Fundusz ZDOLNI: nowa nazwa, ten sam cel – rozwój młodych talentów w Polsce
Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci zmienia nazwę na Fundusz ZDOLNI. Nowa nazwa pozwoli uwypuklić to, co w działaniach Funduszu najistotniejsze: dawanie młodym ludziom uzdolnionym naukowo i artystycznie wyjątkowej możliwości zdobywania wiedzy i rozwijania talentów w kontakcie z najlepszymi w Polsce badaczami, muzykami i plastykami, na najlepszych krajowych uczelniach i w ośrodkach badawczych.
Fundusz powstał w 1983 roku jako odpowiedź na potrzebę wspierania pasji i talentów młodych ludzi, niezależnie od ich statusu materialnego czy miejsca zamieszkania. Od tamtej pory z programu skorzystało ponad 10 000 uczniów z całej Polski. W pierwszym roczniku pod opieką Funduszu znalazło się 56 osób, dziś ich liczba dochodzi niemal do 600 rocznie. Blisko 40 proc. z nich pochodzi z małych miejscowości. Taki sam procent stypendystów stanowią dziewczęta, co jest bardzo istotne w świecie, w którym kobietom wciąż trudniej jest osiągać sukcesy w pracy naukowej.
40 lat wsparcia dla młodych talentów
Fundusz ZDOLNI kieruje się szacunkiem dla różnorodności, kładąc ogromny nacisk na interdyscyplinarność, łącząc naukę ze sztuką i umożliwiając młodym ludziom rozwój w różnych dziedzinach. Co roku oferuje ponad 50 różnorodnych zajęć – od warsztatów naukowych, przez obozy wielodyscyplinarne, warsztaty muzyczne, aż po plener malarski. Uczestnicy mają także szansę na staże badawcze i uczestnictwo w licznych koncertach czy wystawach.
– To właśnie dzięki Funduszowi poznałem świetnych nauczycieli i kolegów, z którymi do dziś robimy projekty inżynierskie i wymieniamy się doświadczeniami. Dzięki Funduszowi zmieniłem swój sposób myślenia o nauce i badaniach. Zdobyta wiedza i umiejętności pozwoliły mi też rozwinąć umiejętności biznesowe – mówi dr Krzysztof Wojewodzic, innowator edukacji i technologii, prezes Escola S.A., badacz sztucznej inteligencji i autor publikacji „WydAIniej. Jak sztuczna inteligencja usprawni twoją pracę”.
Warto podkreślić, że wszyscy prowadzący zajęcia – pracownicy naukowi, artyści i studenci – to wolontariusze. Dzielą się swoją wiedzą i pasją nieodpłatnie w przekonaniu, że dla dobra wszystkich warto wspierać młode talenty. Współpraca z ponad 50 placówkami badawczymi i kulturalnymi, w tym z Polską Akademią Nauk, Uniwersytetami: Warszawskim, Jagiellońskim i Wrocławskim, a także z Europejskim Centrum Muzyki Krzysztofa Pendereckiego, pozwala na zapewnienie młodym ludziom dostępu do najwyższej jakości edukacji.
Rozwój zdolności – nie tylko w teorii
Celem Funduszu ZDOLNI jest dawanie podopiecznym narzędzi do rozwoju. Jego członkowie podkreślają, że chcą, aby każdy młody człowiek, niezależnie od swojego środowiska, miał szansę na rozwój zdolności. Tych, które później będzie mógł wykorzystać nie tylko w karierze zawodowej, ale także w życiu społecznym. To właśnie dlatego ZDOLNI oferują kompleksową pomoc w postaci warsztatów, staży i indywidualnych konsultacji. Często prace uczestników stają się częścią ważnych publikacji naukowych, a czasem nawet przepustką do światowej kariery. Wśród absolwentów Funduszu są m.in.: znakomita neurobiolożka prof. Ewelina Knapska, skrzypaczka Agata Szymczewska, astronom dr hab. Radosław Poleski, prof. UW, a także Wojciech Zaremba, współzałożyciel OpenAI, i Tomasz Czajka – programista pracujący m.in. przy projekcie SpaceX.
– Polska nie należy do krajów o dużych zasobach naturalnych. Naszym największym skarbem są dzieci, szczególnie te utalentowane. Fundusz ZDOLNI pomógł mi i wielu innym zdolnym dzieciom rozwinąć skrzydła i stać się tymi, kim jesteśmy dzisiaj – mówi Wojciech Zaremba, jeden z twórców OpenAI, którzy stoją za powstaniem m.in. narzędzia ChatGPT.
Za trwałością i sukcesem idei Funduszu stoi umiejętne połączenie współpracy międzypokoleniowej i między różnymi środowiskami oraz wartości wolontariatu. Każdego roku ponad 300 wolontariuszy – nauczycieli, naukowców, artystów i studentów – angażuje się w jego działalność, czyniąc go jednym z najbardziej unikalnych projektów edukacyjnych w Polsce. W wielu krajach, takich jak Niemcy czy Stany Zjednoczone, na podobne inicjatywy przeznaczane są ogromne środki finansowe, jednak to właśnie model oparty na wolontariacie sprawia, że ZDOLNI tworzą wspólnotę i przestrzeń swobodnej wymiany wiedzy i doświadczeń, dostępną dla każdego.
Mimo ogromnego zaangażowania wolontariuszy i niewielkich wydatków administracyjnych, koszty realizacji programu są duże. Fundusz pozyskuje te środki, startując w konkursach grantowych ogłaszanych przez ministerstwa i fundacje korporacyjne. Ważnym źródłem finansowania jest też odpis 1.5% podatku dla organizacji pożytku publicznego oraz darowizny, przede wszystkim od absolwentów Programu.
Nowa nazwa, te same wartości
Fundusz ZDOLNI, mimo zmiany nazwy, niezmiennie pozostaje wierny swoim wartościom. Od ponad 40 lat konsekwentnie wspiera młodych ludzi w ich rozwoju, dostarczając im narzędzi do poszerzania horyzontów intelektualnych, artystycznych i społecznych. Fundusz, tak jak jego stypendyści, uczy się i dojrzewa. Oferta zajęć jest stale aktualizowana tak, żeby odpowiadać na zmieniające się potrzeby uczniów i wyzwania związane, np. z innowacjami technologicznymi i zmianami w edukacji.
W planach Funduszu jest reaktywacja projektu „Inspiratorium” – zarzuconego z powodu ograniczeń budżetowych, a skierowanego do nauczycieli, którzy chcieli samodzielnie pracować w swoich szkołach z uczniami zdolnymi.
ZDOLNI dążą do tego, by stać się słyszalnym głosem w debacie o przyszłości edukacji w Polsce. Organizacja pragnie, by jej działania inspirowały do refleksji nad modelem współczesnej edukacji, który wspiera młodych w rozwijaniu ich pasji i talentów. Chcą stworzyć jeszcze większą przestrzeń, w której młodzież z całej Polski ma szansę na rozwój, a ich zdolności stają się narzędziem do pozytywnej zmiany zarówno w Polsce, jak i na świecie.
Źródło: Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci