– Gdy szukaliśmy informacji, ile drzew zostało u nas wyciętych w ostatnich latach, a ile nasadzonych, złożyliśmy wnioski do Urzędu Miasta, Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Dostaliśmy odpowiedzi, jednak dane okazały się niepełne, sprzeczne, nawet gdy pochodziły z jednego urzędu – mówi Anna Socha z grupy „Gorzów dla Drzew”, uczestniczącej w akcji Masz Głos Fundacji Batorego.
– Chaos informacyjny wypływał bezpośrednio z braku komunikacji międzywydziałowej oraz braku kontroli nad terenami miejskimi zarządzanymi przez różne jednostki – wyjaśnia Anna.
Raport i mapa uporządkują
Wskutek nieładu informacyjnego Gorzów nie kontroluje w pełni wycinek na swoich terenach i nie wie, ile jest drzew na terenie miasta, podczas gdy rola zarządzania zielenią rośnie w dzisiejszych czasach. Światowe trendy wskazują na potrzebę niwelowania skutków zmian klimatycznych i troskę o zdrowie psychiczne mieszkańców terenów zurbanizowanych poprzez obecność drzew w przestrzeni miejskiej.
– Informowanie o stanie terenów zielonych, wycinkach czy nasadzeniach to nadal dobra praktyka tylko niektórych samorządów, a nie obowiązek wynikający z prawa – mówi Małgorzata Łosiewicz, koordynatorka akcji Masz Głos.
Grupa „Gorzów dla Drzew” wiedziała, że aby skutecznie zarządzać zielenią, trzeba mieć wiedzę na temat tego zasobu, więc w odpowiedzi na chaos informacyjny opracowała Raport o stanie drzew w Mieście Gorzowie Wielkopolskim za lata 2016–2021, dotyczący zezwoleń na wycinki, nasadzeń i zarządzania drzewostanem, oraz Mapę Koron Drzew – narzędzie obrazujące pokrycie miasta koronami drzew. Raport może pomóc opanować sytuację, zwłaszcza w zakresie dostępu do informacji, ponieważ zawiera dane na temat drzewostanu w mieście, w tym informacje dotyczące liczby wycinek, nasadzeń zastępczych, nałożonych kar za zniszczenie i uszkodzenie drzew. Autorzy publikacji opracowali je na podstawie danych GUS i Google Maps oraz analizy decyzji Urzędu Miasta i Urzędu Marszałkowskiego w sprawie wycinek.
Integralną częścią raportu jest Mapa Koron Drzew. Urzędnicy i mieszkańcy znajdą w niej m.in. informacje na temat pokrycia terenu miasta koronami drzew z uwzględnieniem terenów zabudowanych. Mapa powstała na bazie ogólnodostępnych danych: zdjęć satelitarnych Google Maps i Bazy Danych Obiektów Ogólnogeograficznych.
W opracowaniu raportu Grupa „Gorzów dla Drzew” otrzymała wsparcie ekspertów z wrocławskiego Instytutu Drzewa. Kamil Witkoś-Gnach pomógł przy Mapie Koron Drzew, merytorycznie skonsultował raport dr inż. Piotr Tyszko-Chmielowiec, a wszystkim działaniom grupy w tym zakresie patronowała radna Marta Bejnar-Bejnarowicz, absolwentka Pracowni Samorządowej Fundacji Batorego. Cała praca zajęła im ponad siedem miesięcy i wciąż trwa.
Finalna wersja raportu została przekazana do Urzędu Miasta, Urzędu Marszałkowskiego, organizacji społecznych zajmujących się drzewami – jako przykład dobrej praktyki – i opublikowana na profilu grupy na Facebooku. Sekretarz Miasta zaprosił inicjatorów na spotkanie, którego tematem był również Raport o stanie miasta za 2022 rok. Rozmawiali o nim pod kątem zmian w przejrzystości dokumentu, umieszczenia i wyjaśnienia w nim kwestii związanych z drzewostanem, rozróżniania nasadzeń zastępczych od pozostałych i wyszczególnieniem odpowiedzialności jednostek zarządzających zasobami zieleni w mieście, aby mieszkańcy z łatwością docierali do konkretnych informacji. Jest to duża zmiana w podejściu do zarządzania zielenią i w polityce informacyjnej miasta w tym zakresie.
Wspólna odpowiedzialność za drzewa
Raport to pierwszy krok w stronę uporządkowania wiedzy na temat stanu drzew w Gorzowie. Grupa „Gorzów dla drzew” dąży do tego, aby przepływ informacji o nich między Urzędem Miasta a mieszkańcami był stały i sprawny, bo lokalna społeczność może wpływać na sposób zarządzania drzewostanem. Bez dobrej informacji trudno to osiągnąć.
Nagroda Super Głos
Jury nagrody Super Głos Fundacji Batorego doceniło w 2022 roku raport i Mapę Koron Drzew, opracowane przez Grupę „Gorzów dla Drzew”, dzięki którym decyzje dotyczące wycinki i nasadzeń są ogólnie dostępne dla mieszkańców i przejrzyste.
Więcej w „Atlasie dobrych praktyk”
Przeczytaj historie o ludziach, którzy wzięli sprawy w swoje ręce.
Akcja Masz Głos to prowadzony od 2006 roku ogólnopolski projekt Fundacji im. Stefana Batorego, który ma na celu budowanie dialogu i współpracy pomiędzy społecznościami lokalnymi a władzami samorządowymi. Patroni medialni: Onet.pl, Ngo.pl, NaszeMiasto.pl.
Grupa „Gorzów dla Drzew” to inicjatywa nieformalna, przyglądająca się zarządzaniu drzewostanem w Gorzowie Wielkopolskim. Działa w niej pięć osób o różnym doświadczeniu: od aktywistycznego do eksperckiego. Łączą swoją wiedzę i możliwości, aby wspólnie wypracować sposób na poprawę standardów traktowania drzew w obrębie miasta.
Źródło: akcja Masz Głos
