W 2021 roku powstało w Świnoujściu Centrum Organizacji Pozarządowych. Od początku był problem ze zbyt małą powierzchnią, która pomieściłaby zgłaszające się do niego organizacje. Było to zaledwie 50 metrów kwadratowych i coś w rodzaju piwnicy w budynku. Z trochę większej sali na piętrze można było nieodpłatnie skorzystać tylko cztery razy w miesiącu. Takie warunki ograniczały działalność Centrum.
Konkurs na prowadzenie Centrum wygrało Stowarzyszenie Kierunek Świnoujście i prowadzi je do dziś przy wsparciu Fundacji Speak Up.
Siedziba na miarę potrzeb
Członkowie Stowarzyszenia i Fundacji zaczęli szukać lepszego miejsca. Zgłosili się do spółdzielni mieszkaniowej, z którą współpracowali już wcześniej. Okazało się, że od stycznia 2023 roku zwalnia się lokal po sklepie meblowym. Miejsce było sześć razy większe od poprzedniego, więc warte uwagi, ale wymagało remontu. Organizacje solidarnie zdecydowały się na ten ruch.
Trzeba było odświeżyć ściany i zrobić wylewki, wyremontować toalety i inne pomieszczenia – lokal pamiętał jeszcze czasy PRL-u. Zajęło to kilka miesięcy i wymagało nakładu pracy oraz czasu czterech ekip wolontariuszy, pracowników oraz członków obu organizacji. Koszt przedsięwzięcia został sfinansowany z darowizn i działalności gospodarczej Stowarzyszenia oraz Fundacji, ale nie na wszystko wystarczyło funduszy. Wciąż są prace, które – mimo oddania miejsca do użytku – wymagają dokończenia. Czynsz i media udaje się w 1/5 pokrywać co miesiąc z pieniędzy miejskich w ramach projektu „Prowadzenie Centrum Organizacji Pozarządowych w Świnoujściu”, resztę organizacje muszą opłacać z własnego budżetu.
Nowa siedziba ma 326 m2 i jest przestronna, przystosowana do potrzeb różnych grup, które na co dzień szkolą pracownicy Centrum. Można się tu zgłosić po pomoc przy zakładaniu organizacji społecznej, skonsultować wniosek konkursowy albo zabezpieczyć i przechować dokumentację projektową i formalną swojej organizacji.
Bez dofinansowania byłoby ciężko
Od początku – od konkursu na prowadzenie Centrum do dziś – sojuszniczkami fundacji są Gabriela Flis-Niśkiewicz, naczelniczka Wydziału Zdrowia i Polityki Społecznej odpowiadającego za współpracę miasta z organizacjami pozarządowymi, oraz jej zastępczyni – Joanna Ingielewicz. Obydwie starały się pomóc w najbardziej doskwierającej kwestii, czyli zbyt małej dotacji na prowadzenie Centrum. Negocjowały podwyższenie stawki – skutecznie. W 2023 roku wyniosła ona 75 tys. zł i była zagwarantowana na rok. W 2024 roku było to już 105 tys. zł. Dla porównania – za czasów małej siedziby dotacja wynosiła 40 tys. zł i przyznawano ją na pół roku. Urzędniczki pomogły też w promocji działań Centrum w mediach społecznościowych urzędu miasta i wśród osób zgłaszających się do ich wydziału.
Miejsce potrzebuje ludzi
Jednym z największych problemów było to, jak dotrzeć do mieszkańców z informacją, że działa Centrum Organizacji Pozarządowych, do którego może przyjść każdy, nawet – wbrew nazwie – osoby niezrzeszone w żadnych organizacjach, i skorzystać ze wsparcia merytorycznego, porady prawnej czy miejsca spotkań. Najskuteczniejsze w dotarciu okazały się bezpośrednie kontakty z mieszkańcami przy okazji różnych wydarzeń, poczta pantoflowa, media społecznościowe, a także informacja na stronie internetowej miasta i w Biuletynie Informacji Publicznej. Na warsztaty z rozliczania projektów czy szkolenie z pozyskiwania funduszy przyszło 25 i 35 osób, a to niejedyne szkolenia prowadzone w Centrum. Liczba organizacji korzystających z pomocy wzrosła z 20 w ubiegłych latach do 40 w 2023 i 2024 roku.
