Publicystyka - ngo.pl

W tym roku data wyborów do Parlamentu Europejskiego (PE) spotyka się z 20. rocznicą wyborów parlamentarnych, które okazały się początkiem końca komunizmu w Polsce. Pierwsza data jest konsekwencją drugiej, obie powinny nas – obywateli – cieszyć: wspólnie doprowadziliśmy do tego, że żyjemy w wolnym kraju, należymy do Unii Europejskiej (w tym miesiącu minęła piąta rocznica) itd.
4 czerwca świętujemy początek przemian w Polsce i w regionie, a 7 czerwca korzystamy z naszych praw obywatelskich i wskazujemy w bezpośrednich wyborach naszego reprezentanta/ reprezentantkę w jedynej w Unii Europejskiej instytucji całkowicie demokratycznej, która pełni trzy jakże istotne funkcje: prawodawczą, kontrolną i budżetową.

Tymczasem zamiast radosnych obchodów wokół trwa kłótnia o to, kto jest bardziej zasłużony, a zamiast prezentacji planu i metod pracy w PE – kampania ośmieszania przeciwników. A zainteresowanie wyborami spada. Zaledwie 13% ankietowanych Polaków deklaruje, że „zagłosuje prawie na pewno” – wynika z unijnego badania Eurobarometr (1) przeprowadzonego w styczniu i lutym we wszystkich 27 krajach członkowskich. To najmniej w całej UE. Najświeższy sondaż TNS Opinion (marzec – kwiecień), także obejmujący wszystkie kraje Unii, pokazuje, że „bardzo zainteresowanych” jest 11% Polaków, a „raczej zainteresowanych” 35% (2). Jednocześnie wciąż należymy do największych w Unii euroentuzjastów (3). Wydaje się jednak, że ten nasz entuzjazm ma charakter tylko deklaratywny – nie potwierdzają go realne zachowania (4).

Nie piszę tego wszystkiego tylko po to, żeby sobie ponarzekać na naszą społeczno-polityczną rzeczywistość. Chcę zachęcić do zatkania sobie uszu na te rocznicowo-wyborcze wrzaski i szerszego spojrzenia wokół: jest wiele instytucji, które wkładają spory wysiłek w to, żeby do nas – obywateli i wyborców – dotrzeć z rzetelną informacją i zachęcić do skorzystania z przysługującego nam prawa.
Warto sprawdzić, co oferują!
A dzieje się, dzieje… Wystarczy klik-klik!

Koalicja dla frekwencji

Która polska gmina będzie miała największą frekwencję wyborczą? Zastanawia się, ale i pracuje nad tym Koalicja 7czerwca, która przyzna zwycięskiej gminie tytuł Pępka Europy. Do czasu wyborów Pępek pojawia się w różnych gminach na mapie Polski: jest tam, gdzie aktualnie najwięcej osób w stosunku do liczby mieszkańców zarejestrowało się na stronie internetowej (od początku trwania akcji, czyli od 15 kwietnia), deklarując tym samym, że będą głosować. Wejdź na stronę www.7czerwca.org.pl i zobacz gdzie dziś znajduje się Pępek Europy! Każdy może wpłynąć na położenie Pępka: wystarczy zadeklarować udział w wyborach, podać swój adres e-mail i wpisać województwo i gminę. Koalicja zachęca również do namawiania znajomych, sąsiadów, mieszkańców naszej dzielnicy, wsi czy miasteczka do oddania głosu w zbliżających się wyborach.

Na stronie kampanii dowiesz się również, jaka obowiązuje ordynacja i jak głosować. Znajdziesz tam również: informacje o Parlamencie Europejskim i efektach jego działalności, kalendarz wydarzeń, propozycje akcji w regionach oraz Latarnik wyborczy. Latarnik będzie pomocą dla tych, którzy nie znają programów poszczególnych komitetów wyborczych i nie wiedzą, który najlepiej mógłby ich reprezentować. Na czym to polega? Po zakończeniu procesu rejestracji, sztaby wyborcze partii otrzymają 25 pytań dotyczących sytuacji i roli Polski w Unii Europejskiej, przyszłości i reform, jakie czekają Unię, najważniejszych problemów współczesnej Europy. Projekt realizowany jest w ramach europejskiej sieci Vote Match Europe i prowadzony we współpracy z Gazetą Wyborczą oraz magazynem europejskim Cafe Babel.

Kampanię zorganizowali: Fundacja im. Stefana Batorego,
Instytut Spraw Publicznych, Fundacja Projekt: Polska, Centrum
Edukacji Obywatelskiej, Fundacja Forum Obywatelskiego Rozwoju, PKPP
Lewiatan, Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej SAR,
Stowarzyszenie Szkoła Liderów, Stowarzyszenie Przyjaciół
Integracji, Fundacja im. Roberta Schumana, Związek Firm Public
Relations.

Kandydacie, daj się poznać!

Chcesz wiedzieć, czym i w której frakcji kandydaci chcą się zajmować w PE, jakie znają języki, co myślą np. o przyjęciu euro, ochronie obszarów Natura 2000 czy budzących kontrowersje sprawach społecznych, takich jak aborcja czy eutanazja? Wejdź na stronę kandydaci2009.pl.

Na czym polega pomysł? Stowarzyszenie 61, które stworzyło serwis, rozsyła do kandydatów internetowy kwestionariusz zawierający pytania o doświadczenie zawodowe, poglądy, planowane działania w PE oraz motywację do kandydowania. Kwestionariusz został przygotowany wspólnie z ekspertami: pracownikami instytucji specjalizujących się w tematyce europejskiej, publicystami, socjologami i ekonomistami. Wypełnione przez kandydatów kwestionariusze są na bieżąco publikowane. Ci, którzy w ciągu kilku dni nie odpowiedzieli na pytania, otrzymują regularne przypomnienia i ponowne zaproszenia do udziału w projekcie.

Do tej pory kwestionariusz wypełniło 76 kandydatów/ kandydatek
(na 1310 startujących, stan na 20 maja). To, kto nie wypełnił
kwestionariusza, także jest istotną informacją dla wyborców: jak
będzie reprezentował swoich wyborców ktoś, kto nie znalazł czasu,
żeby odpowiedzieć na kilka jego pytań?



Dopasuj frakcję do poglądów

W Parlamencie Europejskim działa kilka grup politycznych, tzw. frakcji, które zrzeszają eurodeputowanych z różnych państw według przynależności politycznej. Obecnie istnieje siedem grup (plus posłowie niezrzeszeni). Czy wiesz, która grupa odpowiada Twoim poglądom? Możesz to sprawdzić za pomocą testu Parlamentarny Kompas, przygotowanego przez Polską Fundację im. Roberta Schumana. Test składa się z blisko 40 pytań, które są ściśle powiązane z programami politycznymi ugrupowań. Wynik wskaże, z którą frakcją Twoje poglądy mają najwięcej wspólnego.

Kompas był elementem projektu Parlament Europejski +/- 50, realizowanego od maja 2008 do końca kwietnia 2009 przez Fundację razem z Parlamentem Europejskim i Fundacją Konrada Adenauera.

W obecnie realizowanym projekcie Eurowybory 2009, Fundacja stawia na informowanie obywateli. Ze strony internetowej projektu dowiesz się więc, na czym polega praca i jakie są obowiązki eurodeputowanego, kto jest kim w PE, ile wart jest Twój głos w wyborach. Przeczytasz również o sukcesach i porażkach Parlamentu.

e-Głosowanie

Stowarzyszenie Polska Młodych od kilku lat zabiega o wprowadzenie e-głosowania w Polsce. Przy okazji wyborów do europarlamentu zamierza przetestować prototyp systemu, który to umożliwia.

Na czym będzie polegało to e-głosowanie? Wszyscy chętni wybiorą najważniejsze cele dla Polski. Dyskusja rozpoczęła się 12 maja w dzienniku Metro, gdzie ukazało się zaproszenie do przesyłania „celów dla Polski w kolejnym niepodległym dwudziestoleciu”. Cele w formie krótkiego hasła i kilkuzdaniowego opisu, wraz ze zdjęciem autora można przesyłać na adres cele@e-glosowanie.org. 31 maja będzie obradował Okrągły Stół (organizowany przez Stowarzyszenie i Metro), który określi ostateczną listę kilku wyzwań dla Polski na kolejne 20 lat. Zasiądą przy nim młodzi naukowcy, artyści, przedstawiciele organizacji pozarządowych, reprezentanci mediów, członkowie organizacji pracodawców i związków zawodowych. Spośród wybranych wyzwań, internauci w e-głosowaniu wybiorą jedno, które jest ich zdaniem najważniejsze. Wyniki głosowania zostaną przekazane Prezydentowi oraz Premierowi RP w specjalnym liście uwzględniającym wyniki oraz liczbę uczestników głosowania.

