Pandemia zmusiła organizacje pozarządowe do zmian w wielu obszarach swoich działań. Jednym z nich jest wolontariat, który mierzy się z wyraźnymi ograniczeniami.
Czas pandemii miał i wciąż ma ogromny wpływ na działania wolontariackie prowadzone przez Fundację Zaczytani.org. Niektóre obszary naszej działalności wolontariackiej praktycznie z dnia na dzień zostały całkowicie wstrzymane, inne znacznie ograniczone. Na początku epidemii stanęliśmy też przed wyzwaniem moralnym: czy organizacja wolontariatu w danej formie jest jeszcze bezpieczna czy już nie?
Chcemy podzielić się naszym doświadczeniem dotyczącym wprowadzonych zmian, stworzenia nowych warunków i wyzwań związanych z organizacją wolontariatu.
Ze szpitali do internetu
Pandemia niemal natychmiast zmusiła nas do wstrzymania naszych najbardziej rozległych działań wolontariackich: wizyt na oddziałach szpitalnych oraz w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. To w tych miejscach wolontariusze Zaczytanej Akademii, w 13 miastach w Polsce, regularnie prowadzili bajkoterapię dla dzieci (łącznie 50 godzin spotkań tygodniowo), dostarczając wsparcie zarówno maluchom, jak i ich opiekunom.
Wolontariusze Fundacji czerpią ze swoich działań ogromne poczucie sensu i spełnienia, czas pandemii wstrzymał na czas nieokreślony korzystanie z takich zasobów w ramach wolontariatu bajkoterapii.
Z czasem wprowadziliśmy więc działanie zastępcze – bajkoterapię on-line. Podczas tych spotkań wolontariusze, gotowi do podjęcia wyzwania – prowadzenia bajkoterapii za pomocą transmisji na żywo na Instagramie – spędzali czas z dziećmi i ich opiekunami w towarzystwie wybranych bajek. Program bajkoterapii on-line stanowił nie tylko rozrywkę dla dzieci pozostających w domach, ale miał też charakter edukacyjny – pokazywaliśmy opiekunom narzędzie do mądrego korzystania z literatury i budowania głębokich relacji, co ma szczególne znaczenie w okresie pandemii.
Wolontariusze przeciw izolacji społecznej
Szczególna rzeczywistość, wpłynęła na wyłonienie się nowych obszarów, a co za tym idzie również grup społecznych potrzebujących wsparcia. I w tę stronę skierowaliśmy swoją uważność oraz nasze działania wolontariackie. Jedną z najbardziej potrzebujących wsparcia grup są seniorzy, którzy mierzą się obecnie z szeregiem wyzwań zarówno fizycznych, jak i psychicznych związanych z izolacją społeczną. Bazując na wielu przeprowadzonych rozmowach z przedstawicielami instytucji wspierających seniorów oraz osobami, które na co dzień pracują z seniorami, jednocześnie ich wspierając, zdecydowaliśmy się uruchomić kolejny program wolontariacki – biblioterapia dla seniora.
Biorąc pod uwagę otaczającą rzeczywistość i wynikające z niej ograniczenia oraz wymogi dotyczące zasad bezpieczeństwa, wolontariat ten prowadzony jest w formie telefonicznej, tzw. tele-biblioterapia.
Jednym z głównych celów Fundacji Zaczytani.org jest rozpowszechnianie czytelnictwa oraz wszelkich działań edukacyjnych i pomocowych, które możemy uruchomić dzięki książce i czytelnictwu. Takim działaniem jest również biblioterapia. Jej celem jest spotkanie człowieka z człowiekiem i spędzenie czasu przy książce, na rozmowie, a tematu dostarcza świadomie wybrany tekst literacki. Taki, który odpowiada na potrzebę seniora i wyzwania, z którymi obecnie się zmaga.
Ten program wolontariacki jest skierowany do wszystkich osób, które chcą wesprzeć seniorów, spędzić z nimi trochę czasu, prowadząc rozmowę telefoniczną, dzieląc się dobrą energią, serdecznością, uważnością, a to wszystko wokół i w towarzystwie ulubionej literatury. Takim działaniem chcemy wesprzeć seniorów, którzy w dużej mierze zostali pozbawieni kontaktów zarówno z osobami bliskimi, jak i znajomymi, z którymi spędzali czas.
