Inauguracja drugiej edycji Studiów podyplomowych – Ekonomia społeczna, realizowanych w ramach projektu „W poszukiwaniu polskiego modelu ekonomii społecznej” (projektu eS) odbyła się 10 marca 2007 r. w Akademii Ekonomicznej w Krakowie (AE). Jej rozpoczęcie poprzedziło przekazanie studentom i zaproszonym gościom materiałów promocyjnych i informacyjnych dotyczących wspomnianego projektu.
Uroczystość inauguracji została podzielona na dwie części. Pierwsza
z nich miała miejsce w Sali Senackiej Akademii Ekonomicznej. Jako
pierwszy głos zabrał dr Paweł Białynicki-Birula, kierownik studiów,
który powitał zebranych gości oraz przedstawił program inauguracji.
Następnie wystąpili prof. dr hab. Bogumiła Szopa (AE w Krakowie)
oraz Krzysztof Więckiewicz (Dyrektor Departamentu Pożytku
Publicznego, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej).
Pani Profesor Szopa wygłosiła inspirujący wykład pt. „Ekonomia
społeczna z perspektywy ekonomii”, w którym przedstawiła ewolucję
poglądów na temat ekonomii oraz zaprezentowała etymologię
określenia ekonomia społeczna. Pierwotnie posługiwano się
określeniem „ekonomia polityczna” rozumianym jako norma
postępowania w zarządzaniu państwem; taki pogląd funkcjonował do
XVIII wieku. W tym czasie rozumiano ekonomię polityczną jako zbiór
obiektywnych prawidłowości i praw, które występują pomiędzy różnymi
zjawiskami w gospodarce. Jednakże pojęcie to nadmiernie utożsamiano
z polityką państwa, co przyczyniło się do dalszej ewolucji nazwy
tej gałęzi ekonomii. Pojawiły się pojęcia takie jak ekonomia
narodowa (głównie w Niemczech) i ekonomia społeczna (autorstwa
Jean-Baptiste Saya). Z czasem zaczęto stosować samo pojęcie
ekonomia bez żadnego przymiotnika. Jednakże źródeł współcześnie
używanego pojęcia ekonomia społeczna należy upatrywać gdzie
indziej.
Na świecie są stosowane obecnie różne określenia, w zależności od
kraju i kręgu kulturowego. Pojęcia takie jak: ekonomia popularna,
ekonomia pracy, ekonomia solidarnościowa, są spotykane głównie w
krajach hiszpańskojęzycznych, a ekonomia wspólnoty, ekonomia
społeczności lokalnej w obszarze anglojęzycznym. Ekonomia
współpracy i ekonomia społeczna wywodzi się z kręgu kultury
francuskiej. Niezależnie od stosowanego nazewnictwa pojęcie to
należy wiązać z odwołaniem do solidarności i społecznego
współdziałania. Pojęcie to zostało inkorporowane do języka
polskiego z krajów Europy Zachodniej. Przy jego pomocy opisuje się
mechanizm, który umożliwia przekształcenie statycznej zależności
dużych grup społecznych w system wzajemnej odpowiedzialności. W
dalszej części wykładu przedstawione zostały dane na temat sektora
ekonomi społecznej i jego znaczenia. W krajach Europy Zachodniej
sektor ten generuje około 10% PKB i zapewnia około 10% miejsc
zatrudnienia.
Trzy podstawowe funkcje, jakie powszechnie przypisuje się ekonomi
społecznej to pobudzenie aktywności obywatelskiej opartej na
solidarności i osobistym zaangażowaniu, generowanie miejsc pracy,
oraz pobudzanie rozwoju lokalnego i wzmacnianie spójności
społecznej. Pani Profesor zaznaczyła, że przedsięwzięcia ekonomii
społecznej – pomimo tego, że są widoczne w różnych sferach życia
społecznego-gospodarczego – ogniskują się głównie w obszarze
aktywności trzeciego sektora. Rola tego sektora rośnie ze względu
na niezdolność struktur władzy publicznej do zaspakajania potrzeb i
aspiracji społecznych. Profesor Szopa podkreśliła, że ekonomia
społeczna to szczególny rodzaj ekonomii.
Krzysztof Więckiewicz w swoim wystąpieniu referował zagadnienia
ekonomii społecznej w aspekcie funkcjonalnym jako aktywniej formie
działania na rzecz społeczności lokalnych, ale także jako o
alternatywie dla klasycznych działań z zakresu pomocy społecznej. W
opinii prelegenta myślenie o ekonomii społecznej powinno cechować
się komplementarnością i kompleksowością, powinno być zarówno
długofalowe i strategiczne.
Zwrócił on także uwagę, że integralnym elementem refleksji nad
ekonomią społeczną powinno być myślenie programowe. Ekonomia
społeczna powinna zatem opierać się więc na trojakiego rodzaju
planowaniu: strategicznym, programowym i projektowym, które
wspólnie tworzą holistyczne podejście. Umożliwia ono „tworzenie
publicznej rzeczywistości”, czyli wpływanie na jakość
funkcjonowania instytucji publicznych i podejmowanych przez nie
decyzji, w tym także o charakterze dystrybucyjnym.
W swoim wystąpieniu prelegent podkreślał znaczenie partnerstw
publiczno-prywatnego i publiczno-społecznego dla rozwoju idei
ekonomii społecznej. Ponadto, akcentował konieczność tworzenia
warunków prawnych umożliwiających powstanie przedsiębiorstwa
społecznego, jako komplementarnej formuły względem istniejących już
form działania w ramach ekonomii społecznej. Na zakończenie
Krzysztof Więckiewicz wspomniał o znaczeniu kształcenia osób dla
potrzeb rozwoju i profesjonalizacji przedsięwzięć ekonomii
społecznej.
Jako kolejny głos zabrał Michał Żabiński, pracownik Małopolskiej
Szkoły Administracji Publicznej Akademii Ekonomicznej w Krakowie,
jeden z realizatorów projektu „W poszukiwaniu polskiego modelu
ekonomii społecznej”, przybliżając cele i zadania realizowane w
ramach tego przedsięwzięcia.
Po części wprowadzającej nastąpiło uroczyste wręczenie indeksów
słuchaczom studiów podyplomowych. Wykonano także pamiątkowe zdjęcie
przed budynkiem głównym Akademii Ekonomicznej. W ten sposób
zamknięto pierwszą część spotkania.
Druga cześć spotkania miała charakter organizacyjny. W jego ramach
omówiono kwestie dotyczące programu studiów, ich harmonogramu oraz
sprawy związane z praktyczną organizacją tego przedsięwzięcia.
Studia podyplomowe – Ekonomia społeczna są organizowane
przez Małopolską Szkołę Administracji Publicznej Akademii
Ekonomicznej w Krakowie w ramach projektu „W poszukiwaniu polskiego
modelu ekonomii społecznej”, a finansowane ze środków Europejskiego
Funduszu Społecznego w ramach Programu Inicjatywy Wspólnotowej
Equal. W obu edycjach studiów podyplomowych uczestniczy
osiemdziesięciu słuchaczy – przedstawicieli organizacji
pozarządowych, administracji publicznej zainteresowanych
podnoszeniem swoich kompetencji w zakresie ekonomii społecznej.
Więcej informacji na stronie internetowej: www.studia.msap.pl
(zakładka: Ekonomia społeczna).
