Publicystyka - ngo.pl

🌳 200-letnie Uroczysko - LASY AGLOMERACJI KRAKOWSKIEJ

• Nazwa województwa: Małopolskie
• Nazwa powiatu: Bocheński
• Nazwa gminy: Drwinia
• Dokładna lokalizacja

1️⃣ Wartości i zagrożenia

Rośnie tutaj las liściasty mieszany dębowo grabowy, z dębami w wieku 197 lat. W tym lesie nadleśnictwo Niepołomnice zainicjowano rębnię stopniową, która docelowo ma zakończyć się jeszcze w 2025 r. cięciami uprzątającymi obejmującymi 95 % wydzielenia z wycięciem 645 m3 drewna.

2️⃣ Starolas do wycinki w 2025 r. 

200- letnie Uroczysko, jest to wybrany w ramach preselekcji starolas do wyznaczenia i ochrony w 2 etapie wyznaczania starolasów w Polsce, który to etap, zacznie się w 2026 r. . Starolasy wyznaczone do ochrony w 2026 r., zgodnie z wyjaśnieniami Ministerstwa Klimatu i Środowiska, nie wymagają ochrony w 2025 r. i w związku z tym, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, pośrednio zezwoliło na wycięcie tego starolasu na 95 % powierzchni.

3️⃣ Las cenny przyrodniczo pozbawiony ochrony

200-letnie Uroczysko, jest to las, spełniający kryteria lasów cennych przyrodniczo Ogólnopolskiej Narady o Lasach i w związku z tym, zgodnie z dokumentem „Wzmocnienie ochrony lasów cennych przyrodniczo i społecznie”, miał być od 2025 r. objęty ochroną z zakazem wycinki, co ostatecznie nie zostało zrealizowane przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

4️⃣ Opóźnione prawo odbudowy przyrody UE

Jest to las, który zgodnie z założeniami Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 24 czerwca 2024 r. w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych, docelowo może zostać wyłączony z pozyskania drewna.

5️⃣ Przyczyny wycinki

 200-letnie Uroczysko, zostanie wycięte w 2025 r. na 95 % powierzchni, co jest spowodowane:

▪️ wadliwymi procesami ochrony lasów cennych przyrodniczo, nadzorowanymi przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska w ramach Ogólnopolskiej Narady o Lasach,
▪️ wprowadzaniu przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska kompromisów, uwzględniających żądania podmiotów i lobbystów branży drzewnej,
▪️ brakiem ochrony prawnej wobec tego lasu, która nie została zapewniona przez polityków i Ministerstwo Klimatu i Środowiska,
▪️ brakiem równowagi gospodarki leśnej realizowanej przez nadleśnictwo Niepołomice, z celami hodowlanymi stojącymi wyżej wobec względów przyrodniczych,
▪️ brakiem inicjatywy nadleśnictwa Niepołomice, które ma możliwość wstrzymania prac gospodarczych,
▪️ niedziałającym procesem ochrony potencjalnych starolasów, czekających na pozytywną weryfikację z rocznym opóźnieniem, co umożliwia ścinkę drzew w tych lasach a tym samym, negatywną weryfikację w przyszłości, spowodowaną utratą cech staroleśnych,
▪️ niedziałającymi zapisami ochronnymi dokumentu pn. „Wzmocnienie ochrony lasów cennych przyrodniczo i ważnych społecznie”, będący finalnym produktem Ogólnopolskiej Narady o Lasach.

6️⃣ Skutki przyrodnicze

Wycinka 200-letniego Uroczyska w 2025 r., spowoduje utratę potencjalnego starolasu, który w 40 % porośnięty jest 197 letnimi dębami oraz w 60 % 102 letnimi grabami. Jest to unikalny w skali Polski las liściasty o charakterze puszczańskim. Unikatowość polega na nieprzerwanej ciągłości ekologicznej, istnienia pokrywy leśnej trwającej w tym miejscu od 200 lat. 

