O ponad jedną trzecią spadła liczba nadużyć finansowych mających wpływ na budżet UE. W polityce spójności odnotowano 41% mniej przypadków nadużyć finansowych w porównaniu z 2010 r., natomiast w polityce rolnej liczba zgłoszonych nadużyć finansowych zmniejszyła się aż o 66%. Tak wynika z rocznego sprawozdania Komisji Europejskiej „Ochrona interesów finansowych UE".
Zgodnie ze sprawozdaniem rocznym Komisji „Ochrona interesów finansowych UE” w 2011 r. liczba nadużyć finansowych mających wpływ na budżet UE spadła o 35%. W polityce spójności odnotowano 41% mniej przypadków podejrzewanych nadużyć finansowych w porównaniu z 2010 r., natomiast w polityce rolnej liczba zgłoszonych nadużyć finansowych zmniejszyła się o 66%.
Oprócz wprowadzenia skuteczniejszych środków i lepszej kontroli funduszy UE spadek liczby nadużyć w 2011 r. wynika również z szeregu kwestii technicznych. Zamknięcie okresu programowania w odniesieniu do polityki spójności i bardziej stabilna sprawozdawczość w ramach nowego systemu kontroli wydatków rolnych również przyczyniły się do spadku liczby zgłoszonych nadużyć w stosunku do 2010 r.
Ogółem nadużycia środków unijnych opiewają na 295 mln euro, czyli 0,2% budżetu, i kwotę tę trzeba odzyskać zgodnie z przepisami UE. W swoim sprawozdaniu Komisja podkreśla potrzebę dalszego ograniczenia skali nadużyć finansowych przynoszących szkodę budżetowi UE oraz formułuje szereg zaleceń dla państw członkowskich, które to zalecenia mogłyby pomóc w osiągnięciu tego celu.
Algirdas Šemeta, komisarz ds. podatków, unii celnej, audytu i zwalczania nadużyć finansowych, stwierdził: „Spadek liczby nadużyć finansowych przynoszących straty budżetowi UE wskazuje, że nasza determinacja w dążeniu do rozwiązania tego problemu zaczyna przynosić rezultaty. Pozostało jednak jeszcze bardzo wiele do zrobienia. Komisja prowadzi politykę zerowej tolerancji na nadużycia, zgodnie z którą nie można pozwolić na utratę choćby jednego eurocenta z pieniędzy podatników na rzecz oszustów. Komisja będzie nadal podejmować wszelkie możliwe środki w celu ochrony budżetu UE, jednak państwa członkowskie również muszą podnieść swoje standardy”.
Widać poprawę w zakresie odzyskiwania środków UE będących przedmiotem nadużyć finansowych i nieprawidłowości; w ubiegłym roku Komisja odzyskała około 2 mld euro dzięki korektom finansowym i nakazom odzyskania środków. Państwa członkowskie również wprowadziły pewne usprawnienia w zakresie odzyskiwania środków od beneficjentów końcowych, w szczególności w dziedzinie pomocy przedakcesyjnej.
W sprawozdaniu Komisja ponagla państwa członkowskie, które nadal mają bardzo niskie wskaźniki odzyskania środków, do wprowadzenia niezbędnych usprawnień oraz do zajmowania aktywów, jeśli beneficjenci nie spłacają środków objętych nieprawidłowościami i nadużyciami finansowymi. Niedawny wniosek Komisji dotyczący ochrony interesów finansowych UE poprzez środki prawa karnego (IP/12/767) może znacząco pomóc w odzyskiwaniu środków oraz działać odstraszająco na oszustów.
W 2011 r. Komisja przedłożyła co najmniej kilkanaście wniosków ustawodawczych lub nowych inicjatyw mających na celu skuteczniejsze zwalczanie nadużyć finansowych mających wpływ na środki finansowe UE (zob. MEMO/12/577).
Kontekst
Zgodnie z art. 325 Traktatu Komisja sporządza sprawozdanie roczne dotyczące ochrony interesów finansowych UE, w którym informuje o działaniach podjętych w celu przeciwdziałania nadużyciom przynoszącym szkody środkom UE. Sprawozdanie zawiera szczegółowe informacje na temat poziomu podejrzewanych i potwierdzonych nadużyć zgłoszonych przez państwa członkowskie w kontekście całego budżetu UE (tj. zarówno po stronie dochodów, jak i wydatków), przez co pomaga również ocenić, w których obszarach ryzyko jest najwyższe, co z kolei pomaga podjąć konkretne działania na szczeblu UE i na szczeblu krajowym.
Oprócz danych na temat zgłoszonych nadużyć i nieprawidłowości, wysokości odzyskanych i zgłoszonych środków w państwach członkowskich, każdego roku Komisja wybiera również dziedzinę objętą dogłębną analizą. W tym roku analiza ta objęła politykę spójności. Komisja odnotowuje usprawnienia w systemach kontroli finansowej i zarządzania ryzykiem, dotyczące na przykład wprowadzonych przepisów i wytycznych, procedur administracyjnych i współpracy między odpowiednimi organami krajowymi. Jednak państwa członkowskie muszą udoskonalić monitorowanie wyników postępowań administracyjnych i karnych, w tym postępowań związanych z odzyskiwaniem środków od beneficjentów końcowych w ramach polityki spójności.
Sprawozdanie (dostępne w językach: angielskim, francuskim i niemieckim)