Publicystyka - ngo.pl

🌳 Reliktowa buczyna - PUSZCZA KARPACKA

Nazwa województwa: Podkarpackie
Nazwa powiatu: Bieszczadzki
Nazwa gminy: Lutowiska

Lokalizacja

1️⃣ Wartości przyrodnicze

Reliktowa buczyna to stary las bukowy w większości 120 a nawet 160- letni, naturalny, zgodny z siedliskiem fitosocjologicznym i przyrodniczym- żyzną buczyną karpacką. Z opisu taksacyjnego i zdjęć wynika że jest to las bardzo cenny przyrodniczo, jak wiele tego typu podobnych w Bieszczadach.

2️⃣ Starolas, siedlisko przyrodnicze i las ochronny

Reliktowa buczyna została zweryfikowana jako starolas, w północnej części jako siedlisko przyrodnicze wyłączone z gospodarowania oraz w zachodniej części jako bufor potoku. Jest lasem o wiodącej funkcji ochronnej cennych fragmentów rodzimej przyrody. Leży na zachodnim górskim stoku z źródliskami potoku. 

3️⃣ Plan ważniejszy niż starolas

W nowym, jeszcze niepodpisanym przez Ministra Klimatu i Środowiska Planie Urządzania Lasu nadleśnictwa Lutowiska, przeznaczono Reliktową buczynę do cięć rębnią stopniową, w których zostanie pozyskane 20% masy drzew czyli około 2993 m3. W Reliktowej buczynie odbyły się już pierwsze cięcia (w północnej części).

4️⃣ Skutki przyrodnicze

Należy dodać, że rębnia stopniowa, w wyniku rozproszenia cięć na całej powierzchni wydzielenia leśnego będzie wymagała stworzenia bardzo gęstej sieci szlaków zrywkowych, które przecinają cały las. Reliktowa buczyna jest bezdyskusyjnie cennym przyrodniczo i bioróżnorodnym lasem, które słusznie zostało wskazane jako starolas predysponowany do ochrony. Tego typu lasy, stanowią miejsce ochrony cennych składników ekosystemów puszczańskich, takich jak miejsca lęgowe ptaków, potencjalne gawrowiska niedźwiedzi, potencjalne miejsca rozrodu wilków i rysi, siedliska rzadkich, chronionych owadów roślin i grzybów będących wskaźnikami lasów reliktowych. 

5️⃣ Plan nadleśnictwa, ponad polityką leśną Państwa

Lasy Państwowe tworząc w ostatnim czasie nowy plan urządzania lasu, w żaden sposób nie uwzględniły specjalnego charakteru tego lasu przeznaczając go do zwyczajnych cięć i nie nadając mu żadnego specjalnego statusu ochronności, pomimo wskazania do ochrony przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Gospodarowanie w tak cennym lesie, przekształci jego charakter na bardziej gospodarczy (co jest wyraźnie widoczne w części w której były cięcia), oraz doprowadzi do stworzenia gęstej sieci dróg leśnych powodujących zwiększenie spływu powierzchniowego wody- czyli wysuszanie lasu w okresach bezdeszczowych, oraz przyspieszający spływ- w czasie deszczy nawalnych. I to wszystko w dobie zmian klimatu powodujących zwiększenie częstości i siły ekstremalnych zjawisk- suszy i deszczy nawalnych. 

✅ REKOMENDACJE

📣 Działania lokalne

Trudno sobie wyobrazić kontynuację gospodarki leśnej w tak cennych lasach, jak Reliktowa buczyna. Należałoby objąć ją rekomendowaną ochroną w formie starolasu. 

📣 Działania systemowe

Bieszczady jako jedno z dwóch w Polsce (obok Puszczy Białowieskiej) najcenniejszych pozostałości naturalnych lasów puszczańskich, są miejscem które ze względu na zachowane naturalne dziedzictwo naszego kraju powinny być traktowane specjalnie. Jeżeli zgodziliśmy się aby chronić 20% najcenniejszych w Polsce lasów, to jeżeli w Bieszczadach będziemy chronić tylko 8% (a taki jest literalny zapis, w projekcie jeszcze niezatwierdzonego Planu Urządzania Lasu dla nadleśnictwa Lutowiska), to gdzie będziemy chronić te 20%? 

📣 Ostatnia szansa

Mając na względzie że w wyniku decyzji ministerialnych, obecnie chronione jest 38% tego nadleśnictwa, a nadleśnictwo jest objęte specjalnym pilotażowym projektem LP- Lasy Bieszczadzkie, to przeznaczenie do ochrony tylko 8% lasów i planowanie do pozyskania całych wydzieleń ze starolasami jest zupełnie niezasadne. O braku chęci wdrożenia rozwiązań ochronnych, świadczy również zupełne pominięcie w projekcie nowego Planu Urządzania Lasu dla nadleśnictwa, 
faktu umieszczenia Reliktowej buczyny w ministerialnej sieci obszarów bez gospodarki.

🕙📌 NASTĘPNY: 177-letnie Majestatyczne dęby - lasy aglomeracji poznańskiej

Informacje o Raporcie 2 Fundacji Las Naturalny

Raport 2 | Monitoring procesów ochrony lasów w Polsce | sierpień–wrzesień 2025 został przygotowany na potrzeby decydentów, samorządów, organów ochrony przyrody, zespołów społecznych oraz placówek oświatowych. Projekt jest wspierany przez Inicjatywę European Space Agency Network of Resources (https://eo4society.esa.int/network-of-resources/).

Pełny raport 2 (160 MB, PDF) dostępny jest pod linkiem: https://drive.google.com/file/d/1CSPjxZE4i9j7m8V5t1ne0bR3ygxBLY5e/view?usp=sharing

Dostępny jest również Raport 1 | Monitoring procesów ochrony lasów w Polsce | czerwiec–lipiec 2025 (110 MB, PDF): https://drive.google.com/file/d/1TLH2dzdLBVQCY7fVzNeALK33_h4E797l/view?usp=sharing

Raport | MONITORING PROCESÓW OCHRONY LASÓW W POLSCE | Czerwiec- Lipiec 2025 r. Projekt wspierany przez Inicjatywę European Space Agency Network of Resources