Podczas niedawnego wyjazdu studyjnego do Irlandii odwiedziłem University College Dublin (UCD), największą uczelnię w kraju. Na miejscu poznałem zespół odpowiedzialny za moduł łączący wolontariat i kształcenie akademickie oraz wysłuchałem, jak działa on w praktyce. To gotowy przykład, jak włączyć realne zaangażowanie społeczne w tok studiów i rozliczać je na równi z innymi przedmiotami.
Community, Volunteering & Leadership
Sednem rozwiązania zastosowanego na Uniwersytecie w Dublinie jest jest przedmiot SCI20030, opisany jako community-based learning. Jego celem jest ustrukturyzowana refleksja nad doświadczeniem z wolontariatu i pracy dla społeczności. Studenci i studentki powinni mieć wcześniejsze i trwające zaangażowanie wolontariackie, a na zajęciach omawiane są m.in. przywództwo, zarządzanie projektami, natura wspólnoty i rola wolontariatu. Zaliczenie opiera się na portfolio, w którym student dokumentuje działania i opisuje rozwój kompetencji (komunikacja, negocjacje, praca zespołowa, rozwiązywanie problemów).
Moduł jest punktowany jak zwykły przedmiot — 5 ECTS — i prowadzony w ramach jednostki UCD in the Community, która spina współpracę uczelni ze środowiskiem. UCD komunikuje to wprost jako możliwość uzyskania kredytów akademickich za wolontariat (połączony z zajęciami i oceną efektów uczenia się).
Wymogi i obciążenie pracy
Zajęcia są projektowane dla osób z ok. 50 godzinami aktywności wolontariackiej (zrealizowanych wcześniej lub w trakcie semestru), które następnie poddaje się refleksji i ocenie. To harmonizuje z uczelnianym standardem: moduł 5-punktowy zwykle oznacza 100–125 godzin łącznego nakładu pracy (zajęcia, zadania, praca własna).
UCD rozwija też kulturę angażowania praktyków i środowiska wokół wolontariatu. Na uczelni odbywają się sesje informacyjne z udziałem organizacji i grup studenckich (np. UCD Fáilte Refugees, Enactus UCD, UCD SVP), co buduje pomost między teorią a praktyką i ułatwia studentom znalezienie sensownego pola działania.
Jakość, bezpieczeństwo i formalności
Irlandzkie przepisy wymagają, by tam, gdzie praca obejmuje kontakt z dziećmi lub osobami wrażliwymi, stosować Garda vetting (sprawdzenie kandydatów przez Krajowe Biuro Weryfikacji).
UCD prowadzi takie procedury dla programów i wolontariatu organizowanego w ramach uczelni. W niektórych modułach opartych na wolontariacie studenci dostarczają także Evidence of Volunteering and Involvement Statement potwierdzający ich aktywność. Dzięki temu ocena jest oparta na dowodach, a partnerzy społeczni mają jasność ról.
Dlaczego to działa i co z tego wynika?
- Równa ranga z innymi zajęciami. 5 ECTS sprawia, że wolontariat nie jest „dodatkiem po godzinach”, lecz równorzędnym sposobem zdobywania punktów w semestrze.
- Model oparty na efektach uczenia się. Nie liczy się sama liczba godzin, lecz refleksja i udokumentowane kompetencje — zgodnie z dobrymi praktykami service-learning.
- Systemowe osadzenie. Za modułem stoi jednostka UCD in the Community i cały ekosystem współpracy z organizacjami — to nie jednorazowy projekt, lecz trwała polityka uczelni.
Moje obserwacje z wizyty
- „Mainstream”, nie margines. Na UCD wolontariat jest elementem głównego nurtu kształcenia, a rozmowa toczy się o efektach uczenia się, nie o „odbijaniu godzin”. W praktyce widać dzięki temu wyższą motywację studentów i lepsze dopasowanie działań do realnych potrzeb partnerów.
- Broker współpracy robi różnicę. Rola UCD in the Community jako pośrednika (ramy, standardy, kontakt, minimum biurokracji) odciąża NGO i prowadzących, podnosząc jakość całego doświadczenia.
- Ocena przez dowody. Portfolio z konkretnymi przykładami decyzji, dylematów i rezultatów pozwala uczciwie „przeliczyć” praktykę na język akademicki — i to jest klucz do wiarygodności tego modelu.
Kontekst: Międzynarodowy Dzień Wolontariusza
5 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Wolontariatu ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1985 r. To dobry moment, by pokazać, że wolontariat może być uznany akademicko, jeśli towarzyszą mu jasne efekty uczenia się, standardy jakości i przejrzyste zasady oceny. Przykład UCD potwierdza, że duża, publiczna uczelnia potrafi robić to systemowo.
Źródła: opis modułu SCI20030 (UCD), strona UCD in the Community, case study modułu (5 ECTS; założenie ~50 h aktywności), zasady obciążenia pracy dla modułów 5-punktowych, wydarzenia UCD in the Community oraz informacje o skali UCD (największa uczelnia w Irlandii).
Wizyta studyjna w Dublinie odbyła się we wrześniu 2025 roku w ramach Partnerstw Programu Korpus Solidarności.
Źródło: inf. własna ngo.pl