Publicystyka - ngo.pl

Internet stał się naszym drugim domem – miejscem, w którym szukamy informacji, zawieramy znajomości i budujemy swoje życie. Ale to, co daje nam możliwości, może też stanowić zagrożenie.

Z najnowszego badania Urzędu Komunikacji Elektronicznej (02-2023) wynika, że ponad 60% dzieci natknęło się w internecie na mowę nienawiści, a wiele z nich miało styczność z treściami prezentującymi przemoc. To alarmująca statystyka.

Jednocześnie, również w codziennym życiu społecznym, wciąż zmagamy się z wyzwaniami związanymi z brakiem wiedzy na temat praw człowieka, równości i akceptacji różnorodności. Mimo że żyjemy w XXI wieku, nadal spotykamy się z sytuacjami, w których ludzie są oceniani, dyskryminowani lub traktowani niesprawiedliwie ze względu na swoją tożsamość, pochodzenie czy światopogląd.

Obie te kwestie – bezpieczeństwo cyfrowe i społeczne – łączy jedno: brak świadomości i edukacji, które mogłyby pomóc przeciwdziałać tym problemom.

Co zrobić, by zmienić tę rzeczywistość? Dębicka Akademia Rozwoju postanowiła nie tylko mówić o problemie, ale także realnie na niego odpowiedzieć. Tak powstała edukacyjna inicjatywa społeczna pt. „Wolność i równość w codziennym życiu”, realizowana w ramach projektu „Wzmacniamy Europę SPLOTowymi wartościami”.

Liderkom – Dominice Marć i Agacie Fryz – zależało przede wszystkim na tym, aby pomóc uczestnikom:

• lepiej zrozumieć, czym jest równość w codziennym życiu, jak rozpoznawać sytuacje niesprawiedliwości i jak na nie reagować,
• dostrzegać zagrożenia, takie jak hejt, manipulacja czy oszustwa cyfrowe i uczyć się, jak im zapobiegać,
• zdobyć wiedzę o prawach i narzędziach ochrony, ale też tworzyć przestrzeń do rozmowy, wymiany międzypokoleniowych doświadczeń i wzajemnej pomocy.

Bo świat, w którym żyjemy, nieustannie się zmienia – i wymaga od nas nowej wiedzy, nowych umiejętności i większej uważności. Tak na siebie, jak i na drugiego człowieka.

Bez świadomości praw trudno się bronić. Jeśli nie wiemy, jakie mamy prawa jako obywatele, pracownicy, uczniowie czy członkowie społeczności, łatwiej stajemy się ofiarami niesprawiedliwości, nierównego traktowania czy dyskryminacji. Bez edukacji na ten temat milczymy tam, gdzie powinniśmy mówić i działać.

Stereotypy i uprzedzenia dzielą społeczeństwo. Niezależnie od wieku i doświadczenia, każdy z nas funkcjonuje w świecie pełnym społecznych schematów. Niektóre wydają się nieszkodliwe, inne krzywdzą, ale wszystkie mają jeden wspólny skutek – zamiast budować wspólnotę, pogłębiają podziały. Dlatego tak ważne jest, by edukacja o równości i akceptacji nie była jedynie teorią, ale realnym doświadczeniem, które pozwala spojrzeć na drugiego człowieka z większym zrozumieniem.

Bezpieczeństwo osobiste i rodzinne to podstawa zdrowego społeczeństwa. Kiedy czujemy się bezpiecznie – w domu, w pracy, w przestrzeni publicznej – jesteśmy bardziej otwarci na rozwój i współpracę. Ale to bezpieczeństwo nie jest dane raz na zawsze. Trzeba je budować – poprzez edukację, uważność i tworzenie wspólnoty, w której ludzie wiedzą, że mogą na siebie liczyć.

Właśnie dlatego wydarzenia takie jak otwarte forum społeczne oraz cykl warsztatów – zrealizowane przez Dębicką Akademię Rozwoju – mają tak wyjątkową wartość. To nie są zwykłe spotkania – to przestrzenie, w których ludzie mogą usłyszeć się nawzajem, zrozumieć swoje perspektywy i zdobyć narzędzia do działania.

Największa siła takich projektów tkwi w ich międzypokoleniowym potencjale. Każda grupa wiekowa wniosła coś wyjątkowego – młodzi słuchali doświadczeń starszych, a starsi mieli okazję dostrzec, jak młodsze pokolenia postrzegają wolność i bezpieczeństwo we współczesnym świecie.

– Dla wielu zaskakujące było to, jak różne pokolenia otworzyły się na rozmowę o wolności osobistej i prawie do bezpieczeństwa – mówi Dominika Marć, prezes Dębickiej Akademii Rozwoju. – Tematy, które czasem wydają się odległe lub trudne, stały się niezwykle bliskie i osobiste, ponieważ każdy – niezależnie od wieku – odnalazł w nich cząstkę własnych doświadczeń. Warsztaty i dyskusje pokazały, że wartości takie jak godność, wolność i bezpieczeństwo są uniwersalne, ale każdy pokolenie postrzega je nieco inaczej.

– Niezwykłym doświadczeniem było też to, jak bardzo mieszkańcy docenili obecność ekspertów i prelegentów, którzy „przynieśli wielki świat do małej społeczności”. Ludzie często mówili, że czuli się tak, jakby uczestniczyli w wydarzeniu na poziomie ogólnopolskim, mimo że wszystko działo się w ich własnym otoczeniu. To pokazuje, jak ważne jest organizowanie tego typu inicjatyw lokalnie, zamiast zakładać, że wartościowe treści są dostępne tylko w dużych miastach – dodaje liderka projektu.

