Publicystyka - ngo.pl

Złożyliśmy PROTEST w związku z przeprowadzeniem procesu wyłonienia przedstawicieli strony pozarządowej do Komitetu Monitorującego KPO. Prawidłowo powołany komitet monitorujący to jeden z kluczowych kamieni milowych.

Protestując przeciwko złamaniu reguł wyboru przedstawicieli organizacji pozarządowych, których skutkiem było uniemożliwienie sektorowi organizacji pozarządowych NIEZALEŻNEGO wskazania swoich reprezentantów, zwróciliśmy się do Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej.

Apelujemy o pilne przeanalizowania procesu wyłonienia przedstawicieli i przedstawicielek organizacji pozarządowych do Komitetu Monitorującego KPO przeprowadzonego przez obie Rady (Radę Działalności Pożytku Publicznego i Radę Dialogu z Młodym Pokoleniem) w celu prawidłowej realizacji i spełnienia kamienia milowego.

(poniżej w całości tekst Protestu OFOP) 

PROTEST w związku z przeprowadzeniem procesu wyłonienia przedstawicieli strony pozarządowej do Komitetu Monitorującego Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO)

Ogólnopolska Federacja Organizacji Pozarządowych (OFOP) otrzymała informację o wynikach głosowania Rady Działalności Pożytku Publicznego (RDPP) nad kandydaturami organizacji pozarządowych do Komitetu Monitorującego KPO zgłoszonymi w procedurze konkursowej ogłoszonej przez RDPP i zamieszczonej na stronie https://www.gov.pl/web/pozytek/ogloszenie-o-naborze-do-KM-KPO. Pomimo iż w procedurze tej komisja konkursowa, składająca się z przedstawicieli organizacji pozarządowych, wybrana przez Zespół ds. Funduszy RDPP, wyłoniła jednogłośnie trójkę kandydatów o największej liczbie punktów, Rada Działalności Pożytku Publicznego w głosowaniu zdalnym w dn. 27-28 czerwca 2022 r. zmieniła decyzję komisji i odrzuciła kandydaturę Karoliny Dreszer-Smalec, prezeski Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych.

Zdajemy sobie sprawę, że przedstawiciele organizacji w Zespole ds. Funduszy RDPP oraz organizacje zgłaszające swoje kandydatury działały pod bardzo wielką presją czasową związaną z przepisami ustawy, terminem wskazanym w piśmie Pana Ministra oraz faktem, iż wg informacji od członków Rady to pismo zostało zagubione przez Sekretariat RDPP.

Jesteśmy zdumieni i oburzeni faktem zakwestionowania przez RDPP procesu wyborów przeprowadzonych przez upoważnioną przez nią komisję konkursową i odrzuceniem wskazanej przez nią listy trzech przedstawicieli organizacji pozarządowych do KM KPO. Swoją decyzją RDPP zignorowała głosy ponad 70 organizacji pozarządowych wspierających kandydatkę OFOP oraz zbagatelizowała wieloletnie doświadczenie zarówno samej kandydatki, jak i zgłaszającej jej największej w Polsce federacji organizacji pozarządowych w kwestii funduszy unijnych.

Komitet Monitorujący KPO ma kluczową rolę i zadania. Zdajemy sobie z tego sprawę jako organizacja, która przeprowadziła szerokie konsultacje dotyczące kształtu KPO, w tym - wspólnie z Fundacją Stocznia i we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej serię wysłuchań publicznych pod patronatem Podkomitetu KUP ds. rozwoju partnerstwa. Będzie on przecież monitorować realizację reform i inwestycji w KPO, pilnować prawidłowego wydatkowania pieniędzy zgodnie z regulacjami unijnymi i prawodawstwem krajowym oraz będzie analizować wpływ realizowanych inwestycji i reform na gospodarkę, społeczeństwo oraz rozwój regionalny. Prawidłowo powołany Komitet Monitorujący, jako kamień milowy KPO, ma być gwarantem i “bezpiecznikiem” dla wdrożenia w Polsce Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. 

