Publicystyka - ngo.pl

Jednymi z wiodących tematów była rola sztucznej inteligencji w rozwoju gospodarki, niedobór fachowców wynikających z zaniedbania edukacji branżowej w Europie po 1989 r., czy rosnący problem wypalenia zawodowego wśród pracowników i różnorodności pokoleniowej w firmach. Panel zorganizowała Fundacja im. XBW Ignacego Krasickiego w ramach XIV edycji Konkursu „Pracodawca Godny Zaufania”, do którego firmy mogą zgłaszać się od kwietnia.

W panelu wzięli udział:

• Andrzej Czernek – Dyrektor Generalny Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”
• prof. Piotr H. Skarżyński – Światowe Centrum Słuchu w Kajetanach, ekspert WHO
• Agnieszka Żyro – Prezes Zarządu ANWIL S.A.
• Szymon Poliński – Prezes Fabryki Cukierniczej Kopernik
• Przemysław Worek – Starszy Inspektor Pracy
• Joanna Chorwacka – Psycholog, coach, właścicielka Pracowni Rozwoju Osobistego Coach and Go.

Dyrektor Andrzej Czernek naświetlił drogę, którą przebył rynek pracy na przestrzeni lat.

– Kilkanaście lat temu wspólnie z Krajową Izbą Gospodarczą i Fundacją im. XBW Ignacego Krasickiego powołaliśmy konkurs „Pracodawca Godny Zaufania”. Jego celem było wskazywanie, nagradzanie i promowanie dobrych praktyk podejmowanych przez pracodawców. 15 lat temu rynek pracy wyglądał zupełnie inaczej. Był to przede wszystkim rynek pracodawcy, dlatego stosunki z pracownikami układały się „różnie”. W tamtym czasie propracownicze inicjatywy wydawały się innowacyjne. Z czasem stały się normą – mówił dyrektor Andrzej Czernek. – Zmienił się stosunek pracodawców do pracowników. Przestrzeganie praw pracowniczych a także inne dodatkowe benefity, mają na celu przyciągnięcie pracowników i stworzenie im takich warunków, takiej kultury pracy, które pozwala w maksymalnym stopniu wykorzystać wiedzę i kwalifikacje pracowników.

Prof. Piotr H. Skarżyński zwrócił uwagę na wpływ AI na rynek pracy.

– Część zawodów naturalnie ewoluuje nie tylko z powodu sztucznej inteligencji, ale również cyfryzacji, na przykład wykorzystywania aplikacji mobilnych, które pozwalają pewne rzeczy wykonywać nawet w sposób automatyczny. Na pewno AI zmieni rynek pracy i pewne stanowiska, zarazem otwiera szansę, aby tworzyć bardziej zaawansowane i efektywne miejsca pracy. Zaniepokojenie mogą czuć na przykład dziennikarze – mówił prof. Piotr H. Skarżyński. – Sztuczna inteligencja może zastąpić część miejsc pracy i uzupełnić lukę pokoleniową. Tam, gdzie dziś jest 15 redaktorów, wystarczy ośmiu. Lecz myślę, że będzie to kwestia skali zmian, a nie całkowitego zastępowania zawodów przez sztuczną inteligencję.

Prezes Szymon Poliński ocenił największe wyzwania, które przed pracodawcami stawia rynek pracy.

– Pierwszym wyzwaniem jest niedobór pracowników technicznych, elektryków, mechaników, operatorów maszyn. Wynika to z tego, że po 1989 r. popełniliśmy wszystkie możliwe błędy edukacyjne w tym zakresie. Trzeba to poprawić i tu potrzebna jest współpraca instytucji państwowych z przedsiębiorstwami, żeby zacząć kształcić pracowników, którzy faktycznie są potrzebni na rynku pracy. Tak, aby edukacja nie była oderwana od biznesu. Drugim wyzwaniem są pracownicy z pokolenia Z. To pokolenie ma swoje plusy i minusy. Pracodawcy muszą uczynić wszystko, aby wykorzystać potencjał tego wchodzącego na rynek pracy pokolenia. Powinno ono szukać porozumienia z pokoleniami, które już schodzą z rynku pracy. I tu również jest bardzo duże wyzwanie przed przedsiębiorcami – ocenił dyrektor Szymon Poliński. Dodał, że praca powinna być bardzo dobrze wynagradzana, jednak sztucznie określona najniższa krajowa płaca tworzy sytuacje bardzo utrudniające efektywną działalność przedsiębiorstw i rodzące poczucie niesprawiedliwości.

Prezes Agnieszka Żyro przypomniała, że w Anwil, które zatrudnia prawie 1,8 tys. osób, spotykają się różne pokolenia.