Inicjatywa „Wolność i równość w codziennym życiu” połączyła edukację, kulturę i społeczne zaangażowanie, ale przede wszystkim zbudowała w dębickiej społeczności relacje oparte na wzajemnym szacunku i otwartości. Dzięki temu ludzie nie tylko zdobywali wiedzę, ale przede wszystkim zaczęli lepiej rozumieć siebie nawzajem.

Ważnym elementem projektu było także poczucie wspólnoty i wyjątkowości wydarzenia. Nie chodziło tylko o treść, ale również o sposób jej podania – oprawa gastronomiczna, starannie przygotowana dekoracja i występ muzyczny Jowity Pociask sprawiły, że uczestnicy czuli się wyjątkowo, jak goście na ważnym wydarzeniu, a nie tylko odbiorcy informacji. To pokazuje, jak istotne jest nie tylko to, co się mówi, ale też jak się to robi – z troską, estetyką i szacunkiem dla uczestników.

Wreszcie, projekt wniósł przekonanie, że każda społeczność zasługuje na dostęp do wysokiej jakości edukacji, refleksji i kultury. Uczestnicy mogli doświadczyć tego, że ich głos ma znaczenie, że nie muszą wyjeżdżać do dużych miast, by uczestniczyć w wartościowych wydarzeniach i że małe społeczności mogą być miejscem wielkich rozmów i ważnych zmian.

Dębicka Akademia Rozwoju nie chce, aby projekt „Wolność i równość w codziennym życiu” był jednorazowym działaniem – przeciwnie, marzeniem organizatorek jest, aby stał się cykliczną przestrzenią do rozmów o kluczowych aspektach życia społecznego: wolności, bezpieczeństwie i relacjach międzyludzkich.

W przyszłości planowane jest poszerzenie formuły warsztatów i forów, tak aby zaangażować jeszcze więcej grup społecznych i wprowadzić nowe metody pracy – m.in. warsztaty praktyczne, symulacje oraz projekty angażujące mieszkańców do wspólnego działania. Istotnym kierunkiem rozwoju jest także wykorzystanie kultury i sztuki jako narzędzia do rozmowy o wartościach, np. poprzez większą obecność artystów, pokazy filmowe czy działania teatralne.

Równie ważnym celem jest utrzymanie wysokiej jakości wydarzeń, co oznacza nie tylko współpracę z ekspertami, ale także dbałość o każdy detal – tak, aby uczestnicy czuli się nie tylko edukowani, ale również docenieni i zauważeni.

Największą ambicją Akademii jest jednak sprawienie, by projekt żył w społeczności także po zakończeniu oficjalnych wydarzeń – aby rozmowy trwały, a uczestnicy czuli, że są częścią społeczności, w której ich głos i potrzeby mają znaczenie. Bo prawdziwa wartość takich działań to nie tylko zdobyta wiedza, ale trwała zmiana w myśleniu i relacjach międzyludzkich, która zostaje na długo.

Czy możemy żyć w społeczeństwie opartym na szacunku i bezpieczeństwie? Projekt „Wolność i równość w codziennym życiu” udowadnia, że tak – ale tylko wtedy, gdy podejmiemy konkretne działania. Edukacja o prawach człowieka, walka z hejtem i cyberzagrożeniami, budowanie społecznej wrażliwości – to nie są abstrakcyjne idee, ale realne narzędzia, które mogą poprawić jakość życia mieszkańców Dębicy i innych lokalnych społeczności.

Dzięki takim inicjatywom możemy nie tylko zwiększyć świadomość na temat współczesnych zagrożeń, ale także stworzyć przestrzeń, w której ludzie uczą się od siebie nawzajem i wspólnie kształtują lepszą przyszłość. To pokazuje, że nawet lokalne działania mogą mieć ogromny wpływ – wystarczy, że damy sobie szansę na rozmowę, refleksję i zmianę.

Realizator projektu: Dębicka Akademia Rozwoju

Nazwa projektu: „Wolność i równość w codziennym życiu: Edukacyjny projekt społeczny”

Cel projektu: Podniesienie świadomości społecznej w zakresie praw człowieka, równości i cyberbezpieczeństwa oraz wzmocnienie umiejętności reagowania na zagrożenia w codziennym życiu.

Facebook: www.facebook.com/debickaakademiarozwoju

Kontakt do organizacji: dominika.marc@onet.pl

Główne działania:

• Dwa otwarte fora społeczne – wydarzenia na rozpoczęcie i zakończenie projektu, tworzące przestrzeń do dyskusji i wymiany doświadczeń.
• Cykl dziewięciu warsztatów edukacyjnych – skierowanych do dzieci, młodzieży i dorosłych, obejmujących tematykę równości, praw człowieka oraz bezpieczeństwa w sieci.
• Kampania społeczna promująca postawy szacunku, odpowiedzialności i świadomego korzystania z przestrzeni cyfrowej.

Efekty:

• Wzrost świadomości na temat praw człowieka i równości społecznej wśród mieszkańców Dębicy.
• Zwiększenie kompetencji w zakresie cyberbezpieczeństwa i ochrony przed zagrożeniami online.
• Wzmocnienie międzypokoleniowej współpracy i integracji w lokalnej społeczności.