Dzieci w powodzi: jak pomóc najmłodszym po katastrofie?
W sytuacjach kryzysowych, takich jak ogromne ulewy i powodzie, które dotknęły zeszłorocznej jesieni południowo-zachodnią Polskę, ze szczególną troską należy zająć się także dobrostanem dzieci i młodzieży.
Kluczowe jest, aby dać młodym ludziom poczucie bezpieczeństwa, stabilności i spokoju, którego tak bardzo potrzebują. Można to zrobić na przykład poprzez próbę utrzymania codziennej rutyny, jak chodzenie do szkoły czy spożywanie posiłków o stałych, ustalonych porach.
Powódź u wielu młodych ludzi naruszyła, a nawet zniszczyła tę rutynę, stając się tym samym przyczyną silnego stresu i ekstremalnych emocji, takich jak złość, strach, smutek czy bezsilność. Trudno samodzielnie poradzić sobie z tak wzmożonymi emocjami. Dodatkowo młodzi ludzie widzieli, że osoby dorosłe nie radziły sobie z tą sytuacją, lub po prostu nie wiedziały, co będzie dalej i w swojej bezsilności wprost to komunikowały, a to wszystko sprawiało, iż dziecko czuło się jeszcze bardziej.
Kiedy tak trudna sytuacja długo się utrzymuje, życie nie wraca do normy, a skutki kryzysu (zarówno materialne i finansowe, ale też emocjonalne) przedłużają się, to bardzo często reakcją na duży stres jest albo silne pobudzenie, albo wręcz przeciwnie – stan depresyjny. Przedłużający się stres, nawet jeśli na początku mógł działać mobilizująco, prowadzi do wyczerpania organizmu. Takie zaniedbane stany i emocje rozwijają się później w Zespół Stresu Pourazowego lub zaburzenia lękowe.
Co robi Pajacyk?
Od blisko 30 prawie trzydziestu lat program Pajacyk Polskiej Akcji Humanitarnej wspiera dzieci i młodzież w Polsce. Znany jest przede wszystkim z udzielania wsparcia żywnościowego, ale w odpowiedzi na rosnące potrzeby w zakresie zdrowia psychicznego młodych ludzi od kilku lat realizuje również komponent psychospołeczny.
Pajacyk w ramach wsparcia psychospołecznego pomaga placówkom wsparcia dziennego, organizacjom pozarządowym, świetlicom i szkołom, które prowadzą działania mające na celu poprawę dobrostanu dzieci i młodzieży w Polsce, niezależnie od ich narodowości. Robi to poprzez finansowanie indywidualnych konsultacji psychologicznych, różnego rodzaju zajęć grupowych oraz zajęć rekreacyjnych. Mając na uwadze fakt, że prawidłowe wsparcie psychospołeczne musi być kompleksowe, pomocą objęte są nie tylko dzieci, ale także ich prawni opiekunowie. Pajacyk tym samym otwiera się na działania pomocowe skierowane do dorosłych, którzy borykają się z problemami rodzicielsko-wychowawczymi oraz z własnymi trudnymi i bardzo często zaniedbanymi emocjami.
Pajacyk to program elastyczny, który stale się zmienia i przystosowuje do nowych potrzeb i kontekstów. Teraz pomaga dzieciom poszkodowanym przez powódź w południowo-zachodniej Polski poprzez uruchomienie dodatkowych środków finansowych i wsparcie lokalnych placówek edukacyjno-wychowawczych w zakresie trzech obszarów: żywnościowego, psychospołecznego i materialnego. Działania wsparcia dzieci prowadzone są w takich miejscowościach, jak Lewin Brzeski, Lądek-Zdrój, Głuchołazy, Nysa i Kłodzko.
Sytuacja kryzysowa to nie tylko doświadczenie tragedii, ale także wyzwanie, by odnaleźć się w nowej rzeczywistości, odbudować dom, zmierzyć się ze stratą i problemami finansowymi. Pajacyk zapewnia posiłki w dziewięciu placówkach, pomagając ponad 400 dzieciom z terenów dotkniętych powodziami. We współpracy z organizacjami lokalnymi zapewni konsultacje psychologiczne, terapie grupowe i inne zajęcia, które mają na celu wesprzeć dzieci w radzeniu sobie z traumatycznymi przeżyciami.
Sprawdzonym sposobem na opanowanie trudnych emocji jest spędzanie czasu w bezpiecznym otoczeniu. Dlatego Pajacyk wprowadza innowacyjne rozwiązanie, czyli tzw. kąciki ciszy – przyjazne dziecku przestrzenie, w których mogą się wyciszyć, uspokoić, po prostu poczuć bezpiecznie. Wyposażone w materace, pufy, poduszki, hamaki i słuchawki wyciszające przestrzenie pojawią się w kilkunastu szkołach, bibliotekach i placówkach wsparcia dziennego w regionie.
Dzieci, szczególnie w sytuacjach kryzysowych, bardzo często zwracają uwagę na reakcje dorosłych w ich otoczeniu. Jeśli dorośli są sfrustrowani, smutni czy przytłoczeni stresem, dzieci również to odczuwają. Dlatego w ramach wsparcia psychospołecznego pomoc otrzymają także rodzice dzieci oraz pracownicy szkół i placówek edukacyjnych, którzy niejednokrotnie sami ucierpieli na skutek powodzi. Zostaną dla nich zorganizowane specjalne grupowe spotkania, pomagające radzić sobie ze stresem i stratą.
To, w jaki sposób dziecko będzie w stanie przejść przez tak trudne doświadczenie życiowe, zależy nie tylko od tego, co przeżyło, ale także od tego, czy otrzymało odpowiednią pomoc w odpowiednim czasie. Dlatego tak istotne jest wsparcie ze strony programu Pajacyk, które dotrze właśnie tam, gdzie jest najbardziej potrzebne.
Dowiedz się więcej o działaniach PAH na terenach dotkniętych powodziami w południowo-zachodniej Polsce i wesprzyj je na: https://www.pah.org.pl/co-robimy/sos/powodz/.
Źródło: Polska Akcja Humanitarna