29 listopada 2024 roku zmarła śp. Krystyna Mrugalska, prezes honorowa Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną, wcześniej w latach 1991-2008 Prezes PSONI, a od 1963 działaczka społeczna na rzecz osób z niepełnosprawnością intelektualną. Osoba niezastąpiona. Kobieta niezłomna.
Krystyna Mrugalska
Autor/źródło: Facebook/PSONIJuż w pierwszych latach swojej drogi zawodowej opracowała i wprowadziła w Polsce zajęcia ruchowe z muzyką dla osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną.
Była inicjatorką kolonii letnich i turnusów rehabilitacyjnych dla dzieci z niepełnosprawnością intelektualną i ich rodzin. Zainicjowała, opracowała model i wprowadziła w Polsce ośrodki wczesnej interwencji, oferujące wielodyscyplinarne diagnozowanie, rehabilitację i terapię małych dzieci z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego, połączone ze wspieraniem ich rodzin.
Współtworzyła formy edukacji i rehabilitacji dla dzieci z głębszą niepełnosprawnością – „szkoły życia”, ośrodki rehabilitacyjno-wychowawcze, dzienne centra aktywności; inicjowała i wprowadzała w życie szereg form wsparcia dla dorosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną, takich m.in. jak profesjonalne warsztaty twórcze, Warsztaty Terapii Zajęciowej, Zakłady Aktywności Zawodowej, Centra Doradztwa Zawodowego i Wspierania Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (Centra DZWONI), grupowe domy (hostele) oraz mieszkalnictwo wspomagane.
Zainicjowała w Polsce działalność self-adwokatów, wskazując kierunek wszystkich działań Stowarzyszenia.
Za swoją działalność była wielokrotnie nagradzana i odznaczana. Została uhonorowana Orderem Odrodzenia Polski (Polonia Restituta), otrzymując Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2013), Krzyż Komandorski OOP (1998), Krzyż Kawalerski OOP (1987).
Ponadto otrzymała: Medal PSONI „Pro Dignitate Hominum” (2023), Wyróżnienie ECCE HOMO Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie (2023), Nagrodę Prezydenta RP „Dla Dobra Wspólnego” w kategorii Człowiek (2019), Medal Świętego Brata Alberta (2019), Nagrodę Rzecznika Praw Obywatelskich im. Pawła Włodkowica (2012), Order Uśmiechu (2000), Nagrodę Fundacji POLCUL im. J. Bonieckiego (1999), Medal PSONI „Fideliter et Constanter” (1998), Medal Świętego Jerzego „Tygodnika Powszechnego” (1998), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1986), Medal im. Dr. Henryka Jordana Towarzystwa Przyjaciół Dzieci (1984), Odznakę „Za wzorową pracę w Służbie Zdrowia” (1973).
Źródło: Zarząd Główny Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną
