Publicystyka - ngo.pl

Pomysł tworzenia dedykowanych przestrzeni publicznych do nieformalnej interakcji – centrów sąsiedzkich, czyli miejsc aktywności lokalnej – narodził się ponad 100 lat temu. W PRL świetlice osiedlowe czy kluby dzielnicowe, były często wykorzystywane jako miejsca zebrań czy spotkań oficjalnych organizacji, np. harcerzy. Dziś idea ta wraca, ale istotą działania MAL czy klubu dzielnicowego nie jest już wyłącznie, stworzenie przestrzeni do działania. Niezwykle ważna jest funkcja integracyjna.

Nie jest to zresztą idea nowa. W końcu pierwsze centra sąsiedzkie – przestrzenie publiczne, które łączyły ludzi mieszkających w pobliżu (lokalne społeczności) – zaczęły pojawiać się w Anglii i Stanach Zjednoczonych na początku ubiegłego wieku. Powstały w efekcie rewolucji przemysłowej i urbanizacji: mieszkańcy miasteczek i wsi przenosili się do miast, gdzie prócz licznych trudności, takich jak znalezienie pracy i mieszkania, dotykała ich też swoista izolacja społeczna. W miastach zaczęły powstawać grupy samopomocy, które z czasem przekształciły się w centra sąsiedzkie. Pierwsze miejsca tego typu często powstawały w szkołach, gdzie lokalni mieszkańcy mogli spotykać się wieczorami, po godzinach lekcyjnych.

Współczesny model interakcji społecznych sprawia, że możemy mieszkać na tym samym osiedlu, a nawet budynku latami, jednocześnie nie poznając swoich sąsiadów. Podczas spotkania wigilijnego wielu uczestniczących w nim mieszkańców podkreślało, że to właśnie uczestnictwo w regularnych zajęciach w Śliwce, pozwoliło im nawiązać wzajemne kontakty, a niekiedy zawiązać sąsiedzkie przyjaźnie. Zatem w oczywisty sposób miejsca tego typu mają ogromny potencjał w rozwiązywaniu szerokiego spektrum problemów społecznych.

Rola nowoczesnych centrów sąsiedzkich jest bardzo różnorodna: mogą być wykorzystywane do organizacji różnego rodzaju spotkań, konferencji, wykładów, imprez sportowych i kulturalnych, działalności wolontariackiej i non-profit, pełnić jednocześnie funkcję biblioteki społecznej, jak to ma miejsce w Śliwce, udostępniać przestrzeń innym organizacjom.

Jednak to funkcja integracji mieszkańców wydaje się dziś kluczowa i stanowi prawdziwą wartość i siłę miejsc typu MAL Śliwka. Jest to nie tylko ważne w kontekście skuteczności i atrakcyjności wydarzeń i zajęć, ale też może pełnić rolę terapeutyczną. Być lekiem na coraz powszechniejszą alienacje i samotność, która dotyka zwłaszcza seniorów.