Sprawdź, jak wypada Twój region: współpraca organizacji z samorządami
Organizacje oceniają jakość współpracy z samorządami raczej pozytywnie, choć widoczne są istotne różnice pomiędzy regionami. Z lepszą oceną jakości współpracy wiąże się zazwyczaj udział organizacji w konsultacjach oraz – co nie powinno dziwić – otrzymywanie od samorządu dotacji na realizację zadań publicznych.
Jak dokonywano oceny?
W 2015 roku przebadaliśmy w całej Polsce 3800 fundacji i stowarzyszeń. Niemal wszystkie (92%) zadeklarowały utrzymywanie mniej lub bardziej intensywnych relacji z lokalnymi samorządami. Poprosiliśmy wspomniane organizacje o ocenę jakości współpracy ze swoim samorządem na skali od 1 do 10, gdzie 1 oznaczało ocenę zdecydowanie negatywną, a 10 zdecydowanie pozytywną. Tym samym, otrzymaliśmy prosty wskaźnik jakości współpracy: im wyższa jego wartość, tym lepsza opinia o współpracy z samorządem.
Im bliższa współpraca, tym lepsza ocena
Ocena jakości współpracy z samorządami okazała się umiarkowanie pozytywna. W skali całego kraju wyniosła ona 6,88 na 10 możliwych do uzyskania punktów. Ocena jest w dużej mierze uzależniona od specyfiki wzajemnych kontaktów oraz rodzaju podejmowanej współpracy. Współdziałanie z lokalnym samorządem wyraźnie lepiej oceniają te organizacje, które biorą udział w konsultacjach (7,38 pkt.), niż te, które tego nie robią (6,45 pkt.). Nietrudno się też domyślić, że najbardziej pozytywną opinię o współdziałaniu z samorządami mają te stowarzyszenia i fundacje, które otrzymały od nich dotację (7,49 pkt.). Gorzej oceniają ją natomiast te, które w ogóle się o dotację się nie starały (6,44 pkt.) lub też podejmowały takie starania, zakończone jednak niepowodzeniem (5,58 pkt.).
Ostatnia zależność wydaje się być zrozumiała: organizacje są skłonne oceniać pozytywnie współpracę z samorządem między innymi wtedy, kiedy ma ona finansowy charakter i wiąże się dla stowarzyszenia lub fundacji z dotacją, która może być przeznaczona na realizację działań statutowych. Warto jednak zwrócić uwagę na pierwszą z wymienionych zależności: organizacje biorące udział w konsultacjach oceniają współpracę z samorządem lepiej niż pozostałe. Choć zależność jest tutaj wyraźna, trudno decydować jednoznacznie o jej kierunku. Być może niechęć do udziału w konsultacjach spowodowana jest właśnie niską oceną jakości współpracy z samorządem. Ale możliwy jest też odwrotny scenariusz: to brak udziału w konsultacjach oraz powiązany z tym raczej sporadyczny charakter kontaktów między partnerami wpływa na niską ocenę współpracy. Za takim wytłumaczeniem przemawiają wyniki dalszych analiz: organizacje kontaktujące się z urzędami regularnie oceniają współpracę lepiej (7,57 pkt.), niż te kontaktujące się co pewien czas (6,51 pkt.) lub sporadycznie (5,45 pkt.). Oznacza to, że generalnie im bliższy i bardziej intensywny kontakt pomiędzy partnerami, tym więcej szans na wzajemne zrozumienie, kompromis i wspólne działanie w pożądanym przez obie strony kierunku.
Wykres 1. Ocena jakości współpracy z lokalnym samorządem a intensywność kontaktów
Różnice pomiędzy regionami
Jak wspomniana ocena jakości współpracy z lokalnym samorządem wygląda w poszczególnych regionach? Najlepsze opinie o współpracy ze swoim lokalnym samorządem mają organizacje z województw warmińsko-mazurskiego oraz kujawsko-pomorskiego. Dobre oceny notujemy też w województwach: wielkopolskim, dolnośląskim, zachodniopomorskim oraz łódzkim. Najbardziej krytyczne wobec jakości współpracy są natomiast organizacje ze Śląska, Mazowsza oraz województw lubuskiego i świętokrzyskiego.