– Różnorodność pokoleniowa znajduje odzwierciedlenie w naszej firmie. Od pokolenia Z po pokolenie które budowało Anwil i które odchodzi na emeryturę. Pogodzenie tych prawie dwóch różnych światów, mających zupełnie odmienne oczekiwania, stawia przed menedżerami zadania niemal nie do zrealizowania. Każdy menadżer spotyka się na co dzień z tą różnorodnością. Najważniejsze jest to, że tak komunikujemy, tak rozmawiamy, tak tworzymy zespoły, żeby ta różnorodność pozwalała znaleźć nam wszystkim szansę, a nie żeby była dla nas problemem – opisywała prezes Agnieszka Żyro. – Praca nad komunikowaniem, przekazywaniem wiedzy jest bardzo trudnym zadaniem w branży sektora ciężkiej syntezy chemicznej. Największy problem nie dotyczy pracowników wysokokwalifikowanych, ale technicznych. Zdobycie na rynku pracy takiego pracownika, zmotywowanie go żeby wybrał firmę Anwil, żeby przeżył w niej pierwsze 12 miesięcy i stwierdził, że jest to miejsce pracy w którym chciałby się rozwijać, powoduje, że każdego dnia wyznaczamy sobie integracyjne cele, które trudno jest nam momentami zrealizować.

Jako przykład integrowania pokoleń prezes Agnieszka Żyro przytoczyła m.in. cykliczne spotkania z pracownikami, podczas których pracownicy niekiedy przejawiali bardzo krytyczne emocje związane z konfliktami powstałymi na tle przechodzenia starszych z nich na emeryturę. Spotkania zaowocowały powstaniem firmowego programu sukcesji, zakładającym szczegółowe planowanie przechodzenia pracowników na emeryturę, co pozwoliło zniwelować konflikty.

Psycholog Joanna Chorwacka przytoczyła własne doświadczenia z praktyki terapeutycznej.

– Pracownicy często odczuwają wypalenie zawodowe. Coraz częściej się o tym mówi, że dochodzą do ściany, zarówno w swoim rozwoju zawodowym, jak i w ogóle w pracy. Przy czym pokolenie wchodzące na rynek pracy ma zupełnie inne potrzeby niż pokolenie 40+. My nie wiedzieliśmy, że można podróżować, inaczej żyć. Często ma ono taką zuchwałość i odwagę, której brakuje starszemu pokoleniu – mówiła psycholog. – To wypalenie zawodowe coraz częściej się pojawia w praktyce terapeutycznej. Myślę, że jednak nam wszystkim brakuje pewności siebie, poczucia własnej wartości, mamy zaniżoną samoocenę.

Starszy Inspektor Przemysław Worek wskazał na pewne niepokojące zjawiska w traktowaniu przepisów prawa pracy i BHP.

– Inspektor pracy nie jest kimś kto tylko przyjeżdża aby karać, lecz stara się zrozumieć specyfikę zakładu. Często spotykamy się z sytuacjami konfliktów wewnętrznych czy zjawisk mających znamiona mobbingu. Ale zauważamy też, że wzrasta świadomość pracodawców, że prawo pracy nie jest skierowane przeciwko nim, że nie jest tak, że pracownik ma większe prawa niż pracodawca. Przepisy Kodeksu pracy, rozporządzeń około ustawowych mają na celu uporządkowanie procesu pracy – stwierdził Przemysław Worek. – W moim przekonaniu polski pracownik trochę nadal tkwi w innej epoce, w której przepisy BHP kojarzyły się z przybrudzoną tabliczką i poczuciem oporu.

Ekspert zwrócił też uwagę, że Państwowa Inspekcja Pracy prowadzi działania na rzecz kultury pracy, zdrowia psychicznego pracowników i popularyzacji dobrych praktyk czemu służy konkurs „Pracodawca – organizator pracy bezpiecznej”. Jednym z laureatów konkursu jest Anwil S.A.

Panel został zorganizowany w ramach XIV edycji Konkursu „Pracodawca Godny Zaufania”, do którego firmy mogą zgłaszać się od kwietnia do końca września 2024 r.

Konkurs „Pracodawca Godny Zaufania” od 15 lat promuje dobre wzorce pracodawcy, w tym społeczne zaangażowanie, wolontariat pracowniczy, dostępność i inkluzywność firmy. Pracodawcy mogą ubiegać się o tytuł w jednej z 10 kategorii, takich jak: motywacja, rozwój i cyfryzacja, zdrowie czy lider ESG. Firma musi zatrudniać też, co najmniej 50 pracowników, choć ten wymóg nie dotyczy kategorii MŚP (Małe i Średnie Przedsiębiorstwa). Organizatorzy wyróżnią też przedstawicieli mediów, dziennikarzy, którzy promują pozytywne rozwiązania z zakresu polityki pracowniczej i wartości odpowiedzialnego biznesu.

Jak wziąć udział w konkursie?

Zgłoszenie należy wysłać za pośrednictwem strony konkursu, na której znajdziemy formularz: https://pracodawcagodnyzaufania.pl/konkurs/. Po wypełnieniu dokumentu należy zaznaczyć kategorię Konkursu i wypełnić ankietę. Zgłoszenie trafi do Kapituły Konkursu, która składa się z członków organizacji pozarządowych, think tanków i pracowników uczelni, w tym: Krajowej Izby Gospodarczej, Fundacji Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”, Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego, Instytutu ESG, Instytutu Staszica, Centrum im. Adama Smitha, Warsaw Enterprise Institute, Związku Przedsiębiorców i Pracodawców, Instytutu Biznesu, , Stowarzyszenia Integracja i Współpraca (organizatora Welconomy), Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego.