Publicystyka - ngo.pl

Pierwszego lutego w Warszawie odbyło się Forum Osobistej Demokracji, podczas którego Fundacja Techsoup prowadziła panel dyskusyjny na temat wykorzystania społecznych innowacji we wzmacnianiu roli obywateli w relacji z władzą. W dyskusji wzięli udział Maria Novković z UNDP w Czarnogórze, Alexey Sidorenko z Inkubatora Społecznych Technologii (Rosja) oraz Michał Mach z CiviCRM Polska. Panel prowadziła Anna Kuliberda z Fundacji TechSoup, gdzie zajmuje się wykorzystywaniem nowych technologii w działaniach pozarządowych i społecznych.

Podczas rozmowy poruszono dwa tematy: społeczną innowację, jako narzędzia wprowadzania zmiany społecznej – czyli w jaki sposób wykorzystać technologię i nowe środki komunikacji w misji organizacji społecznych; oraz metody budzenia kreatywnego podejścia do wykorzystywanych w pracy społecznej narzędzi i sposobów komunikacji. Celem tych metod jest stworzenie bezpiecznej przestrzeni, w której uczestnicy mogą twórczo podchodzić do technologii i dopasowywać je do swoich potrzeb.

Termin “narzędzia” obejmuje właściwie wszystko, co przychodzi nam do głowy, gdy mowa o nowych technologiach. Zawiera się w nim sprzęt: komputery, laptopy, telefony komórkowe, smartfony, tablety; programy, środki komunikacji (facebook, mail). Podczas panelu postawiono pytanie o dobór narzędzi do naszych potrzeb. Jedną z większych trudności, które mają znaczenie przy wykorzystaniu nowinek jest zachłyśnięcie się narzędziem i przyzwolenie, by ten zachwyt zdominował rzeczywistą jego przydatność. To sytuacje, w których chcemy użyć jednego programu do różnych celów lub poddajemy się modzie i zaczynamy bezrefleksyjnie wykorzystywać modne programy w naszej pracy.

Ciekawym momentem było przedstawienie przez panelistów aplikacji, które ich zdaniem stanowią dobry przykład wykorzystania nowych technologii w działaniach społecznych. Do nich należały rosyjskie serwisy: RosYama.ru o naprawianiu dziur w drogach, RosPil.info, działający w sferze przetargów publicznych i przeciwdziałający nadużyciom w tym zakresie. Padł również przykład Roszkh.ru – odpowiednika polskiego NaprawmyTo lub brytyjskiego FixMyStreet. Paneliści podkreślali także znaczenie tworzenia i używania otwartego oprogramowania (lub sprzętu) w projektach społecznych. Otwartość zdecydowanie sprzyja elastyczności i rozwijaniu pomysłów przez twórców, użytkowników i społeczność powstałą wokół produktu. Dzięki temu narzędzie ma większą szansę na sukces. Przykładem na to może być wykorzystanie tego samego oprogramowania, które jest silnikiem aplikacji RosYama.ru w RosDostup.ru.

Te aplikacje pomagają obywatelom w działaniu na rzecz dobra wspólnego. Do innych ciekawych przykładów można zaliczyć stronę Comment Neelie, która udostępnia przemówienia unijnej Komisarz ds. Agendy Cyfrowej Neelie Kroes, a następnie ułatwia komentowanie poszczególnych ich fragmentów. Ciekawe są aplikacje, które pokazują informacje o pieniądzach publicznych, pozwalając lepiej zrozumieć system finansów państwa. Do takich przykładów należą Open Budget (Australia) czy Gdzie są moje pieniądze (Wielka Brytania) (w Polsce ciekawymi tego przykładami są Nasza Kasa i Otwarty Budżet). Z innych dobrych pomysłów pokazano również fiński serwis Otwarte Ministerstwo, w którym obywatele mogą zgłaszać i dyskutować pomysły inicjatywy obywatelskiej.

W rozmowie o metodach wyzwalania twórczego myślenia wokół technologii społecznych zastanawialiśmy się, w jaki sposób budować innowację “na miarę”. Tak by wykorzystać powstałe już ciekawe rozwiązania i świadomie dopasowywać je do potrzeb organizacji czy aktywistów.

Aby inspirować do szukania rozwiązań, które jeszcze nie istnieją, wszelkiego rodzaju spotkania osób z branży IT i działaczy społecznych powinny być dobrze przemyślane. Po to, aby nie budować niepotrzebnych murów wokół technologii i nie stwarzać wrażenia, że to “czarna magia”. Bez znaczenia pozostaje format spotkania: czy to maraton programistyczny (jak np. SocHack), czy nie-konferencja, czy po prostu krótkie spotkanie o technologiach dla zmiany społecznej jak np. Netwtorek. W dyskusji najbardziej wybrzmiała kwestia konieczności angażowania tzw. tłumaczy (ludzi, którzy mogą stać się mostami między dwoma światami). Ich rolą jest oswajanie obu światów, a często zupełnie realne tłumaczenie jednej stronie tego, co druga miała na myśli. Takie osoby pełnią funkcję nie tylko facylitacyjną, lecz także edukacyjną. Tłumacze, rozumiejąc oba światy, bezpiecznie prowadzą od zdefiniowania problemu, poprzez znajdowanie rozwiązań dopasowanych do potrzeb i możliwości, aż do wdrożenia rozwiązania i jego utrzymania. To trudna i wymagająca rola, której wartość dostrzega się wtedy, gdy jej zabraknie, więc tym bardziej warto dbać i doceniać takie osoby.

Dyskusja zakończyła się konkluzją, iż warto próbować spotykać świat aktywistów i świat nowych technologii, i się nie zrażać. Przed podjęciem prób, dobrze jest przemyśleć okoliczności, w których dochodzenie do innowacji będzie się odbywało. To pomoże odpowiednio zaprojektować ten proces, przeciwdziałając potencjalnym przeszkodom, a wzmacniając oddziaływanie wprowadzonych w życie rozwiązań.

Do tematu tłumaczy wróciliśmy następnego dnia Personal Democracy Forum, podczas barcampu, gdzie Agata Jałosińska, redaktorka naczelna Technologie.org.pl poprowadziła dyskusję o ludziach-mostach i tym, czy są nam rzeczywiście potrzebni. Nagranie dyskusji w języku angielskim będzie dostępne on-line wkrótce na stronie http://personaldemocracy.com/.