LIST OTWARTY do Pani Elżbiety Bieńkowskiej - Ministra Rozwoju Regionalnego w sprawie unieważnienia konkursów na OWES w woj. lubuskim.
Szanowna Pani Minister,
Projektodawcy aplikujący w konkursach zamkniętych nr 1/POKL/7.2.2/2012 oraz nr 2/POKL/7.2.2/ 2012 ogłoszonych w dniu 16.04.2012 r. przez Zarząd Województwa Lubuskiego na prowadzenie Ośrodków Wspierania Ekonomii Społecznej w subregionach gorzowskim i zielonogórskim oraz Dolnośląska Federacja Organizacji Pozarządowych zwracają się z prośbą w sprawie unieważnienia wyników tych konkursów oraz o pomoc w zapewnieniu transparentności i bezstronności podczas nowych konkursów.
Jesteśmy zaniepokojeni faktem, iż od dnia ogłoszenia tych konkursów, czyli od dnia 16 kwietnia br., napływały sygnały, że konkurs wygra Wojewódzki Urząd Pracy w partnerstwie z Caritas Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej i Ośrodkiem Regionalnym w Zielonej Górze Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej. Sygnały te znalazły potwierdzenie początkowo w wyborze partnerów przez WUP Zielona Góra, a następnie w listach rankingowych z dnia 9 sierpnia 2012 r. – wygrał faktycznie WUP i dobrani przez niego partnerzy. Dolnośląska Federacja Organizacji Pozarządowych w piśmie do Pani Minister z dnia 17 maja 2012 r., czyli trzy miesiące przed podaniem wyników informowała, iż społeczność województwa lubuskiego uważa konkursy za z góry przesądzone oraz zna ich zwycięzców (co dokładnie potwierdził późniejszy bieg zdarzeń), tudzież zwracała uwagę na konieczność zapewnienia transparentności i bezstronności na etapie oceny wniosków do ww. konkursów. Interwencja Dolnośląskiej Federacji Organizacji Pozarządowych podyktowana była obawami środowiska lubuskich projektodawców, że w obu ogłoszonych konkursach mogą być niezachowane kryteria bezstronności. Ogłoszenie wyników tych konkursów zwiększyło brak wiary w transparentność. Dlatego nasza prośba do Pani Minister o spowodowanie unieważnienia obecnego konkursu i ponowne jego ogłoszenie przy zachowaniu szczególnej uwagi na wszystkie procedury.
Wyrażamy głęboką troskę, aby środki pomocowe Unii Europejskiej były wykorzystywane jak najbardziej efektywnie oraz w zgodzie z przepisami prawa polskiego i unijnego, a także w duchu pomocniczości wyrażanej w punkcie (27) Rozporządzenia RADY (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1260/1999. Nie odczuwamy bowiem, aby realizacja konkursowych projektów Ośrodków Wspierania Ekonomii Społecznej przez instytucję publiczną podległą IP było spełnieniem zasady pomocniczości.
Prosimy o ZWERYFIKOWANIE i SKONTROLOWANIE, czy WUP Zielona Góra (IP2) oraz Urząd Marszałkowski w Zielonej Górze (IP) zastosowały się do pisma MRR nr DZF-I-82208(1)-26-PSz/12
NK: 44796/12 z dnia 05.04.2012 r. mówiącego o zachowaniu zasady bezstronności, przejrzystości podczas udziału IP2 w konkursie ogłoszonym przez Zarząd Województwa Lubuskiego.
Uważamy, że zostały złamane i niedopełnione następujące procedury:
- Wojewódzki Urząd Pracy w Zielonej Górze nie spełnia kryteriów dostępu określonych w Planie Działań dla Priorytetu VII na rok 2012 dla Województwa Lubuskiego oraz dokumentacji konkursowej dla przedmiotowych konkursów.
Uzasadnienie:
Zgodnie z aktualnymi zasadami dokonywania wyboru projektów, konieczność spełnienia kryteriów dostępu oznacza, że dofinansowanie może uzyskać tylko ten wniosek, który je wszystkie spełnia. Tymczasem projektodawca, którym jest Wojewódzki Urząd Pracy w Zielonej Górze, nie posiada żadnej udokumentowanej wiedzy, jak i doświadczenia w obszarze nr 2 „Działania prowadzące do poszukiwania i testowania długookresowych źródeł finansowania instytucji wspierających ekonomię społeczną oraz spółdzielni socjalnych”, tym samym nie ma możliwości spełnienia kryterium dostępu nr 2, a określonego w dokumentacji konkursowej oraz PD na 2012 r. w brzemieniu: Projektodawca na dzień złożenia wniosku o dofinansowanie posiada co najmniej dwuletnie doświadczenie w prowadzeniu działalności w obszarze merytorycznym, którego dotyczy projekt. Z analizy dotychczasowej działalności WUP Zielona Góra (sprawozdania z działalności, analizy protokołów Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia, sprawozdań przedkładanych Sejmikowi Województwa Lubuskiego), strony internetowej WUP Zielona Góra (w tym BIP), a przede wszystkim znajomości rynku, na którym nasze organizacje od lat prowadzą działania w obszarze objętym projektem, można jedynie uznać, iż WUP Zielona Góra prowadzi działania informacyjne i promocyjne z zakresu promocji samej idei Ekonomii Społecznej w postaci udziału od 22 września 2008 r. w spotkaniach nieformalnego ciała pod tytułem „Rada Programowa Partnerstwa na rzecz ekonomii społecznej”. Sama analiza definicji tego partnerstwa oraz umowy, na podstawie której ją powołano, pozwala jednoznacznie stwierdzić, że inicjatywa ta ma wyłącznie na celu promowanie idei ekonomii społecznej i de facto WUP Zielona Góra (oprócz przeprowadzania spotkań informacyjnych, wyjazdów studyjnych) nigdy nie zajmował się pracą z beneficjentami działania 7.2.2 POKL oraz w szczególności działaniami merytorycznymi obszaru wsparcia nr 1 tzn.:
> Wsparcie dla utworzenia i/lub funkcjonowania (w tym wzmocnienia potencjału) instytucji wspierających ekonomię społeczną, zapewniających w ramach projektu w sposób komplementarny i łączny:
a) dostęp do usług prawnych, księgowych, marketingowych,
b) doradztwo (indywidualne i grupowe, m.in. w postaci punktów lub centrów doradztwa, inkubatorów społecznej przedsiębiorczości tworzących wspólną infrastrukturę rozwoju),
w tym doradztwa w zakresie pozyskiwania przez podmioty ekonomii społecznej zewnętrznych źródeł finansowania np. w postaci pożyczek,
c) szkolenia umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności potrzebnych do założenia i/lub prowadzenia działalności w sektorze ekonomii społecznej,
d) usługi wspierające rozwój partnerstwa lokalnego na rzecz ekonomii społecznej (m.in. poprzez budowę sieci współpracy lokalnych podmiotów w celu wspierania rozwoju podmiotów ekonomii społecznej),
e) promocję ekonomii społecznej i zatrudnienia w sektorze ekonomii społecznej.
Z całą pewnością można stwierdzić, iż dotychczasowa działalność formalna i nieformalna WUP Zielona Góra nie pozwala na stwierdzenie spełnienia przez ten podmiot całego obszaru nr 2 oraz obszaru nr 1, w zakresie podpunktów a, b, c, dla przedmiotu Konkursu.
W sytuacji gdy Wnioskodawca, którym był WUP Zielona Góra w części 3.6 Wniosku zadeklarował spełnienie tych kryteriów i podał szczegółowe uzasadnienie, należy zweryfikować te zapisy ze stanem faktycznym dotyczącym działalności WUP (możliwym było prowadzone przez ten podmiot działań wykazanych w kryteriach dostępu, o których najzwyczajniej nikt w regionie nie wiedział, a sam WUP Zielona Góra nie informował o nich w oficjalnych sprawozdaniach ze swojej działalności przekładanych Wojewódzkiej Radzie Zatrudnienia, jak i Sejmikowi Województwa Lubuskiego).
Podsumowując uważamy, iż nie jest możliwym podpisanie umowy na realizację projektu z podmiotem, który nie spełniał wszystkich kryteriów dostępu określonych w Planie Działania,
jak i dokumentacji konkursowej. A forma umożliwiająca wybór projektów złożonych do konkursów przez WUP Zielona Góra podczas etapu oceny merytorycznej, powinna zostać zakwestionowana i zweryfikowana przez Instytucję Zarządzającą.
- Naruszono procedurę wyboru projektów, poprzez nieuzasadnione i stronnicze przesunięcie terminu składania projektów dla Konkursów, w związku z niewywiązaniem się WUP Zielona Góra z obligującego go terminu wyboru partnerów.
