Budżet osobisty to jedyna droga do w pełni niezależnego życia, czyli pokonwentowe refleksje
10 listopada w formie zdalnej odbył się kolejny już, organizowany przez nas, Konwent regionalny, poprzedzający coroczny Kongres Osób z Niepełnosprawnościami.
W tym roku Konwent regionalny, w którym uczestniczyło niemal 60 osób, upływał pod hasłem „Budżet osobisty – droga do niezależnego życia”. Okazało się, że hasło przewodnie spotkania to nie tylko retoryczny postulat, ale stwierdzenie, oddające rzeczywistość.
Bez pełnej finansowej niezależności bowiem, którą daje właśnie budżet osobisty, całkowicie niezależne życie nie jest możliwe. Przejdźmy zatem do szczegółów.
Konwent regionalny – spotkanie konsultacyjne „Budżet osobisty – droga do niezależnego życia” podzielone było na dwie części.
W pierwszej części głos zabrali prelegenci, którzy dostarczyli solidnej porcji nie tylko teoretycznej, ale i praktycznej wiedzy na temat budżetu osobistego.
Druga część spotkania to dyskusja uczestników na forum oraz na czacie.
Część I: Wystąpienie prelegentów, czyli teoria w parze z praktyką
Pierwszy zabrał głos dr Zbigniew Głąb, który w wyczerpujący i obszerny sposób przybliżył uczestnikom Konwentu zagadnienie budżetu osobistego. W swojej prezentacji odpowiedział na wiele istotnych pytań, poczynając od tego, czym w ogóle jest budżet osobisty, gdzie jest wdrożony, aż po wskazanie, jakie usługi powinny się w nim znaleźć. Ponadto prezentacja dr Zbigniewa Głąba pozwoliła zrozumieć, jak BO funkcjonuje, na czym się opiera, jak wypłacane są środki i dlaczego BO jest tak istotny w kontekście niezależnego życia.
Następnie głos zabrała Magdalena Kocejko, która pokazała, jak rozwiązania zawarte w narzędziu, umożliwiającym samodzielne życie, jakim jest budżet osobisty, działają w praktyce. Omówienie doświadczeń z pilotażu projektu „Aktywni niepełnosprawni – narzędzia wsparcia samodzielności osób niepełnosprawnych” przyniosło wiele ciekawych, a nieraz i zaskakujących konkluzji. Okazało się, że formularz do autodiagnozy, poprzedzający ubieganie się o asystencję osobistą, nie zawsze był zrozumiały dla użytkowników. Nie zawsze uwzględniał również wszystkie potrzeby. Na plus z kolei należy wymieniać możliwość samodzielnego wyboru asystenta przez OzN, elastyczność w rozliczaniu godzin czy w formie asystencji.
O doświadczeniu korzystania z budżetu osobistego, a przede wszystkim z funkcjonującej w jego ramach asystencji osobistej, fascynująco opowiadała mec. Katarzyna Heba. Podkreślała, jak ważna jest rola asystencji w życiu osoby z niepełnosprawnością czynnej zawodowo i jak istotna jest możliwość korzystania ze wsparcia więcej niż jednej osoby. Mec. Katarzyna Heba podkreślała również zasadność stawiania granic między tym, co zawodowe, a prywatne w pracy z asystentem osobistym.
Część II: Dyskusja, czyli budżet osobisty niejedno ma imię
Po wysłuchaniu prelekcji uczestnicy Konwentu „Budżet osobisty – droga do niezależnego życia” przeszli do dyskusji, wymieniając się uwagami również na czacie.
Emocje uczestników spotkania budziły zwłaszcza takie kwestie, jak:
- wprowadzenie do katalogu wydatkowania środków BO kosztów związanych z pobytem w mieszkaniu wspomaganym/chronionym i kosztów treningów/materiałów treningowych,
- rola i miejsce zatrudnienia wspomaganego w ramach BO,
- BO w innych krajach,
- prawidłowe planowanie BO,
- koszyk usług BO,
- dostępność programów BO w mniejszych miastach,
- zatrudnianie seniorów emerytów/studentów/członków rodziny jako asystentów osobistych,
- orzecznictwo,
- forma umowy, na podstawie której zatrudniani są asystenci osobiści.
Wnioski
Tegoroczny Konwent „Budżet osobisty – droga do niezależnego życia” pokazał, jak bardzo istotne jest w miarę szybkie wprowadzenie BO jako narzędzia, umożliwiającego w pełni niezależne życie.
Spotkanie uzmysłowiło również, jak wiele jest jeszcze do zrobienia, zanim budżet osobisty zacznie należycie funkcjonować. Do uregulowania pozostaje szereg kwestii, do uszczegółowienia wiele rozwiązań.
Nie zmienia to jednak faktu, że osoby z niepełnosprawnościami nie mogą dłużej czekać. Potrzeba wprowadzenia szybkich i jednocześnie wartościowych zmian wybrzmiewa szczególnie mocno w 10-lecie ratyfikacji przez Polskę Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych.
Niech budżet osobisty stanie się praktyką, a nie tylko teorią.
Konwent regionalny spotkanie konsultacyjne „Budżet osobisty – droga do niezależnego życia” odbyło się w ramach projektu Opracowanie projektu ustawy wdrażającej Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych o proponowanej nazwie: Ustawa o wyrównywaniu szans osób z niepełnosprawnościami wraz z Oceną Skutków Regulacji i uzasadnieniem, jak też propozycji zmian legislacyjnych podążających za nową ustawą.
