Szpule – kobiecy projekt multidyscyplinarny z historią Strajku Szpularek z Żyrardowa w tle
Trwają prace nad „SZPULAMI” – performensem tanecznym inspirowanym historią Żyrardowa według pomysłu i choreografii Marii Bijak. Powstają trzy choreografie z dziedziny tańca współczesnego inspirowane strajkiem szpularek z 1883 r., historią miasta oraz archiwami rodzinnymi mieszkanek zatańczone przez sześć młodych i uznanych tancerek w przestrzeniach post fabrycznych Żyrardowa do specjalnie skomponowanej muzyki.
Głównym środkiem wyrazu jest taniec współczesny oparty na historiach kobiet z Żyrardowa. Materiał ruchowy powstał w procesie twórczym metodą improwizacji, w oparciu o zebrane historie kobiet, archiwa oraz wspomnienia i relacje ze strajku szpularek z 1883 r., pierwszego ze strajków robotniczych Królestwa Polskiego.
Historie te w procesie twórczym zostały przepuszczone przez wrażliwość, emocjonalność, a w końcu cielesność wykonawczyń i stały się autonomiczną wypowiedzią artystyczną. Powstała choreografia w wykonaniu sześciu młodych zawodowych tancerek poruszających się w różnych technikach ruchowych z dużym doświadczeniem w projektach interdyscyplinarnych: Dana Chmielewska, Ilona Gumowska, Anna Kamińska, Katarzyna Leszek, Ewa Noras, Sabina Romańczak.
Improwizacja to najbardziej płodne narzędzie w pracy choreograficznej, daje najwięcej możliwości głębokich poszukiwań w sferze ruchowej. Taniec stał się przekaźnikiem historii, emocji, wrażeń i odczuć. Stworzona została oryginalna kompozycja ruchowa, cechująca się wykorzystaniem nieoczywistych rozwiązań cielesnych i przestrzennych, użyciem gestu, zwielokrotnieniem. Dzięki ilości wykonawczyń możliwe było tworzenie wizualnych kompozycji ruchowych, a także duetów, trio itd., które wprowadzają dodatkowy kontekst kontaktu międzyludzkiego i wzbogaciły stronę wizualno-ruchową. Ważnym aspektem pracy twórczej w ramach projektu jest budowanie przez Marię Bijak – tancerkę, kuratorkę i pomysłodawczynię projektu swojej tożsamości jako nowej mieszkanki Żyrardowa oraz poszukiwania twórczej przestrzeni dla niezależnych działań artystycznych poza systemem instytucjonalnym.
– Moja przeprowadzka do Żyrardowa zbiegła się w czasie z początkiem pandemii, miałam więc dużo czasu na indywidualne, powolne poznawanie miasta. Zaangażowałam się w parę akcji społecznych, organizowanych przez Urząd Miasta, związanych z pomocą mieszkańcom w sytuacji pandemii i zauważyłam wtedy jak różnorodne jest to miasto. Ludzie tu wydają się mniej anonimowi niż w Warszawie, mają w sobie coś przystępnego, swojskiego. Chciałam dać coś od siebie temu miejscu, zaangażować się w swój sposób w życie Żyrardowa, tym razem od strony kulturalnej, artystycznej. Praca nad choreografią to dla mnie także wkład w promocję miasta, przedstawienie go w atrakcyjny, nowoczesny sposób i tchnięcie trochę życia w lekko zapomniane przez świat miasto, które ponownie rozwija się od jakiegoś czasu – wyjaśnia Maria Bijak.
Muzykę do wydarzenia skomponowali: Piotr Adamiak oraz zdobywca Nagrody Fryderyk 2020 – Szymon Sutor.
Pokazy premierowe odbędą się w Żyrardowie w dniach: 6 sierpnia, godz. 20:30, 7 sierpnia, godz. 20:30 oraz 8 sierpnia, godz. 19:30. Udział w wydarzeniu jest bezpłatny, jednakże obowiązuje rezerwacja drogą emailową: supermarket.artystyczny@gmail.com.
Organizatorem projektu jest Grupa Supermarket dzięki dofinansowaniu ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Taniec”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.
Szczegóły: https://www.facebook.com/supermarketgrupa/.
Twórcy
Choreografia:
MARIA BIJAK – aktorka tancerka, absolwentka AST im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, na Wydziale Teatru Tańca w Bytomiu. Uczestniczka wielu warsztatów tańca współczesnego m.in. (Ogólnopolskie Warsztaty Tańca Współczesnego „Na bosaka”), a także kontakt improwizacji ( F.R.U. w Łodzi ). Współpracuje z Teatrem Muzycznym w Gdyni, Teatrem Capitol we Wrocławiu, a także z Och-Teatrem w Warszawie oraz Warszawską Operą Kameralną. Współtwórczyni cyklu performensów tanecznych w przestrzeni publicznej oraz on-line wraz z Fundacją Sztuka Ciała. Stypendystka Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w programie „Kultura w sieci” w dziedzinie film. Funkcja w projekcie: kuratorka, choreograf, pomysłodawczyni projektu
tancerki i performerki:
DANA CHMIELEWSKA
artystka choreografka, tancerka i performerka. Ceni niestrudzoną pracę nad sobą i ćwiczenie swojej wrażliwości. Wierzy w transformujący i polityczny wymiar pracy z ciałem. Praktykuje ilustrację i improwizację, towarzyszy przy nauce ruchu i improwizacji. Absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, kierunku Dance and Body Studies na WSUS w Poznaniu, studentka Uniwersytetu Barcelońskiego. Ukończyła I i II moduł kursu choreografii eksperymentalnej organizowany przez Centrum w Ruchu w Warszawie. Stypendystka Alternatywnej Akademii Tańca (Art Stations Foundation by Grażyna Kulczyk ), stypendium twórczego Dans i Blekinge w Karlskronie i stypendium Miasta Gdańsk. Wybrane realizacje choreograficzne: LAGMA (2020), work 1 (body space body) (2019), Wychylenie (2017); kreacje performerskie: 3x20 (2020, Aleksandra Bożek-Muszyńska, Zofia Tomczyk); Włóczędzy (2019, reż. Simone Basani); Lunatyczka (2018, reż. Helena Ros, Klaudiusz Ślusarczyk); on_line _(2017, Kolektyw Holobiont).
SABINA ROMAŃCZAK
absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie, Wydział Teatru Tańca w Bytomiu ( 2013-2018). Przygodę z teatrem zaczęła w 2007 roku w Regionalnym Centrum Kultur Pogranicza w Krośnie u Sabiny Wójcik Grygolec w Zespole Tańca Współczesnego „Strecz” oraz u Henryka Wichniewicza w Młodzieżowym Teatrze „Itd.” Od 2018 roku wykłada ruch sceniczny w Akademii Muzycznej im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. W latach 2013 -2018 wokalistka zespołu „A gdzie to dawniej stroiło” – zespołu tworzącego własne aranżacje do tradycyjnych tekstów pieśni łemkowskich. Współpracowała z łódzką grupą LineAct podczas Festiwalu Czterech Kultur w 2018r. oraz podczas 61 edycji Gandershaim Festspiele2019 jako aktorka i tancerka. Pracowała nad spektaklami: „Nowe Ateny”, „Listy do Mileny”, „Woyzeck”, „Śniący Chłopiec” w reż. Macieja Gorczyńskiego (2016, 2017, 2018, 2019), „Szychta” w reżyserii Wojciecha Chowańca w ramach Industriady (2018) „Bezdech” w reżyserii i choreografii Sylwii Hefczyńskiej Lewandowskiej (2017), „Bal Manekinów” w reż. Jerzego Stuhra (2017), „Whisper in my eye” w reżyserii i choreografii Małgorzaty Haduch (2016). Dodatkowo swój warsztat szkoli poprzez sztuki walki: capoeira, krav maga oraz inne dyscypliny sportowe, takie jak: pooldance, wspinaczka, jazda konna. Interesuję ją psychologia i filozofia.
KATARZYNA LESZEK
Tancerka. Absolwentka kierunku Taniec w Kulturze Fizycznej AWF w Poznaniu. Obecnie studentka choreografii na Akademii Muzycznej w Łodzi oraz Kursu Choreografii Eksperymentalnej Centrum w Ruchu w Warszawie. Brała udział w Międzynarodowym Programie Tanecznym Vertigo Dance Company w Jerozolimie w Izraelu oraz ukończyła Międzynarodowy Program Tańca Współczesnego w szkole Nuova Officina Della Danza w Turynie we Włoszech. Swój warsztat rozwija poprzez dynamiczne działania i poszukiwania w zakresie sztuki tańca oraz udział w warsztatach z pedagogami z całego świata.
ILONA MARIA GUMOWSKA
Tancerka, choreograf, pedagog tańca, psycholog. Absolwentka Instytutu Choreografii i Technik Tańca Akademii Muzycznej w Łodzi. Obecnie nauczyciel akademicki tej uczelni. Jako tancerka współpracowała z takimi twórcami jak: Daniel Abreu, Roberto Olivan, Marcin Wrona, Tomasz Wygoda, Mariusz Treliński, Natasha Gilmore, Abhilash Ningappa, Jacek Owczarek, Kaya Kołodziejczyk, Jacek Gębura, Karolina Kroczak, Ashley Lobo, Michał Walczak, Jacek Przybyłowicz. Występowała na wielu polskich i zagranicznych scenach, w tym: w Teatrze Rozbark w Bytomiu, Royal Opera House w Bombaju, w belgijskiej operze La Monnaie, Theater an der Wien w Wiedniu, Królewskiej Operze w Sztokholmie. Obecnie współpracuje z Teatrem Tańca Zawirowania w Warszawie i Teatrem Wielkim Operą Narodową w Warszawie oraz zespołem Barrowland Ballet w Glasgow. Jest członkiem kolektywu United Limbs – zespołu niezależnych polskich artystów tańca, którzy wspólnie organizują wielowymiarowe warsztaty ruchowe, jamy muzyczno – taneczne oraz tworzą własne spektakle i projekty wideo we współpracy z twórcami różnych dziedzin sztuki. W tańcu przejawia fascynację silną fizycznością i pogłębioną obecnością. Poszukuje pośród cielesnych ekstremów oraz balansuje na granicy tego, co znane i komfortowe z tym, co ryzykowne i jeszcze nieodkryte.
