Wysokie koszty wsparcia uchodźców z Ukrainy zmieniły polską Oficjalną Pomoc Rozwojową
Komitet Pomocy Rozwojowej (DAC) Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) opublikował 13 kwietnia wstępne dane dotyczące wydatków na oficjalną pomoc rozwojową (ODA, ang. official development assistance) w 2022 r. Poprzedni rok przyniósł ogromny wzrost, jeśli chodzi o wielkość polskiej ODA.
Całkowite wydatki na pomoc rozwojową w 2022 r. wyniosły ponad 15 mld zł, czyli wzrosły o 11,2 mld zł. Polska ODA stanowiła w roku poprzednim 0,51% dochodu narodowego brutto, wobec średniej w ostatnim dziesięcioleciu na poziomie 0,14-0,15% ODA/DNB.
Skąd taki wzrost?
Polska w ubiegłym roku wydała 9,73 mld zł. w ramach wydatków ODA na koszty pobytu uchodźców w Polsce, co stanowi 65% polskiej całkowitej pomocy rozwojowej. W ubiegłych latach koszty wsparcia uchodźców w Polsce stanowiły mniej niż 1% wydatków pomocowych. Pozostałe 5,27 mld zł wydano na pozostałe działania i programy pomocowe, kanałem dwustronnym i wielostronnym. W tej kwocie znajduje się także pomoc rozwojowa i humanitarna dla Ukrainy (ok. 1 mld zł).
Wzrost ODA z powodu uwzględniania kosztów pobytu uchodźców w kraju donora (ang. In-Donor Refugee Costs, IDRC) to powszechna praktyka, zgodna z metodologią DAC OECD. UE i państwa członkowskie zaraportowały jako ODA łącznie 15 miliardów euro przeznaczonych na działania krajowe, m.in. w odpowiedzi na napływ uchodźców w wyniku agresji Rosji na Ukrainę.
„Przez ostatnie kilkanaście lat polska ODA utrzymywała się na poziomie 0,15% dochodu narodowego brutto, znacznie poniżej zobowiązań międzynarodowych. Ogromne środki przeznaczone na pomoc uchodźcom ukraińskim w Polsce znacząco wywindowały nasze statystyki” – mówi Jan Bazyl, dyrektor Grupy Zagranica. „Warto przypomnieć, że zgodnie z metodologią DAC OECD, koszty pobytu uchodźców można zaliczyć do ODA tylko przez 12 miesięcy od momentu przybycia do kraju-donora. Bez wypracowania planu strategicznego stabilnego wieloletniego wzrostu polskiej ODA – zarówno dla Ukrainy, jak i pozostałych krajów partnerskich – może ona wrócić w kolejnych latach na swój dotychczasowy niski poziom”.
Wstępne statystyki za rok 2022 pokazały także istotny wzrost unijnej oficjalnej pomocy rozwojowej; w porównaniu z rokiem 2021 o 19% (87 miliardów euro czyli 0,57% ODA/DNB dla dziewiętnastu państw członkowskich UE, które zaraportowały swoje dane). W wartościach bezwzględnych największą kwotę na współpracę rozwojową przeznaczyły Niemcy, Francja i Wielka Brytania. Jeśli chodzi o wskaźnik ODA/DNB na podium znalazł się Luksemburg (1%), Szwecja (0,9%), Norwegia (0,86%) i Niemcy (0,83%). Niektóre kraje np. Belgia i Słowacja, częściowo zrezygnowały z raportowania kosztów pobytu uchodźców jako ODA; ich wskaźniki dotyczące wielkości ODA wobec roku 2021 nie zmieniły się.
Źródło: Grupa Zagranica