Zmiana
W nowej siedzibie Centrum Organizacji Pozarządowych są trzy mniejsze sale i jedna konferencyjna. W tym samym czasie zmieszczą się tu bezkolizyjnie nawet cztery organizacje. Miejsce jest bezpieczne dla dzieci, seniorów i osób z niepełnosprawnościami. Mogą z niego bezpłatnie korzystać wszyscy, którzy chcą działać – nie trzeba prowadzić sformalizowanej aktywności, np. stowarzyszenia. Wystarczy przyjść między 8.00 a 18.00 i umówić się na spotkanie z którymś pracownikiem Centrum lub zgłosić spotkanie, które chce się tu zrobić.
Sprawdzianem funkcjonalności Centrum była wizyta studyjna akcji Masz Głos w Świnoujściu w listopadzie 2023 roku. Centrum przyjęło wówczas prawie 30 osób, które rozmawiały z członkami Fundacji Speak Up o trudnościach świnoujskich organizacji, wsparciu, na jakie mogą liczyć ze strony miasta, o funkcjonowaniu centrum wolontariatu, jadłodzielni, programach żywieniowych i wsparciu osób z Ukrainy. Fundacja Speak Up miała o czym opowiadać.
Nagroda Super Samorząd
Jurorzy nagrody Super Samorząd docenili stworzenie miejsca na działania dla organizacji społecznych.
Pytanie do eksperta
NA JAKIE WSPARCIE GMINY MOŻE LICZYĆ ORGANIZACJA, JEŚLI CHODZI O MIEJSCE NA PROWADZENIE DZIAŁAŃ SPOŁECZNYCH?
Odpowiada Małgorzata Łosiewicz ze Stowarzyszenia Rozwoju Inspiracje:
Głównym dokumentem regulującym współpracę między władzami samorządowymi a organizacjami społecznymi jest program współpracy z organizacjami pozarządowymi, obowiązkowo uchwalany w każdej gminie co roku. To właśnie w nim powinny być określone różne formy współpracy, nie tylko finansowej, m.in. kwestie dotyczące udostępniania miejsca na prowadzenie działalności statutowej. Gminy mają możliwość wynajmu komunalnych lokali użytkowych na preferencyjnych warunkach, określania specjalnych stawek godzinowych za wynajem, nieodpłatnego użyczania pomieszczeń domów kultury, szkół, świetlic wiejskich. Stwarzanie takich możliwości z myślą o organizacjach społecznych jest ważne, bo wspierają samorządy w realizacji zadań własnych gminy.
Materiał dodatkowy na stronie maszglos.pl
Webinarium „Jeśli nie granty, to co? Pomysły na finansowanie działań lokalnych”
Przeczytaj historie lokalne
„Atlas dobrych praktyk. Historie lokalne 2023” to dwadzieścia trzy opowieści o działaniach, które wydarzyły się w różnych miejscach w Polsce. Zrealizowały je grupy uczestniczące w akcji Masz Głos i docenione tytułem laureata lub finalisty nagrody Super Samorząd i nagrody Super Głos. Choć historie są indywidualne i charakterystyczne dla konkretnych miejsc, to już rozwiązania lokalnych problemów pozwalają na wyciągnięcie wniosków na temat metod wprowadzania zmian, wpływania na decyzje i sposób postępowania władz samorządowych.
Akcja Masz Głos to prowadzony od 2006 roku ogólnopolski projekt Fundacji im. Stefana Batorego, który ma na celu budowanie dialogu i współpracy pomiędzy społecznościami lokalnymi a władzami samorządowymi. Patroni medialni edycji 2025: ngo.pl, Onet.
Źródło: akcja Masz Głos