Pod koniec kwietnia 2015 Komisja Polityki Społecznej i Rodziny wniosła do Sejmu projekt ustawy o zmianie ustawy o pomocy społecznej. Jedna z propozycji zawartych w projekcie dotyczy standardów prowadzenia noclegowni, schronisk i innych form wsparcia osób bezdomnych.
Pomocą osobom bezdomnym zajmują się w Polsce głównie organizacje pozarządowe. NGO będą musiały dostosować swoje usługi do określonych standardów. Ustawa da im na to 18 miesięcy. Trudno jednak przewidzieć, czy uda się uchwalić omawiane tu przepisy w obecnej kadencji, czyli do końca września. Projekt nie został jeszcze (29 maja) skierowany do pierwszego czytania. Sukces przedłożenia umożliwiłby wprowadzenie Modelu Gminnego Standardu Wychodzenia z Bezdomności (GSWB), wypracowanego w projekcie „Tworzenie i rozwijanie standardów usług pomocy i integracji społecznej", z udziałem największych organizacji wspierających osoby bezdomne.
Schroniska, noclegownie i ogrzewalnie
Po nowelizacji ustawa o pomocy społecznej będzie definiować trzy rodzaje placówek, określając kto może z nich korzystać oraz jaka pomoc świadczona jest w danej placówce. Definicje zbiera dodawany do ustawy artykuł 48a, w ustępach 2-4.
Artykuł 48a zawiera też delegację dla Ministra Pracy.
Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określi w drodze rozporządzenia:
1) standard podstawowych usług świadczonych w noclegowniach, schroniskach dla osób bezdomnych i ogrzewalniach,
2) kwalifikacje osób świadczących usługi w noclegowniach, schroniskach dla osób bezdomnych i ogrzewalniach,
3) standard obiektów, w których mieszczą się noclegownie, schroniska dla osób bezdomnych i ogrzewalnie
(...)
18 miesięcy i konieczność szybkiej reakcji ministra
Z delegacji wynika, że rozporządzenie opisze sposób prowadzenia poszczególnych placówek, potrzebną kadrę, świadczone usługi i wymagania dotyczące obiektów. Omawiana nowelizacja sprowadza się więc głównie do stworzenia ministrowi formalnej możliwości wprowadzenia standardów. Jednocześnie wymusza na nim szybkie działanie. Ustawa daje podmiotom prowadzącym ogrzewalnie, noclegownie i schroniska 18 miesięcy (od wejścia w życie ustawy) na dostosowanie się. Ale żeby standardy wdrażać, placówki muszą je najpierw poznać. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej powinno więc wydać potrzebne rozporządzenie jak najszybciej po wejściu w życie nowelizacji.
Bezkosztowe wprowadzenie standardów?
W uzasadnieniu nie przewidziano, żeby zmiana (wprowadzenie standardów) związana była ze zwiększeniem wydatków budżetu państwa lub budżetów JST. Możliwe, że skoro szczegółowe standardy określi rozporządzenie, to do jego autorów (resortu pracy) należeć będzie obliczenie kosztów. W odróżnieniu od rządowych projektów ustaw wprowadzających delegację, projekty komisyjne postulujące wydanie rozporządzeń, propozycji samych rozporządzeń zawierać nie muszą, a więc również nie muszą wyliczać ich kosztów. Bo to, że wprowadzanie określonych standardów kosztuje jest oczywiste, a trudno przypuszczać, żeby organizacje pozarządowe, prowadzące schroniska, noclegownie i ogrzewalnie, samodzielnie finansowały konieczne dostosowania. Bezdomnościowe NGO nie należą do zasobnych.
Wskazówki w projekcie systemowym
Organizacje pomagające bezdomnym też nie powinny być bardzo zaskoczone ewentualnymi zmianami. Zadanie realizowały Pomorskie Forum Wychodzenia z Bezdomności, Caritas Diecezji Kieleckiej, Stowarzyszenie MONAR, Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta, Związek Organizacji Sieć Współpracy BARKA i Stowarzyszenie Otwarte Drzwi. Są to NGO od lat nadające ton środowisku organizacji wspierających osoby bezdomne.
zobacz:
Krystyna Wyrwicka, Dyrektor Departamentu Pomocy i Integracji Społecznej w MPIPS, podczas posiedzenia Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, na którym przyjęto omawiany projekt, przekonywała, że proces standaryzacji będzie przebiegać łagodnie.
– Jest to przemyślana decyzja wynikająca z realizacji programu w ramach europejskich funduszy i razem ze środowiskiem osób zajmujących się bezdomnymi, pracowaliśmy nad standaryzacją placówek. Standaryzacja nie oznacza podnoszenia poprzeczki w górę, ale znalezienia formuły oddzielnej dla każdej instytucji przez określenie celów i zadań. Baza, którą dzisiaj posiadamy oznacza, że placówki będą się dostosowywały do wspólnie przyjętych ram. Nie oznacza to ich likwidacji, ale powinny zmieniać swoją formułę organizacyjną, aby dostosować do swoich możliwości i potrzeb.
zobacz:
Nowelizacja wprowadza też inne zmiany. Dotyczą one m.in. zasad dofinansowanie pobytów w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, superwizji pracy socjalnej czy definicji projektu socjalnego. Część propozycji ma charakter porządkujący i precyzujący obecne zapisy ustawy.
Źródło: poradnik.ngo.pl