Uzasadnienie:
Pismo Departamentu EFS UMWL z dnia 24.05.2012 r. nr DFS.II.052.5. 6.2012, jednoznacznie informuje, iż jedyny formalny wniosek o przesunięcie terminu składania wniosków dla obu konkursów, wpłynęło do IOK od Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Zielonej Górze w dniu 8.05.2012 r. Pragniemy zauważyć, iż do dziś nie wiadomo, kto i w jakim trybie podjął decyzję o przesunięciu terminu dla obu konkursów. Jedynym podmiotem do tego uprawnionym jest Instytucja Ogłaszająca Konkurs, tym samym należy jednoznacznie zaakcentować, iż Zarząd Województwa Lubuskiego nie podjął tej decyzji na swoim posiedzeniu w formie uchwały, do czego zobowiązuje go procedura, a tym samym przesunięcie terminu składania wniosków nie ma wymaganego przepisami umocowania prawnego Instytucji Ogłaszającej Konkurs.
Jednocześnie uważamy, iż w tym aspekcie sprawy zostały złamane zapisy art. 29 ust. 4 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz.U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712), gdyż informacja o przesunięciu terminu składania wniosków nie zawiera wymaganego uzasadnienia oraz faworyzuje Wojewódzki Urząd Pracy, wpływając tym samym na pogorszenie warunków konkursu. WUP Zielona Góra jako ustawowo zobligowany w regionie podmiot zajmuje się opracowywaniem analiz rynku pracy i badaniem popytu na pracę. Fakt ten ma znaczący wpływ na przygotowanie przez poszczególnych wnioskodawców części wniosku dotyczącej analizy i diagnozy w części 3.1.1 Wniosku. WUP Zielona Góra dzięki przesunięciu terminu składania wniosków, mógł podać najaktualniejsze dane na temat regionalnego rynku pracy, które innym potencjalnym beneficjentom udostępnione zostały dopiero 14.06.2012 r. Narusza to jednoznacznie zapisy Ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju. Jednocześnie należy zauważyć, iż przesuniecie terminu składania wniosków na prośbę jednego z beneficjentów w ramach priorytetów POKL wdrażanych przez IP w Zielonej Górze, według naszej wiedzy nastąpiło po raz pierwszy w historii wdrażania programu.
- Uważamy, iż oba przedmiotowe konkursy, zostały ogłoszone i przeprowadzone niezgodnie z obowiązującymi Planami Działania na rok 2012 dla priorytetu VII.
Uzasadnienie:
Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego samodzielnie, bez konsultacji z Podkomitetem Monitorującym, podjął decyzję o pomniejszeniu alokacji dla poddziałania 7.2.2 z 5.000.000 zł
na konkurs do kwoty 3.000.000 zł. Narusza to obowiązujące wytyczne, zgodnie z którymi ogłaszane konkursu muszą odpowiadać obowiązującym Planom Działania. Z informacji, które ukazały się w mediach w dniu 24.08.2012 r. (TVP Gorzów Wlkp., Gazeta Wyborcza) wynika, iż decyzja o pomniejszeniu alokacji podjęta została na podstawie dokonanego rozeznania wśród innych IP dla konkursów w ramach poddziałania 7.2.2 POKL.
Uważamy, iż jest to wsteczne działanie, które całkowicie wypacza sens i znaczenie pracy Podkomitetu Monitorującego, Komitetu Monitorującego POKL, jak i corocznych konsultacji społecznych planów działania. W tej sytuacji IP powinna przygotować aktualizację Planów Działania lub podać informacje na podstawie jakich kryteriów dokonała tak znaczących zmian i przesunięć w alokacji pomiędzy poddziałaniami 7.2.2 i 7.2.1. Uważamy za całkowicie niezasadne i błędne porównywanie naszego województwa, potencjału działających tu podmiotów ekonomii społecznej, funkcjonujących w regionie form wsparcia tych podmiotów do innych regionów kraju. Analizy m.in. Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Stowarzyszenia KLON-Jawor, jednoznacznie alarmują, iż województwo lubuskie ma najsłabsze i najmniej aktywne organizacje pozarządowe, najmniejszą ilość spółdzielni socjalnych, najmniej organizacji infrastrukturalnych zajmujących się wspieraniem III sektora. Prosimy więc o zbadanie na jakiej podstawie posłużono się celowemu pomniejszeniem alokacji dla obu konkursów, które to działanie całkowicie nie odpowiada tylko obowiązującym Planom Działania, ale i potrzebom regionu, w tym szansom jakie w obszarze niwelowania tych barier mogły wnieść Fundusze Unijne.
- Prosimy o zweryfikowanie, czy nałożona na IP pismem MRR nr DZF-X-82243(2)-21-ŁD/12 NK: 6698/12 z dnia 31.05.2012 r. zasada obiektywnej i bezstronnej oceny projektów została w pełni zachowana i wypełniona.
