Dalecy od optymizmu. Wyniki badania „Barometr Edukacji Niepublicznej”
Większość dyrektorów szkół niepublicznych przypuszcza, że w kolejnych miesiącach sytuacja w oświacie nie ulegnie zmianie. Mają zastrzeżenia m.in. do kierunku i sposobu wprowadzania zmian w szkołach, a także obawy związane z nowymi postulatami samorządów, dotyczącymi finansowania niepublicznej oświaty. Nastroje dyrektorów już po raz 15. zbadało Społeczne Towarzystwo Oświatowe.
Społeczne Towarzystwo Oświatowe co kwartał pyta dyrektorów szkół niepublicznych o ocenę sytuacji w oświacie. Tylko raz, w czerwcu 2024 r., ankietowani najczęściej wybierali odpowiedź, że kondycja polskiego szkolnictwa nie jest ani dobra ani zła. W pozostałych edycjach badania największy odsetek respondentów oceniał sytuację jako raczej złą lub zdecydowanie złą i tak było także tym razem (50,7% wskazań). Zdaniem ankietowanych problemem oświaty są głównie deficyty kadrowe, niedostateczny poziom finansowania, biurokracja oraz przestarzałe podstawy programowe.
Stałe zastrzeżenia, nowe obawy
Wartość Indeksu Optymizmu wyniosła tym razem 9,4[1] – taki odsetek respondentów spodziewa się, że sytuacja oświaty poprawi się w kolejnych miesiącach. Po okresie względnego optymizmu, który nastąpił po ostatnich wyborach parlamentarnych, optymiści drugi raz z rzędu stanowili mniej niż 10% badanych. Wśród ankietowanych przeważają zwolennicy poglądu, że w najbliższych miesiącach sytuacja w oświacie się nie zmieni (52,1%). Pogorszenia sytuacji spodziewa się z kolei 27,2% respondentów.
Swój brak optymizmu respondenci uzasadniali m.in. brakiem długofalowej strategii dla oświaty, chaotycznymi zmianami, wprowadzanymi bez odpowiednich konsultacji, pogłębiającymi się wyzwaniami kadrowymi oraz zwiększeniem obciążeń dla uczniów w związku z wprowadzaniem kolejnych przedmiotów. Ankietowani dzielili się także obawami związanymi z postulowanymi przez samorządowców zmianami w finansowaniu niepublicznej oświaty.
– W kolejnych edycjach naszego badania dyrektorzy szkół niepublicznych artykułują podobne zastrzeżenia do kierunku, w jakim rozwija się sytuacja w polskiej oświacie. Tym razem do wspomnianych zastrzeżeń dołączyła obawa wynikająca z ostatnich propozycji strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Pomysł, by to samorządy decydowały o tym, która szkoła niepubliczna otrzymywała dotację wzbudza uzasadniony niepokój. Społeczne Towarzystwo Oświatowe i Krajowe Forum Oświaty Niepublicznej przekazały już samorządowcom jednoznacznie negatywne stanowisko w tej sprawie – mówi Zygmunt Puchalski, Prezes Społecznego Towarzystwa Oświatowego.
Wyzwania: kadry, finanse i dobrostan
Ankietowani dyrektorzy wskazali kluczowe wyzwania w swojej pracy. Niezmiennie najważniejsze okazuje się dbanie o stabilną sytuację kadrową (70,9%) i budżetową (56,3%). Następne w kolejności jest zapewnienie uczniom odpowiedniego wsparcia psychologiczno-pedagogicznego (35,5%).
Zdaniem większości dyrektorów szkół niepublicznych, kondycja ich placówek jest raczej dobra (59,6%) lub zdecydowanie dobra (17,8%). Mniej niż co piąty ankietowany (17,4%) ocenia, że nie jest ona ani dobra, ani zła. Najczęściej pytani dyrektorzy twierdzą, że przez ostatni rok sytuacja ich szkół nie zmieniła się (47,4%).
O badaniu: „Barometr Edukacji Niepublicznej”
Badanie pt. „Barometr Edukacji Niepublicznej” zostało zrealizowane metodą CAWI w dniach 11-14 marca 2025 r. W ankiecie skierowanej do dyrektorów szkół niepublicznych wzięło udział 213 dyrektorów niepublicznych szkół podstawowych i ponadpodstawowych.
Społeczne Towarzystwo Oświatowe bada nastroje dyrektorów szkół niepublicznych od września 2021 r. Kolejne odsłony „Barometru Edukacji Niepublicznej” są realizowane co kwartał.
[1] W poprzednich trzech edycjach badania wartość Indeksu Optymizmu była następująca: 12,8 (12. edycja, czerwiec 2024 r.), 14,1 (13. edycja, wrzesień 2024 r.), 8,4 (14. edycja, grudzień 2024 r.)
O Społecznym Towarzystwie Oświatowym
Społeczne Towarzystwo Oświatowe to pierwsza i największa organizacja oświaty niepublicznej w Polsce. Działające od 1987 roku stowarzyszenie zrzesza prawie 100 szkół i placówek oświatowych z całego kraju, w których uczy się ok. 15 tys. uczniów, a zatrudnionych jest ok. 2,5 tys. osób. Koncepcja STO polega na harmonijnym połączeniu edukacji i wychowania. Nauczyciele, uczniowie i rodzice wspólnie kształtują szkoły STO, akceptując podstawowe zasady i reguły, takie jak uczciwość, rzetelność, wzajemny szacunek i empatia. Więcej informacji o STO: www.sto.org.pl
Źródło: Społeczne Towarzystwo Oświatowe