Publicystyka - ngo.pl

Rachel Hanna, badaczka prawa w Access Info Europe podkreśliła:
„W opinii wykazane zostało, że nie ma miejsca na koncepcję ‘dokumentu wewnętrznego’ jeśli chodzi o przejrzystość działań funkcjonariuszy publicznych w zakresie spotkań, które odbywają w związku z obowiązkami służbowymi. Ta informacja jest kluczowa dla rozliczalności w życiu publicznym”.

O co chodzi w sprawie? Sieć Obywatelska Watchdog Polska wnioskowała o dostęp do kalendarzy prezesów Trybunału Konstytucyjnego – Julii Przyłębskiej i Mariusza Muszyńskiego, za okres od 1 stycznia do 6 lipca 2017 roku, wiedząc z mediów, że spotykali się z politykiem większości rządzącej zajmującym się służbami specjalnymi (Mariuszem Kamińskim). Niedługo po tych spotkaniach zostały zmienione składy sądzące sprawy z zakresu inwigilacji i zapobiegania terroryzmowi. Sprawa trafiła do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, ponieważ polskie sądy nawet nie chciały rozpatrzyć argumentów dotyczących publicznej wagi tej sprawy.

Szymon Osowski, Prezes Zarządu Watchdoga, wskazuje:
„W Polsce orzecznictwo sądów administracyjnych wytworzyło koncepcję “dokumentu wewnętrznego” i “technicznego”, który nie musi być udostępniany. Ta koncepcja nie ma oparcia w prawie. Pojawia się od przypadku do przypadku. I właśnie kalendarze osób publicznych trafiły do tej kategorii. I nie ma sprawy, która wydałaby się sądom administracyjnym dostatecznie ważka, by zmieniły zdanie. Dlatego musieliśmy zacząć rozważać sprawę poza Polską”.

Helen Darbishire, Dyrektorka Zarządzająca Access Info Europe tłumaczy:
„Strasburski sąd praw człowieka łączy poszukiwanie informacji z wolnością słowa. To ma znaczenie, gdy mowa o wyjątkach od zasady jawności i o szukaniu równowagi między różnymi wartościami, dokonywaniu testu szkody i interesu publicznego. W tym wypadku nie ma takiej potrzeby. To doskonała okazja dla Sądu, by stwierdził, że prawo do informacji jest prawem każdego. Biorąc pod uwagę wagę informacji dla – słowami Konwencji z Tromsø”  – zapewnienia rozliczalności i legitymacji instytucji publicznych.

Sprawa ma numer 10103/20. Opinia przyjaciela Sądu złożona przez Access Info Europe dostępna online - Opinia przyjaciela sądu Access Info Europe po angielsku (robocze tłumaczenie na język polski). Szerszy opis sprawy  – Czy obywatel może zajrzeć do kalendarza Prezesa Trybunału Konstytucyjnego?

Badanie porównawcze Access Info Europe było możliwe dzięki organizacjom działającym w całej Europie na rzecz ochrony prawa do informacji, a dokładnie: Doctrine (Francja), LobbyControl (Niemcy), Institute for Development of Freedom of Information (Gruzja), K-Monitor (Węgry), Transparency International Litwa, Transparency International Macedonia, Open State Foundation (Niderlandy), Funky Citizens (Rumunia), Transparency International Serbia, Danes Je Nov Dan (Słowenia), Oeffentlichkeitsgesetz (Szwajcaria), Article 19 (Wielka Brytania), Freedom of Information Campaign (Wielka Brytania).