nimi zaufanie.
Dlaczego kryzys klimatyczny to kryzys praw człowieka?
Nazwa naszej Fundacji – ClientEarth Prawnicy dla Ziemi – mówi sama za siebie. Jesteśmy organizacją, w której pracuje 30 bardzo różnych osób, ale w większości jesteśmy prawniczkami i prawnikami, którzy rzeczywiście mają jedną klientkę i tą klientką jest Ziemia. Ja przyszłam do ClientEarth, jako „pani od praw człowieka” i nadal pozostaje im wierna. Wierzę w misję Fundacji, ponieważ dla mnie na koniec dnia wszystko sprowadza się właśnie do człowieka.
A dlaczego kryzys klimatyczny jest kryzysem praw człowieka? Bo dotyka pojedynczych ludzi. Najpierw mieszkańców globalnego południa, którzy będą musieli migrować w poszukiwaniu warunków nadających się do życia. Kiedyś te fale migrantów klimatycznych dotrą do naszej bezpiecznej i zasobnej Europy i będziemy musieli temu problemowi stawić czoła. Polska z jednej strony zdała egzamin, gdy wybuchła wojna w Ukrainie – jestem bardzo dumna z naszej reakcji. Oblaliśmy niestety egzamin jako państwo na granicy z Białorusią, nie zapewniając bezpieczeństwa, ochrony życia i zdrowia ludzi, którzy dostawali i dostają się na terytorium Polski.
Jak pomagać ziemi, przeznaczając godzinę w tygodniu?
Warto się rozejrzeć wokół siebie i zastanowić, co porusza nasze serce. Być może to wycinka lasu za naszym płotem, być może budowa obwodnicy przez obszar Natura 2000, który znajduje się dwa kilometry od nas, a może nasz marny trawnik za oknem, który jest tak równo strzeżony, że nie ma na nim motyli, które oglądaliśmy jeszcze w rok roku.
Kiedy znajdziemy tę jedną sprawę, to pogadajmy o niej z sąsiadem, sąsiadką, przyjaciółmi i zbudujmy wokół niej wspólnotę, wspólnotę opartą na zaufaniu. Wtedy nagle dostrzeżemy, że polityka i walki przy ulicy Wiejskiej nie mają znaczenia w kontekście naszego przystrzyżonego trawnika. Razem możemy zmieniać nasz mały wycinek rzeczywistości niezależnie od tego, czy i na kogo głosujemy.
↗️ SPIS TREŚCI:
- 00:18 Jakie wyzwania stoją przed polskimi organizacjami społecznymi?
- 03:30 O czym NGO nie mogą zapomnieć, kiedy profesjonalizują swoje działania?
- 05:00 Jak być skutecznym rzecznikiem lub rzeczniczką spraw społecznych?
- 07:39 Dlaczego kryzys klimatyczny to kryzys praw człowieka?
- 11:19 Jak pomagać ziemi, przeznaczając godzinę w tygodniu?
Zuzanna Rudzińska-Bluszcz: Prawniczka zajmująca się prawami człowieka, prezeska Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi. Na przełomie 2020/21 obywatelska kandydatka na Rzecznika Praw Obywatelskich. W latach 2015-2021 odpowiadała za strategiczne postępowania sądowe w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, a także za prace Okrągłego Stołu do walki z patotreściami w internecie przy RPO. Absolwentka Leadership Academy for Poland, Marshall Memorial Fellowship i Obama Foundation: Leaders Europe.
Interesujesz się nowymi technologiami i chcesz w oparciu o nie rozwijać swoją organizację? Zajrzyj również na blog Sektora 3.0 i dołącz do naszego newslettera, by nie przegapić kolejnych przydatnych tekstów. Zapraszamy!
Źródło: Sektor 3.0
