Publicystyka - ngo.pl

Europejskie Stowarzyszenie Fundraiserów (EFA) wyraża zaniepokojenie poważnym zagrożeniem dla wolności słowa i informacji oraz znaczącym wpływem tej decyzji na finanse europejskich organizacji społeczeństwa obywatelskiego.

W ramach Europejskiego Planu Działania na rzecz Demokracji, a także jako uzupełnienie zasad określonych w Akcie o Usługach Cyfrowych (DSA) dotyczących reklam internetowych, Komisja Europejska ustanowiła nowe zasady dotyczące przejrzystości w reklamie politycznej, praw wyborczych i finansowania partii poprzez Rozporządzenie o Przejrzystości i Targetowaniu Reklamy Politycznej (TTPA), które wchodzi w życie 10 października 2025 roku. Autorzy rozporządzenia w żadnym momencie nie celowali w publikacje społeczeństwa obywatelskiego, ani w apele o darowizny, kampanie rzecznicze czy petycje, które nie wchodzą w zakres tego rozporządzenia.

Decyzja Meta o usunięciu wszystkich reklam dotyczących kwestii politycznych i społecznych opiera się na szerokiej i jednostronnej interpretacji europejskiego rozporządzenia TTPA. Interpretacja ta nie jest podzielana przez wszystkie platformy. W swoim przewodniku opublikowanym 26 września 2025 roku, Meta wyjaśnia swoją definicję „kwestii politycznych i społecznych”. Na przykład, wszelka komunikacja dotycząca praw socjalnych, w tym walki z dyskryminacją, walki o prawa kobiet lub mniejszości, walki ze zmianami klimatu oraz zdrowia Europejczyków, zostanie zakazana na Facebooku, Instagramie i innych sieciach Meta. Jedynie czysto informacyjne treści mogą uniknąć cenzury giganta.

Decyzja ta jest niezrozumiała, biorąc pod uwagę, że zgodnie z tekstem Rozporządzenia, polityczny charakter treści jest określany przez jej nadawcę, a nie przez dostawcę usług reklamowych.

Dla organizacji społeczeństwa obywatelskiego (OSO) kluczowe jest utrzymanie otwartej komunikacji ze społeczeństwem, ponieważ jest to jeden z najważniejszych sposobów skutecznego udostępniania informacji publicznych oraz pozyskiwania członków, wolontariuszy i darczyńców. W tym zakresie platformy mediów społecznościowych są kluczowymi pośrednikami dla OSO.

Według EUROSTAT-u, 59% Europejczyków korzystało z mediów społecznościowych w 2023 roku. Facebook, z ponad 459 milionami użytkowników, jest najpopularniejszą siecią społecznościową w Europie, tuż za nim plasuje się Instagram, z ponad 311 milionami użytkowników.

We Francji, Facebook nadal jest wiodącą europejską siecią społecznościową dla OSO, z 70% populacji obecnej na platformie, a 24,5% z nich subskrybuje konta organizacji non-profit. W Szwecji 73% organizacji non-profit, które odpowiedziały na ankietę członkowską Giva Sverige, uważa, że ta decyzja będzie miała negatywny wpływ na ich działania w zakresie podnoszenia świadomości, rzecznictwa, komunikacji i pozyskiwania funduszy.

W czasie, gdy OSO ponoszą główny ciężar globalnej recesji gospodarczej, zwiększonych potrzeb beneficjentów i ostrych cięć w niektórych budżetach, zwłaszcza pomocy międzynarodowej, ta wiadomość, pojawiająca się tuż przed kampaniami na koniec roku, które stanowią znaczną część ich dochodów, jest brutalna dla całego sektora.

EFA i jej członkowie w pełni popierają cele rozporządzenia TTPA. Ochrona integralności wyborów i otwarta debata publiczna są fundamentalne dla społeczeństw demokratycznych, a OSO odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu pluralizmu i odporności.

Dlatego EFA zdecydowanie potępia próbę wykorzystania prawa dotyczącego przejrzystości przez Meta do uciszenia sektora non-profit. EFA wzywa Meta do rewizji jej interpretacji rozporządzenia TTPA, a inne platformy do zapewnienia proporcjonalnego wsparcia dla zachowania integralności wyborów i debat publicznych oraz ochrony wolności słowa i informacji.

Komisja Europejska przygotowuje obecnie wytyczne dotyczące egzekwowania rozporządzenia, które mogą stworzyć pewne możliwości dla organizacji non-profit. Nie będą jednak one stanowić zobowiązania dla platform do ich wdrożenia.

EFA wzywa Komisję do jak najszybszej publikacji tych wytycznych oraz do zgromadzenia wszystkich zainteresowanych stron w celu zapewnienia wspólnej interpretacji rozporządzenia, która będzie respektować prawa wszystkich i będzie zgodna z zasadami Karty Praw Podstawowych UE (w szczególności z Artykułem 11: wolność wyrażania opinii i otrzymywania informacji).

Eduard Marček, Dyrektor Wykonawczy EFA, mówi: „Zakaz wprowadzony przez Meta będzie miał ogromny wpływ na sposób, w jaki społeczność non-profit może komunikować się i pozyskiwać fundusze od swoich odbiorców, czego nie można przeoczyć. Będziemy utrzymywać otwartą rozmowę z Komisją Europejską i Meta w tej sprawie”.

O Europejskim Stowarzyszeniu Fundraisingu (EFA) 

EFA reprezentuje 19 państw europejskich za pośrednictwem 23 członków, 2771 organizacji i 11 089 indywidualnych członków, którzy apelują o hojność publiczną. Naszym celem jest wzmacnianie i rozwój organizacji non-profit w całej Europie, które opierają się na finansowaniu prywatnym. Bronimy i promujemy bezpieczne środowisko dla darowizn prywatnych i korporacyjnych w całej Europie. Przyczyniamy się do podnoszenia świadomości i ochrony specyfiki organizacji non-profit oraz doceniamy znaczenie niezależnego i pluralistycznego społeczeństwa obywatelskiego w Europie.