Sieć Obywatelska Watchdog Polska zaprasza organizacje społeczne do zapoznania się ze sprawdzamyjakjest.pl – pierwszym w Polsce serwisem do społecznościowego analizowania danych publicznych. Obecnie organizacja sprawdza dane dotyczące dostępności instytucji kultury. Warto, by organizacje działające na rzecz osób z niepełnosprawnościami i równego dostępu do kultury włączyły się w sprawdzanie, jak ta dostępność wygląda w praktyce.
serwis sprawdzamyjakjest.pl
Autor/źródło: https://sprawdzamyjakjest.pl/#!/public/landing-pageDlaczego warto sprawdzać, jak jest?
Dzięki pracy organizacji społecznych w Polsce zmienia się sytuacja różnych grup. Mogą to być kobiety, ojcowie, osoby chore, starsze, ze specjalnymi potrzebami lub niepełnosprawnościami. Wciąż jednak zaskakuje, że pomimo lat pracy i dyskusji, jest tak dużo do zrobienia.
Decydenci, od których zależy zmiana, nie zawsze mają pomysł, jak rozwiązywać problemy. Często to właśnie organizacje dostarczają im niezbędnej wiedzy i motywują do działania. Z drugiej strony organizacje same nie mają wystarczających zasobów, by samodzielnie rozwiązywać problemy, dlatego muszą współpracować z instytucjami publicznymi. Z każdą z osobna. Po jakimś czasie dochodzą do wniosku, że najlepsze byłoby jakieś rozwiązanie systemowe – np. nowa ustawa czy rozporządzenie, które sprawią, że dobre praktyki wypracowane w pojedynczych przypadkach staną się obowiązującą normą.
Po trzydziestu latach rozwoju aktywności społecznej istnieją już i dobre praktyki w wielu obszarach, i ustawowe regulacje. Nie zapewnia to jednak pełnej realizacji praw różnych grup i polepszania się ich sytuacji. Stają temu na drodze różne przeszkody – nieznajomość prawa, praktyki, brak woli lub brak pieniędzy. Organizacje stają przed wyzwaniem doprowadzenia do funkcjonowania przepisów. Aby to się stało, muszą wiedzieć, jaki jest stan wyjściowy. Muszą sprawdzić, jak jest. Mogą to robić, korzystając z oficjalnych raportów instytucji państwowych, takich jak Najwyższa Izba Kontroli czy Rzecznik Praw Obywatelskich. Mogą też samodzielnie poszukiwać informacji, której im brak.
Jak organizacje mogą sobie pomagać?
Sieć Obywatelska Watchdog Polska zajmuje się rozliczaniem instytucji publicznych z realizacji ich zadań. Korzysta przy tym z prawa do informacji publicznej. Kilka tygodni temu, na łamach ngo.pl ukazał się wywiad na temat prowadzonego przez organizację portalu sprawdzamyjakjest.pl. Pozwala on na wspólną analizę tego, jak instytucje wywiązują się z obowiązków. Dzięki zaangażowaniu do analizy osób, które nie są specjalistami w danej tematyce, zwiększa się świadomość społeczna dotycząca poruszanych tematów. Poza tym odpowiedzi poszczególnych instytucji, dostępne na wyciągnięcie ręki, bardziej mobilizują je do zmiany.
Z tego kapitału mogą korzystać inne organizacje. To one mają wiedzę specjalistyczną w danym obszarze. To one mają zainteresowanych danym tematem odbiorców. I to one najlepiej wykorzystają wyniki badań.
W sierpniu i wrześniu o dostępie do kultury
Obecnie Sieć zajmuje się dostępnością instytucji kultury. Na wniosek o informację odpowiedziało około 140 z nich. Baza odbiorców przygotowana została na podstawie Rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Uzupełniona została też danymi z baz dostępnych w repozytorium danych publicznych.
Dostępność to kwestia, którą reguluje kilka aktów prawnych. Polska w 2012 roku ratyfikowała oenzetowską Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, zobowiązując się do zapewnienia równego dostępu do kultury osobom z niepełnosprawnością. A 14 sierpnia 2019 roku Prezydent podpisał ustawę o zapewnieniu dostępności osobom ze szczególnymi potrzebami. Dotyczy ona nie tylko barier architektonicznych, ale i cyfrowych, komunikacyjnych i informacyjnych w sferze publicznej i wszędzie, gdzie wykorzystywane są środki publiczne. Przewiduje również, że do instytucji będzie można wnioskować o zapewnienie dostępności oraz składać skargi do PFRON, jeśli nie zostanie ona zapewniona.
Natomiast Rzecznik Praw Obywatelskich niedawno przypominał, że Polska jest także zobowiązana do wdrożenia Europejskiego Aktu o Dostępności, który zakłada, że powszechnie używane produkty i usługi mają się stawać coraz bardziej dostępne dla wszystkich, niezależnie od ich sprawności.
Włączcie się!
Dokumenty przesłane przez instytucje kultury w odpowiedzi na nasz wniosek o informację publiczną bierzemy pod lupę na platformie do społecznościowego analizowania danych publicznych sprawdzamyjakjest.pl. Watchdog zaprasza wszystkie organizacje działające na rzecz osób z niepełnosprawnością, ale także te zainteresowane tematem równego dostępu do kultury, by włączyły się w monitoring. Sprawdzajcie odpowiedzi instytucji, wystarczy wejść na stronę sprawdzamyjakjest.pl, zarejestrować się i rozpocząć czytanie przesłanych dokumentów. Dzięki Waszej pomocy i doświadczeniu łatwiejsze będzie zinterpretowanie uzyskanych danych i przygotowanie raportu.