7️⃣ Problem systemowy

Ten problem dotyczy wielu potencjalnych starolasów w całej Polsce, w których zaplanowano prace gospodarcze na 2025 r. a które nie pochodzą z nasadzeń wykonanych w przeszłości przez człowieka. Ponieważ Lasy Państwowe nie wywiązały się z polecenia Ministerstwa Klimatu i Środowiska, wyznaczenia w 2025 r. 1 % starolasów spośród wszystkich lasów publicznych zarządzanych przez PGL LP, wycinka starolasów czekających na weryfikację w 2026 r. spowoduje problem z osiągnięciem zakładanych 2 % powierzchni ekosystemów leśnych do 1 stycznia 2027 r. Omawiana wycinka prowadzona na terenie 200- letniego Uroczyska, przyczyni się do niedoborów powierzchni starolasów do osiągnięcia w styczniu 2027 r., które to niedobory będą uzupełniane spośród lasów gorszej jakości, nie mających 200- letniej nieprzerwanej ciągłości ekologicznej.

8️⃣ Konsekwencje polityczne

Wycinka niemal 200- letnich lasów jest porażką Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz polityków koalicji rządzącej, którzy procedując systemowe rozwiązania ochrony najcenniejszych lasów, godzą się na utratę najcenniejszych lasów. Zaufanie wyborców do polityków całej koalicji politycznej zostanie utracone, co jest widoczne w sondażach.

✅ REKOMENDACJE

📣 Działania ratunkowe

Kluczowe jest w tej chwili wstrzymanie zaplanowanych prac gospodarczych z przeniesieniem ich na kolejne lata obowiązującego Planu Urządzenia Lasu, do czasu wykonania w 2026 r. weryfikacji i ustanowienia starolasu. 

📣 Działania systemowe

Ponieważ omawiany las znajduje się w Puszczy Niepołomickiej, która w całości została uznana za las społeczny, należałoby odgórnie uznać 200- letni las za wartość poznawczą dla społeczeństwa.
Potrzebne są indywidualne polecenia Ministerstwa Klimatu i Środowiska ze skutkiem natychmiastowym, wstrzymujące prace gospodarcze w potencjalnych starolasach o wybitnych walorach przyrodniczych, społecznych oraz innych cechach wyróżniających je spośród starolasów- na wniosek Lasów Państwowych, samorządów i strony społecznej

📣 Działania społeczne

Zaangażowanie się w prace nad projektowaniem sposobu zarządzania lasami o wiodącej funkcji społecznej w Puszczy Niepołomickiej i skierowanie do prac zespołu lasów społecznych rozwiązań służących zabezpieczeniu tego lasu.

🕙📌 NASTĘPNY: 190-letni Las łęgowy - lasy aglomeracji wrocławskiej

Informacje o Raporcie 2 Fundacji Las Naturalny

Raport 2 | Monitoring procesów ochrony lasów w Polsce | sierpień–wrzesień 2025 został przygotowany na potrzeby decydentów, samorządów, organów ochrony przyrody, zespołów społecznych oraz placówek oświatowych. Projekt jest wspierany przez Inicjatywę European Space Agency Network of Resources (https://eo4society.esa.int/network-of-resources/otwiera się w nowej karcieotwiera się w nowej karcie).

Pełny raport 2 (160 MB, PDF) dostępny jest pod linkiem: https://drive.google.com/file/d/1CSPjxZE4i9j7m8V5t1ne0bR3ygxBLY5e/view?usp=sharingotwiera się w nowej karcieotwiera się w nowej karcie

Dostępny jest również Raport 1 | Monitoring procesów ochrony lasów w Polsce | czerwiec–lipiec 2025 (110 MB, PDF): https://drive.google.com/file/d/1TLH2dzdLBVQCY7fVzNeALK33_h4E797l/view?usp=sharingotwiera się w nowej karcie

Raport | MONITORING PROCESÓW OCHRONY LASÓW W POLSCE | Czerwiec- Lipiec 2025 r. Projekt wspierany przez Inicjatywę European Space Agency Network of Resources