Mapa 1. Ocena współpracy z lokalnym samorządem (skala 1-10)
Przyczyny zróżnicowania
Z czego może wynikać takie zróżnicowanie? Jednym z powodów może być różna specyfika kontaktów między partnerami na poziomie regionalnym. Wspomniana wcześniej zależność oceny jakości współpracy od zaangażowania organizacji w konsultacje, a także od intensywności współpracy finansowej pomiędzy partnerami, znajdują bowiem przynajmniej częściowe potwierdzenie na poziomie regionów. Największą aktywność w konsultacjach wykazują organizacje z województw warmińsko-mazurskiego, łódzkiego, zachodniopomorskiego oraz dolnośląskiego – czyli tych, gdzie ocena jakości współpracy jest najwyższa. Najrzadziej w konsultacjach uczestniczą natomiast organizacje z województwa opolskiego i śląskiego. W przypadku tego ostatniego niska aktywność w konsultacjach współgra wyraźnie z niską oceną jakości współpracy z lokalnym samorządem.
Mapa 2. Odsetek organizacji biorących w 2014 roku udział w konsultacjach organizowanych przez lokalny samorząd
Bardzo wyraźny na poziomie regionów jest także związek pomiędzy oceną jakości współpracy z lokalnym samorządem a udziałem w realizacji zadań publicznych finansowanych przez samorządy. Środki finansowe od lokalnych samorządów w 2014 roku otrzymywały najczęściej organizacje z Wielkopolski, Warmii i Mazur oraz województw kujawsko-pomorskiego i zachodniopomorskiego, czyli regionów, gdzie ocena jakości współpracy pomiędzy partnerami była najwyższa. Stosunkowo najrzadziej na pieniądze od swoich lokalnych samorządów mogą liczyć natomiast stowarzyszenia i fundacje z Podkarpacia oraz Mazowsza. W przypadku tego ostatniego regionu wyraźnie widać przełożenie na dość niską ocenę jakości współpracy z lokalnym samorządem.
Mapa 3. Odsetek organizacji uzyskujących w 2014 roku dotacje od samorządu lokalnego
Lokalna specyfika
Oczywiście wspomniane powyżej zależności nie tłumaczą w pełni zróżnicowania oceny jakości współpracy z samorządami pomiędzy regionami. Czynników, które mogą na nią wpływać, jest bardzo wiele, a część z nich może mieć lokalny, specyficzny charakter. Przykładem może być choćby Warszawa, w której ocena jakości współpracy z samorządem jest wyraźnie niższa (6,27 pkt.) niż w całym kraju. Duża liczba organizacji, a tym samym duża konkurencja o środki finansowe powoduje, że w Warszawie z dotacji od samorządu skorzystało w 2014 roku tylko 36% organizacji. To jednak prawdopodobnie niejedyny powód większego krytycyzmu warszawskich organizacji. Stołeczne fundacje i stowarzyszenia wyróżnia na tle całego kraju wyraźnie lepsza kondycja finansowa oraz wielość źródeł finansowania. Podczas gdy w całym kraju samorząd lokalny jest najważniejszym, a niekiedy jedynym, źródłem pozyskiwania funduszy, w Warszawie jest tylko jednym z wielu. Z tego wynika większa niezależność stołecznych organizacji, która może być powodem większych oczekiwań oraz bardziej krytycznego spojrzenia na działania Urzędu Miasta. To tylko jedna z hipotez mogąca tłumaczyć specyfikę warszawskiego sektora pozarządowego.
A jak jest w innych miastach i regionach? Czekamy na Państwa głosy i opinie w sprawie jakości współpracy z lokalnymi samorządami.
Co to jest NGO? Ile jest w Polsce NGO? Czym zajmują się NGO? Dowiesz się w serwisie fakty.ngo.pl
Najlepsze opinie o współpracy z samorządem mają NGO z województwa warmińsko-mazurskiego. Najbardziej krytyczne są te ze Śląska.