Proces wyłonienia przedstawicieli NGO-sów do komitetów monitorujących powinien być zatem transparentny i oparty o kryteria merytoryczne, gdyż tylko wtedy spełnione zostaną warunki niezbędne do jego prawidłowego powołania. Analiza sposobu nominowania przedstawicieli organizacji pozarządowych przez Radę Działalności Pożytku Publicznego, ale także przez Radę Dialogu z Młodym Pokoleniem, budzi jednak wiele zastrzeżeń. 

W pierwszym przypadku naruszono zasadę przejrzystości i rzetelności procesu wyborów, naruszając jednocześnie przyjęte i ogłoszone publicznie procedury wyboru kandydatów. W drugim przypadku nie zainicjowano żadnej procedury naboru, ani nawet nie poinformowano organizacji pozarządowych, które zrzeszają młodzież i/lub prowadzą działalność na rzecz młodzieży w obszarach tematycznych KPO o możliwości zgłaszania kandydatów spełniających określone przez Ministerstwo wymogi. Wykluczono tym samym możliwość udziału w KM KPO organizacji o szerokiej reprezentacji, dużych kompetencjach czy doświadczeniu w obszarach KPO, jak np. Młodzieżowy Strajk Klimatyczny, Polska Rada Organizacji Młodzieżowych. 

Nietransparentny sposób wyłonienia przedstawicieli organizacji do KM KPO przez Radę Dialogu z Młodym Pokoleniem i naruszenie procedury przyjętej przez RDPP w wyborze przedstawicieli z jej puli miejsc stanowi poważne zagrożenie dla niezależności KM KPO. Rodzi też obawy co do rzetelności procesu wyłaniania przedstawicieli organizacji pozarządowych do komitetów monitorujących programy w ramach Polityki Spójności w perspektywie finansowej na lata 2021-2027. Podkreślamy jednocześnie, że ani Rada Działalności Pożytku Publicznego, ani Rada Dialogu z Młodym Pokoleniem nie są niezależnym gremium reprezentującym środowisko organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Są to ciała doradcze strony rządowej, powoływane przez właściwego ministra, w których składzie znajdują się także przedstawiciele administracji centralnej, a w przypadku RDPP również administracji samorządowej. Administracja rządowa nie może dowolnie kształtować sposobu reprezentacji organizacji pozarządowych, pomijając rekomendacje komisji konkursowej czy ignorując doświadczenie kandydatów. To niebezpieczny precedens.

Zgodnie z art 14lk ust. 8 znowelizowanej Ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. 2006 Nr 227 poz. 1658 z późn. zm.), niewskazanie przez Radę przedstawicieli do KM KPO lub wybór organizacji innego rodzaju aniżeli wskazane przez ministra, skutkuje przekazaniem decyzji o obsadzeniu tych miejsc do ministerstwa. 

Protestując przeciwko złamaniu reguł wyboru przedstawicieli organizacji pozarządowych, których skutkiem uniemożliwieniem sektorowi organizacji pozarządowych niezależnego wskazania swoich reprezentantów, zwracamy się do Pana o pilne przeanalizowania procesu wyłonienia przedstawicieli organizacji pozarządowych do Komitetu Monitorującego KPO przeprowadzonego przez obie Rady i w celu prawidłowej realizacji i spełnienia kamienia milowego.

Protest zaadresowany został do Ministra Grzegorza Pudy (Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej), a jego kopię skierowano do: Komisji Europejskiej, Podkomitetu KUP ds. rozwoju partnerstwa, Rady Działalności Pożytku Publicznego, Rady Dialogu z Młodym Pokoleniem, Rady Dialogu Społecznego, Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu, Ogólnopolskiego Związku Rewizyjnego Spółdzielni Socjalnych, Związku Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć, European Civic Forum, Civil Society Europe i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego.