Publicystyka - ngo.pl

Najbliższe zajęcia, poświęcone profilaktyce cyberprzemocy, hejtu i mowy nienawiści, odbędą się już 24 i 25 września br. w Łodzi. Dzieci oraz ich opiekunowie z łódzkiej palcówki będą mogli wziąć w nich udział stacjonarnie, natomiast wychowankowie pozostałych placówek TPD z województwa łódzkiego – online. Kolejne spotkania odbędą się w Warszawie i Koninie. Projekt „Cyfrolatki” prowadzony jest od 2019 roku. Do tej pory udział wzięło w nim ok. 1000 podopiecznych TPD.

Badania poświęcone cyberprzemocy, prowadzone na przestrzeni ostatnich kilku lat pokazują, że ze zjawiskiem hejtu w Internecie – pośrednio lub bezpośrednio spotyka się coraz więcej osób. Według danych z raportu EU Kids Online 2018, z nienawistnymi lub poniżającymi komentarzami w sieci zetknęła się aż 1/3 nastoletnich respondentów. Z kolei z raportu EU Kids Online 2020 wynika, że z mową nienawiści w sieci miała już styczność prawie połowa badanych dzieci w Polsce – to najwięcej w porównaniu do innych krajów europejskich. Problem pogłębia fakt, że rodzice często bagatelizują zjawisko cyberprzemocy, albo nie potrafią pomóc dziecku, które doświadczyło hejtu w Internecie. Raport Cartoon Network „Jak było w szkole?” pokazuje, że połowa ankietowanych rodziców w takiej sytuacji nie zrobiłaby nic, z czego 35 proc. przyznało, że wiedziałoby, jak zareagować, a pozostałe 15 proc. uznało, że dziecko powinno poradzić sobie samo.

– Cyberprzemoc może przybierać różne formy – od tradycyjnego obrażania i wyśmiewania się z kogoś po szerzenie plotek czy publikowanie ośmieszających treści o danej osobie. Takie doświadczenia mogą być bardzo poważne w skutkach. Powodują nie tylko obniżenie poczucia własnej wartości i utratę pewności siebie, ale w skrajnych przypadkach także głębokie stany depresyjne, a nawet myśli samobójcze, zwłaszcza u nastolatków. Widzimy więc ogromną potrzebę edukowania młodych ludzi oraz ich opiekunów w zakresie przeciwdziałania i radzenia sobie z mową nienawiści w Internecie. Służy temu projekt „Cyfrolatki”, który prowadzimy już od 3 lat. Zyskał on popularność nie tylko wśród naszych podopiecznych, ale także rodziców i nauczycieli, dlatego chcemy go dalej rozwijać, poszerzając tematykę zajęć o nowe zagadnienia z zakresu bezpiecznego funkcjonowania w wirtualnym świecie – podkreśla Jolanta Szklarska, dyrektorka Zarządu Głównego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci.

Pierwsza edycja projektu „Cyfrolatki” odbyła się w 2019 roku. W warsztatach poświęconych bezpieczeństwu w sieci udział wzięło prawie 500 dzieci z pięciu miast w Polsce. Pilotaż został zakończony badaniem wśród uczestników, z którego wynika, że w wielu polskich domach dzieci mogą korzystać z Internetu w nagrodę za dobre wyniki w nauce czy zachowanie. Ponad połowa ankietowanych przyznała przy tym, że urządzania zapewniające im dostęp do Internetu nie są objęte kontrolą rodzicielską.

– Bezpieczeństwo dzieci oraz zapewnienie im odpowiednich warunków do zdrowego rozwoju leży nam bardzo na sercu – nie tylko jako firmie, która prowadzi ukierunkowane na ten cel działania charytatywne, ale także jako rodzicom, których jest w naszym zespole bardzo wielu. Podobnie jak Towarzystwo Przyjaciół Dzieci, widzimy palącą potrzebę działań edukacyjnych, aby młodzi ludzie wiedzieli, czym jest hejt, jak sobie z nim radzić i do kogo zwracać się o pomoc, a ich rodzice oraz wychowawcy umieli zapewnić im skuteczną ochronę i wsparcie. Bardzo ważne jest też przekazywanie zdobytej wiedzy innym – w domu, szkole, a nawet szerzej – w całej lokalnej społeczności. Te wszystkie działania obejmuje projekt „Cyfrolatki”, dlatego jest to tak ważna i potrzebna we współczesnym świecie inicjatywa – mówi Katarzyna Wilczewska, manager ds. komunikacji korporacyjnej Pepco.

Oprócz udziału w warsztatach, poświęconych profilaktyce cyberprzemocy, hejtu i mowy nienawiści, uczestnicy mają też za zadnie podzielić się zdobytą wiedzą ze swoimi kolegami i koleżankami, nie tylko z ogniska, ale także szkoły, do której uczęszczają. Informacje przekazują również rodzicom i nauczycielom, dla których organizowane są oddzielne spotkania edukacyjne, mające na celu uwrażliwienie dorosłych na zagrożenia w cyberprzestrzeni oraz sposoby na zapobieganie im. Ponadto podopieczni TPD organizują lokalne akcje społeczne i happeningi, podczas których edukują innych, jak bezpiecznie  funkcjonować w cyberprzestrzeni. Tworzą też materiały i wykorzystują w kreatywny sposób różne nośniki, aby szerzyć przekazy zachęcające do rezygnacji z mowy nienawiści na rzecz pozytywnych zachowań w sieci. Przykładem może być mural „Uśmiech zamiast hejtu”, namalowany w Olecku czy film edukacyjny, nakręcony przez podopiecznych Środowiskowego Ogniska Wychowawczego TPD nr 2 w Częstochowie.

– Cyfrolatki to świetna inicjatywa. Dzięki warsztatom wiemy między innymi, że hejt i mowa nienawiści to nie to samo, ale mogą mieć tak samo poważne konsekwencje. Każdy może stać się hejterem lub ofiarą, dlatego na hejt nigdy nie można odpowiadać hejtem. Podczas zajęć nauczyliśmy się, jak zapobiegać i przeciwdziałać takiemu zachowaniu. Umiemy też lepiej sobie z nim radzić, nie tylko w Internecie, ale też w realnym świecie – mówi jeden z podopiecznych Ognisk TPD w Zamościu. 

W tegorocznej edycji „Cyfrolatków” TPD postawiło dodatkowo na rozszerzenie tematyki warsztatów. W Koninie odbyły się zajęcia z prawa autorskiego, dla dzieci z konińskich ognisk TPD i wychowawców. Młodzi ludzie poznali podczas nich zasady legalnego posługiwania się zasobami w sieci oraz oznaczania własnych dzieł, a także różnice między osobistymi i majątkowymi prawami autorskimi. Podobne zajęcia zostaną przeprowadzone na jesieni w Warszawie. Natomiast w Koninie zorganizowane zostaną jeszcze warsztaty poświęcone tworzeniu bezpiecznych i przyjaznych profili w mediach społecznościowych, na przykładzie placówek TPD, a także prowadzeniu ich tak, aby wykorzystać w pełni ich potencjał edukacyjny, społeczny oraz twórczy.

Najbliższe warsztaty odbędą się w Łodzi – 24 i 25 września, w Warszawie oraz Koninie. Docelowo, w tym roku projektem ma zostać objętych łącznie ok. 100 dzieci i 50 wychowawców z 17 placówek TPD, a także ok. 80 rodziców.