Aby wziąć udział w tym eksperymencie trzeba się zarejestrować w serwisie między 28 kwietnia a 4 czerwca. W dniu wyborów system prześle e-mailem to, co jest potrzebne do oddania głosu: kartę wyborczą i kartę kodującą oraz specjalny link.

Głosuję!

Projekt Glosuje.com.pl to inicjatywa Instytutu Stosunków Międzynarodowych i Politologii Uniwersytetu Wileńskiego, Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego, Fundacji im. Kazimierza Pułaskiego oraz Instytutu Nauk Ekonomicznych PAN. Jej celem jest m.in. ułatwienie wyborcom dostępu do informacji o kandydatach w prosty, zrozumiały i przystępny sposób. Cel ten realizowany jest na dwa sposoby. Po pierwsze, na stronie projektu zamieszczono szczegółowy test (kwestionariusz) dla wyborców, który pomoże sprawdzić, którzy kandydaci prezentują podobne poglądy w sprawach polityki gospodarczej, zagranicznej, energetycznej, społecznej oraz ogólnych wartości. Ułatwieniem dla wypełniającego jest zakładka „Argumenty”, gdzie powinny się znajdować przygotowane przez zespół myPolitIQ i Glosuje.com.pl „niektóre argumenty podnoszone podczas debat na ten temat” – powinny, ale jak na razie jeszcze się tam nie znalazły.

Po drugie, do rejestracji w serwisie zachęcani są
politycy-kandydaci (jak do tej pory 72). Każdy zarejestrowany ma
swój profil, w którym zamieszcza informacje na swój temat oraz
odpowiedzi na pytania z kwestionariusza.

Glosuje.com.pl wykorzystuje system Smart Online Voting – mądre
głosowanie online. Projekt realizowany jest również na Litwie i na
Łotwie.



Pomóc wyborcy

Pomóc wyborcom chcą także studenci i absolwenci wydziałów politologicznych Uniwersytetu Warszawskiego i Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, którzy stworzyli portal Wyborca.pl. Ich działania wspiera tworzona obecnie Fundacja na rzecz Inicjatyw Obywatelskich. Jak sami piszą, „jest to swoisty przewodnik, w którym w jasnej i przejrzystej formie [wyborcy] znajdą sylwetki kandydatów, ich programy i propozycje wyborcze. Portal pozwala na szeroki dostęp do informacji o kandydatach, ale również o procedurze i zasadach głosowania. Użytkownicy znajdą tu wzory kart do głosowania, informacje, jak je wypełnić oraz wyszukiwarkę lokali wyborczych, wraz z mapą dotarcia”.

Traf do urny

Stowarzyszenie Traf do Urny zorganizowało w maju w Warszawie happening, w celu zwrócenia uwagi na fakt, że dostęp do wyborów nie jest w Polsce równy. Jak to? „Nawet nie zdajesz sobie sprawy, ile osób nie może głosować, choć bardzo chce. Z powodu choroby i niepełnosprawności. Dlaczego nie mogą głosować osoby niewidome? A wystarczyłoby tylko przygotować karty wyborcze pisane braillem. Żądamy równego dostępu do wyborów! – powiedział podczas akcji dziennikarzowi Gazety Stołecznej Michał Bulanda ze Stowarzyszenia (5). Według różnych szacunków, z udziału w wyborach wyłączonych jest nawet kilka milionów Polaków, dotyczy to przede wszystkim osób niepełnosprawnych. Co na to Rzecznik Praw Obywatelskich? Przeczytaj wywiad dziennikarza Onet.pl z rzecznikiem Januszem Kochanowskim (6).