Uzasadnienie:
Prosimy o sprawdzenie na podstawie jakich kryteriów zostali wyłonieni eksperci do oceny obu konkursów. Z informacji, które ukazały się w mediach wynika jedynie, że nie mieszkają na terenie województwa lubuskiego i wywodzą się „z górnej półki”. Jest to bardzo nieprecyzyjne kryterium, które nie wnosi żadnej informacji, czy eksperci posiadają aktualną akredytację MRR dla priorytetu VII POKL, specjalizują się w obszarze funkcjonowania i zakładania OWES, w jaki sposób zostali wytypowani. Jednocześnie kluczowym pytaniem jest to, czy wszystkie projekty oceniane były przez wyłącznie ekspertów zewnętrznych, czy też w proces oceny włączono na którymkolwiek etapie (poza oceną formalną) członków KOP związanych z IP lub IP2 – pracowników Urzędu Marszałkowskiego. Prosimy też o zweryfikowanie zasadności odstąpienia przez Urząd Marszałkowski z deklarowanego wcześniej powołania zespołu zewnętrznych obserwatorów dla stacjonarnego trybu pracy KOP dla obu konkursów.
Nasze obawy podyktowane są tym, aby nie powtórzyła się sytuacja do zaistniałej na Dolnym Śląsku w latach 2008-2009. O nieprawidłowościach związanych z przyznawaniem środków konkursowych z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki mówili wówczas projektodawcy dolnośląscy, a Dolnośląska Federacja Organizacji Pozarządowych realizowała projekt „Przejrzysty kapitał” dofinansowany przez Fundację im. Stefana Batorego. Skutkowało to odwołaniami personalnymi i zmianami w sposobie zarządzania priorytetami PO KL w Dolnośląskim Wojewódzkim Urzędzie Pracy. Ponadto Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) rozpoczął kontrolę, której rezultaty niedawno ogłoszono w raporcie rekomendując zwrot 47 milionów euro. Szeroko o tym wspominały media: TVN24, Gazeta, Gazeta Wrocławska.
Po tej sytuacji od 2010 roku na Dolnym Śląsku wiele się zmieniło. Przede wszystkim rozpoczął się dialog pomiędzy Instytucjami Zarządzającą i Pośredniczącą a środowiskiem projektodawców skupionym przy Dolnośląskiej Federacji Organizacji Pozarządowych. Podjęte przejrzyste działania zbudowały wzajemne zaufanie oraz rzeczywiste partnerstwo. Wyraźnie odczuwalne jest to w pracach Podkomitetu Monitorującego PO KL, w którym bardzo aktywnie działają przedstawiciele Społeczno-Gospodarczy. Doprowadziło to także do wielu wspólnych inicjatyw, m.in. powołania Dolnośląskiego Forum Partnerów Społeczno-Gospodarczych, którego sygnatariuszem są związki zawodowe, związki pracodawców, organizacje pozarządowe oraz Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego.
Podsumowując stwierdzamy, że organizacja tych konkursów budzi zbyt wiele wątpliwości od chwili ogłoszenia a procedury stosowane przez Urząd Marszałkowski odbiegają znacznie od wzorcowych, włącznie z brakiem zgodności założeń dokumentacji konkursowej z Planem Działania. Zbyt wiele kolejnych zdarzeń potwierdza wcześniejsze bardzo niepokojące sygnały. Dlatego nasza troska o przejrzystość, transparentność, a także pełną wiarę projektodawców, że procedury zostały zachowane i wygrały istotnie najlepsze projekty.
Z wyrazami szacunku,
Dolnośląska Federacja Organizacji Pozarządowych
Fundacja na rzecz „Collegium Polonicum”
Fundacja „Merkury”
Stowarzyszenie Pracowników Służb Społecznych „Krąg”
Do wiadomości:
- Pan Paweł Orłowski, Przewodniczący KM PO KL – Podsekretarz Stanu w MRR
- Pan Piotr Frączak, Prezes Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych
- Pan Krzysztof Balon, Współprzewodniczący Rady Działalności Pożytku Publicznego
- Pani Elżbieta Polak, Marszałek Województwa Lubuskiego
- Pan Marcin Jabłoński, Wojewoda Lubuski
- Parlamentarzyści Lubuscy
- Radni Sejmiku Województwa Lubuskiego
- Członkowie PM POKL województwa lubuskiego
- media
- organizacje pozarządowe
Źródło: informacja nadesłana