Publicystyka - ngo.pl

Problem dotyczy według Klon/Jawor (2018) aż 70% organizacji, które dostrzegają trudności w zdobywaniu funduszy lub sprzętu. Potwierdzają to także budżety – średnio w badanym roku organizacje dysponowały 28 tysiącami złotych. Tymczasem źródeł finansowania, z których mogą czerpać organizacje społeczne na planowane działania jest relatywnie dużo. Wśród najczęstszych można wymienić: 

• dotacje ze środków publicznych (środki samorządów gminnych, powiatowych, wojewódzkich, wojewodów, ministerialne) 

• darowizny  

• 1% podatku dochodowego dla organizacji o statusie pożytku publicznego  

• zbiórki publiczne  

• składki członkowskie  

• działalność odpłatna pożytku publicznego  

• działalność gospodarcza  

• loterie fantowe  

• sponsoring  

• crowdfunding, czyli tzw. finansowanie społecznościowe  

• pożyczki.

Pomimo iż źródeł finansowania jest wiele, większość organizacji pozyskuje środki tylko z kilku. Przeciętna organizacja korzysta ze składek członkowskich, środków samorządowych, darowizn od osób prywatnych.

Mając stosunkowo dużo możliwości pozyskiwania środków organizacje z nich nie korzystają. Dlaczego tak się dzieje?

Wśród najczęstszych problemów związanych z pozyskiwaniem środków można wskazać brak wiedzy, doświadczenia i świadomości znaczącej części przedstawicieli organizacji. Kolejnym problemem jest opieranie działalności na jednym, dwóch źródłach przychodu, nierzadko na środkach publicznych – stanowią one ok. 55% budżetu sektora.

Takie działanie niesienie za sobą wiele niekorzystnych skutków dla organizacji. Oprócz braku stabilności finansowej, organizacje uzależnione od środków publicznych zaczynają działać w schemacie od dotacji do dotacji, co powoduje iż funkcjonują w kalendarzu wyznaczonym przez ogłoszenia konkursowe, często zapominając o swojej misji i potrzebach społecznych, na które odpowiadają. Przekłada się to również na niechęć organizacji do zatrudniania pracowników, którzy byliby trwałym elementem wpływającym na jej rozwój i wspierającym pozyskiwanie środków.

Biorąc pod uwagę powyższe problemy, można zauważyć, jak ważną rolę w rozwoju organizacji, ale też całego sektora odgrywa fundraising. Wielu jednak działaczy organizacji społecznych nie zdaje sobie sprawy, jak wykorzystać fundraising i jakie niesie za sobą korzyści, np. stabilna sytuacja finansowa, rozwój organizacji, większa skala działania, większa skuteczność, budowanie relacji, dywersyfikacja źródeł finansowania, uniezależnienie się od jednej instytucji finansującej. 

Warto też pamiętać o prostej zależności –  mając więcej pieniędzy możemy zrobić więcej Zróżnicowana struktura przychodów pozwala także na dywersyfikację ryzyka związanego z ewentualnym niepozyskaniem środków i zachowanie ciągłości swoich działań. Odpowiedzią na te wyzwania jest fundraising.

Fundraising to pozyskiwanie środków finansowych lub rzeczowych na rzecz organizacji społecznej. To proces oparty na strategii oraz systematycznych działaniach, które prowadzą do realizacji głównego celu, jakim jest zapewnienie środków na działania. Nie bez znaczenia pojawia się tutaj słowo „systematycznych”. Prowadzone w taki sposób działania fundraisingowe mogą zapewnić organizacji stałe źródło przychodów.

Nie ma jednego schematu, jak powinien wyglądać budżet organizacji, biorąc pod uwagę strukturę przychodów, czy jakimi metodami pozyskiwania środków się posługiwać. Każda organizacja jest inna, ma inne cele, misję, odbiorców swoich działań i powinna dostosować do siebie odpowiednie mechanizmy, które będą w jej przypadku najlepsze.

Rozwiązaniem dedykowanym organizacjom, które chcą podjąć działania fundraisingowe jest narzędzie ułatwiające przygotowanie planu pozyskiwania środków – planu fundraisingowego oraz jego wdrożenie. Dzięki wdrożonemu narzędziu organizacja zyskuje jeden z elementów strategii fundraisingowej, dostosowany do swoich potrzeb, ze szczegółowym opisem i wskazówkami wypełnienia każdego elementu pozwalającego na aktywne pozyskiwanie funduszy.

Plan pozyskiwania środków daje możliwość dokładnego zaplanowania działań oraz przemyślenie, jakie środki na ich zorganizowanie organizacja będzie musiała zdobyć. Opracowanie planu fundraisingowego daje także możliwość przygotowania się na różne scenariusze. Dla przykładu jeśli nie uda się pozyskać środków w ramach konkursu ogłoszonego przez samorząd, warto żebyśmy już na etapie planowania zaproponowali inne możliwe źródło finansowania.

Funkcjonuje powszechny mit, że fundraisingiem mogą zajmować się tylko duże i bogate organizacje. Jest to błędne przekonanie, często zniechęcające małe organizacje do zainteresowania się tematem. Z narzędzia mogą skorzystać zarówno organizacje małe, jak i duże, nowo powstałe, czy takie, które działają już od wielu lat. 

Więcej na temat narzędzia przygotowanego przez Stowarzyszenie Centrum PISOP na stronie internetowej https://pisop.org.pl/bank-rozwiazan-bar.

Natalia Pawlicka – doradczyni Centrum PISOP, wspiera powstawanie nowych podmiotów ekonomii społecznej oraz rozwój już istniejących, w tym przedsiębiorstw społecznych oraz działania związane z tworzeniem miejsc pracy.

Artykuł jest częścią projektu pn. Bank Rozwiązań (BaR).

Projekt Bank Rozwiązań (Bar) jest realizowany przez Stowarzyszenie Centrum PISOP 
w ramach Programu Rozwoju Organizacji Obywatelskich na lata 2018-2030. Głównym celem projektu jest stworzenie narzędzi, które usprawnią funkcjonowanie sektora pozarządowego, w tym we współpracy z jednostkami samorządowymi i przedsiębiorstwami. Efekty pracy ekspertów dostępne są na stronie: https://pisop.org.pl/bank-rozwiazan.