Publicystyka - ngo.pl

Tomasz Schimanek: – Rzeczywiście wiele osób jest zaskoczonych tak sformułowaną wizją. Moim zdaniem to dobre podejście. Trzeci sektor został przyzwyczajony do tego, że to państwo tworzyło dla nas różne strategie, chociażby Strategię Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Na pewnym etapie było to potrzebne, ponieważ legitymizowało i wspierało rozwój sektora obywatelskiego. Ale przyszedł czas, aby zmienić punkt widzenia i zrozumieć, że sektor nie istnieje sam dla siebie, a prowadzenie organizacji nie jest sztuką dla sztuki, ale komuś i czemuś służy. Służy właśnie Polsce i Polakom. Jest to istotna zmiana, otwarcie nowego etapu myślenia o sektorze. Chodzi o to, aby spojrzeć na organizacje utylitarnie, pod kątem tego, co przynoszą Polsce i Polakom, jak poprawiają warunki ich życia. Pokazać i uświadomić zarówno organizacjom, jak i ich otoczeniu, że sektor jest potrzebny i dlaczego. To ważna, jakościowa zmiana, ale na pewno nie będzie łatwo się przestawić na taki sposób patrzenia na sektor. Prace nad Strategią „3 Sektor dla Polski” są dobrą okazją do wprowadzenia takiej zmiany.

T.S.: – Jest to wizja, do której chcemy dążyć. Oczywiście można by tutaj mnożyć przymiotniki, które miałyby opisywać tę Polskę, którą chcielibyśmy mieć. Ale powstałaby wówczas swego rodzaju lista marzeń, a wizja by się całkiem rozmyła. Tego chcieliśmy uniknąć. Postawienie na „państwo demokratyczne oparte na aktywności społecznej obywateli” jest świadome, ponieważ wydaje się, że z punktu widzenia trzeciego sektora te dwa fundamenty Polski są najważniejsze.

T.S.: – Nie zgadzam się, że tych funkcji nie opisano w Założeniach, chociaż być może nie są one wyraźnie wskazane. Wynikają one z wielu elementów Założeń, szczególnie z celów strategicznych. Jeżeli na przykład celem strategicznym jest wzmocnienie kapitału społecznego, to służy temu funkcja edukacyjna sektora, z kolei zwiększenie skali zaangażowania obywatelskiego możliwe jest dzięki funkcji aktywizacyjnej. Zwiększenie wpływu obywateli na działalność państwa i rynku może nastąpić poprzez realizację funkcji rzeczniczej sektora, a funkcja kontrolna pozwoli zwiększyć skalę i zakres kontroli obywateli na państwem i rynkiem. Ale racja, może warto jasno te funkcje opisać w Strategii.

T.S.: – Moim zdaniem tak nie jest, wspomniałem o funkcji rzeczniczej, edukacyjnej czy kontrolnej, które są niezbędne do tego, aby zrealizować cele strategiczne. Funkcja usługowa jest istotna zwłaszcza dla zmniejszenia wykluczenia społecznego, ale nie było naszą intencją, aby w sposób szczególny ją podkreślać. Jeżeli powstaje takie wrażenie, to może należy zmienić trochę opis.

T.S.: – Kontrola społeczna faktycznie została wyróżniona. Uznaliśmy, że jest ona obecnie mało rozwinięta, dlatego należy ją podkreślić. Ale współpraca z administracją także pojawia się w Założeniach. Chociażby w samej misji, która mówi, że obywatele potrafią współpracować z państwem i gospodarką rynkową. Współpraca pojawia się także w celach strategicznych. Ważne jest jednak to, aby zachować równowagę. Współpraca – tak, ale nie kosztem kontroli.

T.S.: – Materiały z regionów zostały dokładnie przeanalizowane, szczególnie rekomendacje, które w nich są zawarte. Były one różnorodne i różnie akcentowały poszczególne zagadnienia. Propozycja takiego sformułowania wizji i misji stara się łączyć te różne punkty widzenia zarówno na Polskę, jak i na rolę sektora. Mam nadzieję, że to się udało i pod tą wizją i misją będą mogli się podpisać zarówno na przykład przedstawiciele ruchów katolickich z jednej strony, jak i przedstawiciele środowisk LGTB – z drugiej. Chociaż wizja i misja są sformułowane dość ogólnie, pozwalają łączyć różne nurty sektora, a nie wprowadzać dodatkowe podziały. Nie chodzi o zamazywanie różnic i tożsamości różnych środowisk, ale poszukiwanie wspólnego fundamentu ich działań.

T.S.: – Przygotowanie tego dokumentu rzeczywiście wymagało dużo pracy, odbyliśmy wiele rozmów, a wcześniej toczyły się one w regionach. To, co jest ich efektem nie jest „prawdą objawioną”, jest raczej wypadkową różnych punktów widzenia, opinii pomysłów. Dlatego, myślę, jest pełna otwartość na to, co przyniosą konsultacje. Także w zakresie zmiany czy uzupełnienia wizji lub misji. O ile oczywiście będą to propozycje nie rozmywające sformułowań i przede wszystkim zachowujące to, co najważniejsze: będą łączyć, a nie dzielić.

Przyszedł czas, aby zmienić punkt widzenia i zrozumieć, że sektor nie jest sam dla siebie, a prowadzenie organizacji nie jest sztuką dla sztuki, ale czemuś służy.