Mało kto wie, że każdy europejski kraj ma swoje dudy – unikalną odmianę instrumentu, który przywędrował na nasz kontynent prawdopodobnie ze starożytnych Indii i obecnie jest powszechnie kojarzony ze Szkocją. Fundacja „Dudziarz.eu” zajmuje się pielęgnowaniem tej mało znanej tradycji i przekazywaniem trudnej sztuki gry na dudach kolejnym pokoleniom.
Prezesem Fundacji jest Michał Umławski – jeden z trzech w Polsce budowniczych dud, etnograf, i nauczyciel gry na wspomnianym instrumencie, dla którego praca w zespole stała się największą pasją i pomysłem na życie. Dzięki staraniom Michała Umławskiego i Stefanii Raupis, w zeszłym roku doszło do przekształcenia działającej w Lesznie Dziecięco-Młodzieżowej Kapeli Dudziarskiej w Fundację. Sama kapela powstała przed 30 laty z inicjatywy dwójki przezornych ludzi – Stefanii Raupis, instruktora ds. folkloru ówczesnego Wojewódzkiego Domu Kultury w Lesznie i Edwarda Ignysia – znanego budowniczego dud i nauczyciela gry na dudach.
Istnienie i działalność Kapeli stanowi niewątpliwy fenomen na mapie wielkopolskiej (a także i polskiej) kultury, realizujący się w kilku wymiarach. Pierwszy z nich wynika z samego faktu istnienia dziecięco-młodzieżowej grupy uprawiającej oryginalną i niełatwą przecież w opanowaniu muzykę dudziarską w środowisku wielkomiejskim, mimo wszystko sztucznym dla treści kulturowych ludowego pochodzenia. Ponadto, Kapela – działając pod okiem ludzi dbających o poprawną formę i treść przekazu muzyki dudziarskiej, przybliża jej brzmienie wraz z repertuarem i instrumentami szerokiemu gronu odbiorców, spełniając tym samym ważną funkcję edukacyjno-poznawczą. Tę sama funkcję spełnia zresztą również wobec samych jej członków, nie tylko uczących się gry na ludowych instrumentach, ale poznających też ich kulturowy kontekst. Przyswajając i propagując rzadki i cenny repertuar ludowy, Kapela pomaga tym samym w jego przetrwaniu i zachowaniu dla kolejnych pokoleń.
Prezes fundacji na bieżąco stara się uzupełniać skład zespołu, propagując swoją działalność i zachęcając do grania w kapeli uczniów leszczyńskich szkół. W tym celu prowadzi „lekcje z folklorem”, podczas których młodzież ma okazję poznać zarówno tradycje i zwyczaje swojego regionu, jak i z bliska przyjrzeć się instrumentom, a także spróbować swoich sił w grze na dudach. - Nie o siły tu jednak chodzi, ale o zapał i chęci – mówi Umławski. – praktycznie każdy, kto ma słuch i chce, może się nauczyć gry na dudach. Obecnie jednak sztuce zdarza się przegrywać z elektroniką i wirtualnymi rozrywkami młodzieży, która coraz mniej chętnie wychodzi z domu. Dlatego wielkim sukcesem jest stałe utrzymanie liczby członków kapeli. Prowadzącemu wciąż udaje się zarażać pasją i zaangażowaniem kolejne młode osoby. Jak twierdzi – Patrząc z perspektywy czasu na Dziecięco-Młodzieżową Kapelę Dudziarską Centrum Kultury i Sztuki w Lesznie, a obecnie Fundację „Dudziarz.eu”, nie sposób oprzeć się wrażeniu, że pokazuje ona, iż w pozornie ukształtowanej już hierarchii wartości artystycznych i estetycznych młodego pokolenia jest – mimo wszystko – miejsce na refleksję i zadumę nad przeszłością swojego regionu, na szacunek dla jego dawnej kultury, na gotowość i chęć ratowania tego, co z mocy wyroku czasu wydaje się już być skazane na odejście w niepamięć. Oznacza to jednocześnie, że kilkadziesiąt młodych osób, które przewinęły się przez Kapelę, zasili swym potencjałem charakterologicznym i intelektualnym (współtworzonym przez tak uniwersalny, subtelny i skuteczny czynnik kształtowania „architektury” ludzkich wnętrz, jakim jest muzyka – zwłaszcza ta podtrzymująca i ratująca kulturę praojców) rzeszę świadomych, odpowiedzialnych i wartościowych mieszkańców pracujących dla dobra miasta, regionu, kraju.
Kapela prowadzi nabór ciągły – na próby zaprasza dzieci i młodzież już od 8 roku życia. Wystarczy dobry słuch i sporo wytrwałości. Obecnie zespół liczy około 20 członków na różnym stopniu zaawansowania. Zespół dysponuje sprzętem wypożyczonym od Centrum Kultury i Sztuki w Lesznie, a zajęcia odbywają się w Klubie OBOK należącym do Miejskiego Ośrodka Kultury.
Dudy wielkopolskie to wspaniale brzmiący instrument, który podkreśla regionalny folklor, lokalną tradycję, ale też etniczne brzmienie, które tak często wykorzystują w swoich kompozycjach współcześni artyści. Fundacja "Dzudziarz.eu" Wielkopolskie Kapele Dudziarskie podtrzymuje tradycje, a jednocześnie daje szansę młodym zdolnym muzykom, aby rozwijali swoje talenty instrumentalne i dobrze się bawili.
Wielkopolskie Kapele Dudziarskie
ul. Bolesława Chrobrego 3a, 64-100 Leszno
Tel. 602 508 472 e-mail: fundacja@dudziarz.eu www.dudziarz.eu
Strona projektu: www.dzialamyrazem.pl
Źródło: Działamy Razem 3
