Publicystyka - ngo.pl

Anonimowi Jedzenioholicy, czyli uzależnieni od jedzenia, to wspólnota samopomocowa, która powstała prawie 60 lat temu. Aktualnie funkcjonuje ponad 6 500 grup w ponad 75 krajach i skupia wokół siebie osoby cierpiące na kompulsywne objadanie. Jednak naukowcy nie są zgodni, czy taki problem jak „uzależnienie od jedzenia” istnieje.

Co na to praktyk-lekarz psychiatra? Na czym zatem polega „uzależnienie” od jedzenia? I po co ludzie – pomimo braku głodu – pochłaniają duże ilości, często niezdrowego: tłustego lub słodkiego jedzenia?

• Po co to robią? Bo chcą poczuć się lepiej. Mówią nawet, że to planują: zanim dojadą do domu to idą do sklepu by kupić sobie ulubione jedzenie, aby wieczorem to wszystko skonsumować. Często robią to w reakcji na trudne emocje: lęk, ból, smutek. Co istotne – dzieje się to w zaciszu domowym, w samotności, ponieważ oni się tego wstydzą, ukrywają to przed bliskimi. Po zjedzeniu litrowego opakowania lodów czują niedosyt nie tyle fizyczny, bo żołądek jest wypełniony do granic, co emocjonalny. Czegoś im brakuje więc jedzą dalej: ciastka, czekoladki. Pacjenci opisując ten stan, mówią, że czują się jak w transie. Czują przymus. Jedzą dużo, szybko – tłumaczyła Anna Kania-Żak. Psychiatra podkreślała, że im częściej dana osoba powtarza taki rytuał, tym bardziej mózg tej osoby zapamiętuje określony sposób reagowania na stres i powoduje, że z czasem już nawykowo sięga ona po jedzenie. W efekcie eskaluje to przybieranie na wadze, niezadowolenie z własnego wyglądu, poczucie winy i wstydu. I tak rozpoczyna się błędne koło problemów, które wzajemnie się napędzają.

Osoby, które cierpią na kompulsywne objadanie i chcą znaleźć adekwatną pomoc, powinny skierować więc swoje kroki zarówno do terapeuty uzależnień, jak i dietetyka i lekarza psychiatry. - Gdyby przeanalizować co deklarują pacjenci w moim gabinecie, opowiadając o kompulsywnym objadaniu i zestawić te objawy z sześcioma kryteriami charakterystycznymi dla uzależnienia od alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych opisanymi przez WHO, okaże się, że spełniają kryteria uzależnienia – mówiła Kania-Żak. – Tracą oni bowiem kontrolę nad tym co i ile jedzą, doświadczają szkód, a mimo tego, nadal to robią. Dlatego zawsze warto szukać pomocy.

Anna Kania-Żak jest lekarzem psychiatrą, wykładowcą Szkoły Psychoterapeutów i Instruktorów Terapii Uzależnień w Broku.

To też uzależnia? – to tytuł cyklu 20 audycji radiowych poświęconych współczesnym uzależnieniom: pracoholizmowi, seksoholizmowi, patologicznemu hazardowi, uzależnieniu od gier online, Facebooka, jedzenia, ćwiczeń fizycznych etc. realizowanych w 2018 roku.

Cykl audycji powstał z inicjatywy Fundacji Inspiratornia jeszcze w 2014 roku. Wcześniej gościł m.in. w Radiu TOK FM. Od dwóch lat zaś na stałe emitowany jest w każdy czwartek o godzinie 21:30 w Polskim Radiu RDC. Przygotowuje go para dziennikarzy – Maja Ruszpel z Fundacji Inspiratornia we współpracy z Robertem Łuchniakiem z RDC.

Gośćmi audycji są eksperci specjalizujący się w badaniu oraz terapii osób dotkniętych uzależnieniami behawioralnymi. Wśród nich znajdują się psycholodzy oraz naukowcy polskich i międzynarodowych uczelni – w tym autorzy licznych prac naukowych i badawczych na temat uzależnień czynnościowych jak: doktor Jacek Buczny (Uniwersytet SWPS), profesor Jan Chodkiewicz (UŁ), profesor Mateusz Gola (PAN), profesor Monika Guszkowska (AWF), doktor Martyna Kotyśko (UWM), doktor Diana Malinowska (UJ), doktor Magdalena Rowicka (APS), a także praktycy związani z instytucjami pomocowymi, szkołami psychoterapii czy organizacjami pozarządowymi: Anna Kania-Żak (Care Brok), Doktor Justyna Klingemann (IPIN), doktor Bohdan Woronowicz (Fundacja Zależni-Nie-Zależni), Tomasz Górecki i Sulimir Szumielewicz (IPZ) i inni.