EWA NORAS
Edukację realizowała w zespole D way of life prowadzonym przez Dominikę Cybulską w Tychach, gdzie szkoliła się w technice tańca jazzowego, klasycznego oraz akrobatyki. Ukończyła studia licencjackie na AWF w Poznaniu na kierunku taniec w kulturze fizycznej. Wystąpiła w spektaklu Gdybym wiedział… wystawianym na Festiwalu Malta w 2017 roku. W ramach rezydencji STW zrealizowała spektakle: The quality of oraz Pogłos. W 2018 roku wystąpiła jako performerka podczas intermedialnej wystawy Anti-Static wystawianej w Muzeum Narodowym w Poznaniu. Tańczyła także w h.art company Artura Grabarczyka. Obecnie tancerka Teatru Tańca Zawirowania.
ANNA KAMIŃSKA
tancerka, choreografka. W 2016 roku ukończyła Akademię Sztuk Teatralnych na Wydziale Teatru Tańca w Bytomiu, a w 2019 kierunek Media Interaktywne i Widowiska w Instytucie Teatru i Sztuki Mediów (UAM Poznań). Doktorantka w Katedrze Teatru i Sztuki Mediów. Wykłada na kierunku Wiedza o teatrze oraz Media Interkatywne i Widowiska. Stypendystka Alternatywnej Akademii Tańca na rok 2019 oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rok 2017. Tworzy na pograniczu choreografii oraz sztuki nowych mediów realizując instalacje, spektakle oraz performance, w których warstwa dźwiękowa kreowana jest poprzez ruch ciała i interakcję z obiektami. Współtworzy łódzką grupę LineAct, która zajmuje się sztuką site-specific
muzyka:
PIOTR ADAMIAK – gitarzysta, producent muzyczny. Od kilkunastu lat związany z Wrocławską sceną muzyczną.Członek oraz założyciel wielu formacji muzycznych takich jak m.in: Majahba, Boguchwała, Checkolada, Brumiszum, Performacja. Pedagog w Szkole Muzyki Nowoczesnej we Wrocławiu, gdzie oprócz nauki gry na gitarze, zajmuje się także akompaniamentem. Współpracował przy wielu projektach muzycznych jako muzyk sesyjny, tworzy też autorską muzykę do projektów teatralnych oraz bajek dla dzieci.
SZYMON SUTOR – polski kompozytor, aranżer i dyrygent, łączący jazz z muzyką poważną, ale wykonujący również muzykę rozrywkową. Laureat nagrody Fryderyk 2020 w kategorii Fonograficzny Debiut Roku – Jazz
dokumentacja wideo:
TAMARA ALLINA, rocznik 1991, absolwentka Kolegium Międzywydziałowych Indywidualnych Studiów Humanistycznych (UW), główne kierunki: kulturoznawstwo (specjalizacja kultura wizualna) i etnologia. W latach 2014/2015 stypendystka na wydziale teatralnym DAMU i filmowym FAMU (Praga, Czechy). Film tam zrealizowany („Players”) miał premierę Slow Film Fest w Egerze (Węgry). Założycielka firmy ALLIN A, tworzącej audiowizualne materiały promocyjne dla szeregu instytucji, m. in. DSH, Forum Dialogu, CSW, Fundacja Bęc Zmiana, Fundacja Zaczyn, Kronen Group, Estrada i Studio, Ośrodek Praktyk Teatralnych „Gardzienice”, Teatr 21, Yestersen. Asystentka reżyserapodczas produkcji seriali: „Pod Powierzchnią” (TVN; reż. Borys Lankosz), „Pod Powierzchnią 2” (TVN; reż. Borys Lankosz, Bartek Konopka), „Mały Grand Hotel” (CANAL+; reż. Bartek Konopka). Współpracuje jako reżyserka i scenarzystka z artystką wizualną AgnieszkąBeaupré (Royal College of Art) przy jej projektach z zakresu sztuki wystawienniczej, performatywnej. Obecnie uczestniczka mistrzowskiego kursu DokPro w Szkole Wajdy, gdzie realizuje swój wieloletni projekt dokumentalny.
Źródło: Stowarzyszenie Supermarket Artystyczny