Blog wyborczy

Stowarzyszenie Wybieram.pl zaprasza na stronę wybieram.eu, na której prowadzi wyborczy blog pod hasłem „Dlaczego warto wziąć udział w wyborach do Parlamentu Europejskiego”.

Czym zajmowali się polscy euro posłowie?

Przeczytasz o tym w raporcie Instytutu Spraw Publicznych „Bilans aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego. Cele, osiągnięcia, wnioski na przyszłość”, w którym autorzy: Melchior Szczepanik, Elżbieta Kaca i Agnieszka Łada ocenili działalność polskich parlamentarzystów mijającej kadencji (publikacja dostępna jest odpłatnie).

Ze wstępu: „Parlamentarzystami europejskimi zostali politycy z
olbrzymim doświadczeniem w kraju i za granicą, a także osoby, dla
których Parlament był pierwszym kontaktem z wielką polityką. Owa
różnorodność sprawia, że analiza dokonań tej grupy staje się
jeszcze bardziej interesująca, choć także bardziej
skomplikowana”.



Monitorujemy finanse

Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego przy współpracy ponad 50 wolontariuszy z całego kraju prowadzi projekt monitoringu finansowania kampanii wyborczej, który ma na celu przeprowadzenie społecznej kontroli źródeł finansowania oraz sposobu wydatkowania środków przez komitety wyborcze.

Wśród monitorujących są przedstawiciele organizacji
pozarządowych, studenckich kół naukowych, lokalni dziennikarze, jak
również osoby niezrzeszone (z wyjątkiem startujących kandydatów,
osób wspierających ich kampanię oraz członków partii politycznych i
młodzieżowych organizacji partyjnych).

Na czym to polega? Na poziomie ogólnopolskim i lokalnym
prowadzona jest analiza wydatków na kampanię medialną, materiały
propagandowe, działania promocyjne w internecie i festyny wyborcze,
a także obserwacja źródeł pochodzenia środków przeznaczanych na
kampanie wyborcze kandydatów, szczególnie pod kątem ewentualnego
wykorzystywania na ten cel środków publicznych.

Tuż przed wyborami odbędzie się konferencja prasowa, na której zaprezentowany zostanie wstępny raport zawierający zauważone w toku kampanii wyborczej nieprawidłowości dotyczące pozyskiwania i wydatkowania funduszy w trakcie kampanii wyborczej. Projekt zakończy się w grudniu 2009 r. opublikowaniem raportu przedstawiającego analizę sprawozdań finansowych złożonych przez komitety wyborcze i materiałów zebranych w trakcie trwania kampanii wyborczej.

To nie jest oczywiście pełna lista inicjatyw poświęconych wyborom do parlamentu Europejskiego. Dużo interesujących i inspirujących akcji prowadzonych jest także w innych krajach UE. Listę będę na bieżąco uzupełniać, także z Waszą pomocą. Jeśli chcecie opowiedzieć o swoich/ innych działaniach, zachęcam do napisania: marcela.wasilewska@eu.ngo.pl.

Patrząc na opisane inicjatywy zachęcające obywateli do głosowania i propagującą informacje na temat PE, nie mogę się powstrzymać od myśli, że stoją one na o niebo wyższym poziomie niż większość naszych kandydatów.
Powiecie: I wszystko fajnie, tylko znów nie ma na kogo głosować!
Ale to już zupełnie inny problem.

Nie, nie! Spróbuję zakończyć pozytywnie!
Miejmy nadzieję, że dzięki tym pomysłowym akcjom każdy znajdzie swojego kandydata-perełkę.

Źródła:

(1) Eurobarometer Special Surveys : The 2009 EP elections (styczeń – luty 2009)
(2) Elections européennes 2009: Qu’attendent les électeurs? (marzec – kwiecień 2009)
(3) Standard Eurobarometer 70, Raport krajowy - Polska (październik – listopad 2008)
(4) Więcej o tym zjawisku w artykule „Fałszywy euroentuzjazm” socjologa Norberta Maliszewskiego w Polska The Times, 28.04.2009.
(5) Traf do urny wyborczej, bo ta ucieka, Gazeta Stołeczna, 19.05.2009.
(6) Kilka milionów osób nie zagłosuje w wyborach? – „trudno zwalać winę na prezydenta”, Onet.pl, 2.04.2009.