Publicystyka - ngo.pl

KRS jest rejestrem publicznym, który prowadzony jest przez wybrane sądy rejonowe. Swoje działanie rozpoczął w 2001 r., zastępując istniejący w tamtym czasie rejestr handlowy.

Na KRS składają się:

• rejestr przedsiębiorców,
• rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
• rejestr dłużników niewypłacalnych.

Z punktu widzenia organizacji pozarządowej do najważniejszych działań KRS zaliczyć możemy dokonywanie wpisów o charakterze konstytutywnym oraz deklaratoryjnym. Pierwszy z wymienionych powoduje, iż wszelkie czynności nabierają mocy prawnej dopiero z chwilą wpisu do rejestru - wyróżnić tu możemy m.in. rejestrację organizacji pozarządowej.

Wpis deklaratoryjny z kolei powoduje jedynie potwierdzenie zmian, ponieważ są one skuteczne od chwili ich dokonania. Z tego rodzaju wpisami będziemy mieli do czynienia np. w przypadku zmiany władz organizacji.

Istotną funkcją rejestru jest funkcja informacyjna. Sprowadza się ona do zapewnienia każdemu dostępu do danych zawartych w rejestrze poprzez jego jawność. Oznacza to, że każdy bez względu na interes prawny czy też faktyczny uprawniony jest do dostępu do informacji zawartych w rejestrze i przeglądania akt rejestrowych. Zgodnie z zasadą wiarygodności domniemywa się również, iż dane zawarte w rejestrze są prawdziwe.

Do tej pory wprowadzenie jakichkolwiek danych do rejestru wiązało się z koniecznością wypełnienia papierowych wniosków. Ustawodawca postanowił usprawnić ten proces poprzez zmianę funkcjonalności portalu (https://ekrs.ms.gov.pl/) i wprowadzenie szeregu ułatwień dla użytkowników. Na przykład możliwość wyboru opcji z listy, co uniemożliwi pozostawienie pustych pól, których wypełnienie jest obligatoryjne, a tym samym odrzucenie wniosku ze względów formalnych.

Jedną z najważniejszych zmian jest wprowadzenie, na podstawie art. 19 ust. 2 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym, obowiązku dokonywania wpisów do rejestru za pośrednictwem systemu teleinformatycznego. Oznacza, to że wyłączona została obowiązująca do tej pory możliwość dokonania wpisu za pomocą ręcznie wypełnionego urzędowego formularza. Zaznaczmy jeszcze raz: opisana zmiana dotyczą jedynie podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców.

Ponadto nie tylko sam wpis dokonywany będzie za pomocą systemu teleinformatycznego, ale cała procedura będzie miała miejsce właśnie w tym systemie. Wszelkie czynności związane z dokonaniem wpisu utrwalane będą w owym systemie, łącznie z czynnościami sądu, referendarza sądowego oraz przewodniczącego. Oznacza to, że jakiekolwiek pisma, które zostaną złożone w sprawie będą musiały mieć charakter elektroniczny. Przy pierwszym doręczeniu w sprawie sąd rejestrowy obowiązany będzie pouczyć podmiot wnoszący wniosek w tym zakresie wskazując, iż pisma wniesione poza systemem teleinformatycznym nie będą wywoływały skutków prawnych. Jedynym wyjątkiem w tym zakresie są środki zaskarżenia, do których rozpoznania właściwy jest Sąd Najwyższy zgodnie z Art. 694^3a § 1 KPC - w tym wypadku forma elektroniczna nie jest wymagana, ale jest możliwa.

W tym miejscu nasuwać się może pytanie w jakiej formie należy złożyć dokumenty stanowiące podstawę wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego albo podlegające złożeniu do akt rejestrowych takie jak np. statut organizacji. W tym zakresie ustawodawca nie przewidział zmian i wciąż podlegają one złożeniu w oryginałach albo poświadczonych urzędowo odpisach lub wyciągach. Jednak jeżeli dokumenty te sporządzone zostały w postaci papierowej podmiot wnoszący wniosek zobowiązany jest dołączyć do wniosku:

1. odpisy elektronicznie poświadczone przez notariusza albo występującego w sprawie pełnomocnika, będącego adwokatem lub radcą prawnym, albo
2. elektroniczne kopie dokumentów, w przypadku których podmiot wnoszący wniosek obowiązany będzie w terminie 3 dni od dnia złożenia pisma przesłać do sądu rejestrowego oryginał dokumentu albo jego odpis lub wyciąg poświadczony urzędowo. Czyli: do wniosku dołączamy kopie elektroniczne, a następnie – w ciągu 3 dni – przesyłamy sądowi PAPIEROWE oryginały lub odpisy.

Istotna zmiana dotyczyć będzie akt rejestrowych. Do tej pory prowadzone były one w postaci papierowej. Jednak z chwilą wejścia w życie opisanych tu zmian, akta rejestrowe dla podmiotów wpisanych do rejestru przedsiębiorców prowadzić się będzie wyłącznie w systemie teleinformatycznym.

Akta prowadzone w postaci papierowej nie zostaną przetworzone na elektroniczne – zostaną jednak zdigitalizowane. Zmiana ta nie wpłynie więc na obowiązującą zasadę jawności rejestru, ponieważ każdy zainteresowany będzie miał prawo wglądu do zdigitalizowanych akt np. za pośrednictwem internetu.

Kolejną nie mniej istotną zmianą jest sposób załączania dokumentów sporządzonych przez notariusza np. oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji. Mianowicie obieg dokumentów notarialnych następował będzie bezpośrednio pomiędzy notariuszem, a systemem KRS. Notariusz umieszczał będzie bowiem dokument, który ze względu na swoją treść podlega zgłoszeniu do rejestru przedsiębiorców, w Centralnym Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych. Do obowiązków podmiotu składającego wniosek należało będzie jedynie wskazanie we wniosku numeru dokumentu w Repozytorium, a dokument automatycznie zostanie dołączony do wniosku.

W przypadku fundacji bez działalności gospodarczej, które będą składać wniosek o wpis do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i publicznych zakładów opieki zdrowotnej, nic się nie zmienia. Dokumenty, które sporządzi dla takiej fundacji notariusz nie zostaną przez niego wysłane do Repozytorium i za pośrednictwem Repozytorium wykorzystane przy składaniu wniosku do KRS.

Istotnym jest aby przygotować się do tego rodzaju zmian, ponieważ do korzystania z systemu przez organizację pozarządową potrzebny będzie kwalifikowany podpis elektroniczny albo podpis potwierdzony profilem zaufanych ePUAP.

W przypadku kwalifikowanego podpisu elektronicznego ważne jest aby zaznaczyć, iż ta forma podpisu jest płatna. Do jego złożenia niezbędne jest posiadanie odpowiedniego specjalnego urządzenia np. tokena. Listę dostawców, u których istnieje możliwość zakupu owego podpisu znaleźć można na stronie internetowej Narodowego Centrum Certyfikacji pod adresem https://www.nccert.pl/.

Jeżeli z kolei mowa o Profilu Zaufanym ePUAP, jego niewątpliwą zaletą jest fakt, iż jest darmowym narzędziem służącym do potwierdzenia tożsamości, w odróżnieniu od kwalifikowanego podpisu elektronicznego. Założenie Profilu Zaufanego możliwe jest poprzez internetowe konto bankowe lub stronę https://pz.gov.pl/, na której znaleźć możemy również więcej informacji na temat tego narzędzia oraz szczegółowy instrukcję założenia i potwierdzenia konta.

Rezultaty wprowadzonych zmian będziemy w stanie ujrzeć już wkrótce.