Komisja Europejska opublikowała pod koniec grudnia 2016 r. doroczny przegląd „Zatrudnienie i kwestie społeczne w Europie”. Wskazuje on na pozytywne tendencje. Powstało około 3 mln miejsc pracy i wzrosło zatrudnienie, dzięki czemu zmniejszyło się ubóstwo. Stopa bezrobocia jednak wciąż jest wysoka, przy czym obserwuje się duże dysproporcje między państwami członkowskimi. Rynki pracy i społeczeństwa będą musiały dostosować się do nowych form pracy.
Najważniejsze tematy tegorocznego sprawozdania na temat zatrudnienia i sytuacji społecznej to zatrudnienie jako sposób walki z ubóstwem, a także cyfryzacja i zmieniający się świat pracy, rola dialogu społecznego, dysproporcje między państwami członkowskimi oraz integracja uchodźców na rynku pracy.
Marianne Thyssen, komisarz do spraw zatrudnienia, spraw społecznych, umiejętności i mobilności pracowników, stwierdziła: Tegoroczny przegląd pokazuje, że nasze wysiłki z ostatnich lat przynoszą efekty. Unijne gospodarki tworzą miejsca pracy i rośnie dochód netto gospodarstw domowych. Wiele osób, które pracują, wciąż jest ubogich, co pokazuje, że nie chodzi tylko o tworzenie miejsc pracy, ale o to, aby to były miejsca pracy dobrej jakości. Na dodatek w społeczeństwie i na rynkach pracy zachodzą zmiany związane z nowymi technologiami i nowymi formami pracy. Oznacza to nie tylko nowe możliwości, ale także nowe wyzwania, dlatego musimy dopilnować, aby nikt nie czuł się pozostawiony w tyle. Z pomocą europejskiego filara praw socjalnych i inicjatyw w ramach Nowego europejskiego programu na rzecz umiejętności zamierzamy stawić czoło tym wyzwaniom.
Rośnie poziom zatrudnienia i spada ubóstwo
Odnotowano rekordową liczbę zatrudnionych Europejczyków, wynoszącą 232 mln. W minionym roku utworzono trzy miliony – w większości stałych – miejsc pracy. W większości przypadków zatrudnienie w pełnym wymiarze czasu pracy skutecznie chroni przed ubóstwem. Odsetek ludności UE zagrożonej ubóstwem lub wykluczeniem społecznym (23,7 proc.) jest najniższy od pięciu lat.
Nadal jednak 8,3 proc. Europejczyków nie ma pracy (wg danych z października 2016 r.) i w przeglądzie podkreślono, jak trudno było w latach po kryzysie (2008–2013) znaleźć zatrudnienie: zaledwie co ósmej osobie bezrobotnej udało się w ciągu trzech lat znaleźć stałą pracę. Dużym problemem pozostaje bezrobocie osób młodych, które wciąż przekracza 20 proc.
Zmieniający się świat pracy
Przyszłość pracy zmienia się w kontekście coraz większej cyfryzacji gospodarki. Dzieje się tak głównie za sprawą nowych platform cyfrowych i gospodarki współdzielenia, które oferują nowe możliwości pracy, przede wszystkim w formie samozatrudnienia. Inwestycje ICT prawdopodobnie przyczyniły się do jednej trzeciej wzrostu gospodarczego w UE w latach 2005–2010, ale wiele stanowisk w tym sektorze wciąż jest nieobsadzonych. Inwestowanie w umiejętności jest niezbędne, aby móc w pełni czerpać korzyści z cyfryzacji.
Zbieżności i rozbieżności w UE
Obserwuje się pozytywne oznaki ponownej konwergencji, która następuje po okresie znaczącego zwiększenia się dysproporcji w następstwie głębokiej recesji z 2009 r. W dalszym ciągu jednak utrzymują się duże różnice, a rynki pracy oraz polityki i instytucje ochrony socjalnej w UE w bardzo różny sposób radziły sobie ze wstrząsami gospodarczymi.
Integracja uchodźców w społeczeństwie i na rynkach pracy
W 2015 r. i w ciągu pierwszych dziewięciu miesięcy 2016 r. w państwach członkowskich złożono blisko 2,2 mln wniosków o udzielenie azylu. Uchodźcy mają jednak trudności z integracją na naszych rynkach pracy, między innymi z powodu niższego wykształcenia lub niewystarczającej znajomości języka. Inwestowanie w ich edukację i znajomość języków obcych oraz ułatwianie uznawania umiejętności będzie kluczem do integracji uchodźców na rynku pracy. W sytuacji starzenia się społeczeństwa integracja uchodźców przyczyni się do wzmocnienia kapitału ludzkiego UE.
Budowanie zdolności w zakresie dialogu społecznego
Jako że te nowe formy zatrudnienia mogą zacierać różnice między pracodawcami a pracownikami, pojawiają się nowe wyzwania związane z rolą partnerów społecznych i dialogu społecznego w rozwiązywaniu aktualnych problemów na rynku pracy. W przeglądzie pokazano, w jaki sposób partnerzy społeczni mogą skutecznie radzić sobie z tymi wyzwaniami, reprezentując te nowe kategorie pracowników i pracodawców oraz współpracując z organami publicznymi. W niektórych państwach członkowskich na przykład nowe formy przedsiębiorstw cyfrowych, takie jak Uber, oraz związani z nimi pracownicy są coraz częściej włączani jako przedstawiciele partnerów społecznych.
Kontekst
Przegląd zatrudnienia i sytuacji społecznej zawiera informacje na temat najnowszych trendów na rynku pracy i tendencji społecznych oraz przemyślenia dotyczące przyszłych wyzwań i możliwych działań politycznych. Jest to najważniejsze sprawozdanie Komisji Europejskiej, które które dostarcza dowodów i analiz oraz stanowi przegląd aktualnych tendencji i nadchodzących wyzwań.
Więcej informacji:
#ESDE2016