Tele-biblioterapia ma zachęcić do nieco innego spojrzenia na książkę i jej wykorzystanie. Podczas tele-spotkań senior może doświadczyć tego, jak wspierająca oraz podnosząca na duchu może być praca z wybranym tekstem literackim. Wolontariusz stworzy przestrzeń do rozmowy na temat własnych doświadczeń, historii, którymi senior będzie mógł się podzielić, uruchamiając pamięć i własne wspomnienia. Tele-biblioterapia dostarcza również szeregu różnych praktyk, które senior może wykorzystać także po spotkaniach. A na tym szczególnie nam zależy: żeby osoby pozostające w odosobnieniu potrafiły korzystać z różnych form podnoszenia swojej energii, uruchamiania swoich mocy, zasobów oraz chęci do wstania z łóżka. To kolejny cel tele-biblioterapii.
Przygotowując ten projekt, zadbaliśmy o to, aby wolontariusze – przed przystąpieniem do pierwszych spotkań biblioterapeutycznych – zostali wyposażeni w niezbędną wiedzę oraz narzędzia potrzebne do prowadzenia biblioterapii w wersji telefonicznej. Przed pierwszym spotkaniem z seniorem każdy wolontariusz bierze udział w szkoleniu prowadzonym przez Fundację Zaczytani.org i stworzonym na potrzeby tego właśnie programu wolontariackiego. Projekt ten rozpoczął się niedawno, a już widzimy ogromne zainteresowanie i chęć przyłączenia się do działania wielu osób prywatnych oraz organizacji biznesowych.
Często słyszymy od pracowników organizacji, że włączenie się w działanie wolontariackie pozwala im zachować równowagę w tych niecodziennych czasach i daje poczucie sensu oraz satysfakcji. Jest też dobrą motywacją do oderwania się od komputera i porozmawiania z drugim człowiekiem o czymś innym niż o pracy.
Wspieramy książkami – offline, ale bezpiecznie
Ważną częścią misji naszej organizacji jest zwiększanie dostępu do literatury w placówkach opiekuńczych, wychowawczych i pomocowych. Nasi wolontariusze przez niemalże cały okres pandemii, z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa i higieny, biorą udział w wolontariacie sortowania książek w naszym magazynie centralnym znajdującym się w Warszawie. Książki zostają odpowiednio podzielone względem kategorii wiekowych: na książki dla dzieci, dla młodzieży i dla dorosłych, a także pod kątem zapotrzebowania instytucjonalnego. Wszystkie książki przechodzą czas kwarantanny i są pakowane zgodnie z zasadami stworzonymi specjalnie na potrzeby tej działalności wolontariackiej.
W okresie epidemii staramy się wspierać książkami szczególnie te instytucje, organizacje czy placówki, które opiekują się osobami zmuszonymi do restrykcyjnej izolacji społecznej. Przekazujemy książki między innymi Fundacji Senior w Koronie czy Centrum Aktywizacji Międzypokoleniowej. Organizacje te wspierają seniorów, których kontakty społeczne zostały znacznie ograniczone.
Wolontariat dotyczący sortowania książek jest obecnie jedyną prowadzoną przez nas formą wolontariatu stacjonarnego.
Wszystkie osoby, które czują, że potrzebują wyjść z domu, chcą zrobić coś z sensem, zapraszamy do przyłączenia się do zaczytanych wolontariuszy. Każde ręce na pokładzie są mile widziane.
Czytelnictwo, edukacja społeczna i relacje – to najważniejsze filary działania Fundacji Zaczytani.org, które jednocześnie są naszym drogowskazem podczas uruchamiania projektów wolontariackich. Adresujemy je do osób, które mają potrzebę zwrócenia się po po-MOC, chcąc poczuć wsparcie i obecność drugiego człowieka. I tego, wraz z szeregiem innych zasobów, możemy dostarczyć wspólnie z naszymi wolontariuszami.
Agnieszka Wąsik
Autor/źródło: Zaczytani.orgAgnieszka Wąsik – współzałożycielka programu wolontariackiego Zaczytana Akademia oraz autorka programu Bajkoterapia dla seniorów w Fundacji Zaczytani.org. Coach, trener specjalizujący się w temacie umiejętności społecznych, budowania relacji oraz pracy z emocjami.
Wyróżnienia w tekście od Autorki.
Źródło: Zaczytani.org
