Dobiega końca proces konsultacji dwóch dokumentów mających znaczenie dla mazowieckich organizacji pozarządowych: Rocznego programu współpracy samorządu województwa mazowieckiego z organizacjami pozarządowymi na 2016 rok oraz Rocznego programu współpracy wojewody mazowieckiego z organizacjami pozarządowymi na 2016 rok.
Oba dokumenty były przedmiotem naszej rozmowy z Pełnomocnikiem Wojewody Mazowieckiego ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi – Izabelą Siander oraz przedstawicielem Mazowieckiej Rady Działalności Pożytku Publicznego – Bartłomiejem Włodkowskim.
Klara Sołtan-Kościelecka, warszawa.ngo.pl: – Moje pierwsze pytanie kieruję do pani Izabeli Siander. Proszę powiedzieć, czemu mamy dwa dokumenty mówiące o współpracy województwa mazowieckiego z organizacjami. Nie wystarczyłby jeden?
Izabela Siander: – Odpowiedź jest prosta: na poziomie województwa mamy dwa organy administracji publicznej: samorząd (UMWM) i organ administracji rządowej (urząd wojewódzki). Program wojewody opisuje reguły współpracy z organem władzy rządowej, podczas gdy drugi wspomniany przez Panią dokument odnosi się do działań na szczeblu samorządowym.
Pozostańmy zatem przez chwilę przy Programie wojewody. Co się w nim zmieniło w stosunku do lat poprzednich?
I.S.: – Budowany od 2009 r. system działa i jest stale rozwijany. W ramach otwartych konkursów ofert, w których mogą startować organizacje pozarządowe, realizowane są zadania z trzech dziedzin: ratownictwo wodne, letni wypoczynek dla dzieci i młodzieży (zwłaszcza konkurs organizowany przez Mazowieckiego Kuratora Oświaty jest bardzo popularny) oraz pomoc społeczna – między innymi opieka nad osobami bezdomnymi, niepełnosprawnymi, czy starszymi. Bardzo wiele dzieje się również jeśli chodzi o współpracę pozafinansową: realizujemy z organizacjami wspólne projekty, użyczamy im bezpłatnie sale, udzielamy honorowych patronatów, mamy też system forów tematycznych. Ta współpraca stale się rozwija.
Skoro tego rodzaju współpraca rozwija się przez wiele lat, rozumiem, że ten system się sprawdza. Czy organizacje jednak nie zgłaszają zastrzeżeń na zbyt małą różnorodność wspieranych przez wojewodę dziedzin pożytku publicznego?
I.S.: – Ogólnie w programie jest dwanaście priorytetowych obszarów współpracy wojewody z organizacjami pozarządowymi. Oczywiście słyszę o innych pomysłach i w miarę możliwości staramy się wspomagać organizacje w tych dziedzinach, które leżą w kompetencjach wojewody. Zresztą w tym roku głównym celem określonym w Programie na 2015 r. było poprawienie zasad współpracy z organizacjami pozarządowymi. Z mojego punktu widzenia, współpracę z sektorem pozarządowym oceniam dobrze. Za bardzo ważne uznaję to, że współpracują z nami nie tylko organizacje warszawskie, ale też z całego województwa mazowieckiego.
Przejdźmy teraz do programu realizowanego na szczeblu samorządowym. Czy tu zaszły zmiany w porównaniu z rokiem poprzednim?
Bartłomiej Włodkowski: – Podstawowy problem we współpracy finansowej UMWM z organizacjami pozarządowymi utrzymuje się niezmiennie od około pięciu lat i dotyczy braku wystarczających środków. Uwarunkowane jest to wysokim „janosikowym", odprowadzanym przez Mazowsze. Pamiętam, że jeszcze pod koniec ostatniej dekady, urząd organizował bardzo wiele konkursów dotacyjnych w różnych dziedzinach, m.in. edukacji, ochronie środowiska, kulturze i turystyce. W ostatnich latach Urząd finansował zadania dotyczące wyłącznie pomocy społecznej, sportu oraz kierowane do osób niepełnosprawnych (pokrywane z zewnętrznych środków: PFRON).
Program oszczędnościowy województwa mazowieckiego oznacza, że dużo mniejsze środki są przekazywane dla organizacji pozarządowych. Odczuwają to przede wszystkim te, działające na terenie małych miast i wsi. Ale pojawiło się światełko w tunelu zarówno na poziomie zapisów w projekcie Programu, jak i niemalże sensacyjnej wiadomości, która dotarła do Mazowieckiej Rady Działalności Pożytku Publicznego dosłownie przed chwilą: na rok 2016 na konkursy Urząd przeznaczy ponad 10 milionów złotych, a kwota ta będzie jeszcze zwiększona o środki celowe (kilka milionów), przekazywane z opłat ze sprzedaży alkoholu, PFRON oraz dotacje samorządu i rządu (np. na prowadzenie ośrodków adopcyjnych czy preadopcyjnych).
Czy są szanse na zmianę na lepsze w nadchodzącym roku?
B.W.: – MRDPP postulowała, aby podzielić przeznaczony na współpracę z organizacjami budżet w miarę możliwości równomiernie pomiędzy różne dziedziny działalności pożytku publicznego. Możemy ogłosić sukces, gdyż oprócz sportu, działań z zakresu pomocy społecznej, będą finansowane m.in. także te z zakresu kultury, turystyki, edukacji i ekologii, których nie było w ubiegłym roku.
Co więcej na etapie przygotowywania Programu Współpracy zwracaliśmy uwagę, że zapisane w projekcie dokumentu środki na sport są zdecydowanie za małe. Albo że nie wygospodarowano środków na wsparcie projektów edukacyjnych, co uderzało przede wszystkim w dzieci i młodzież z małych ośrodków. Organizacje działające w takich środowiskach nie mają wielu alternatywnych źródeł finansowania programów pozalekcyjnych. Te zaś są niezwykle ważną formą uzupełnienia edukacji formalnej, dają dzieciom i młodzieży szereg cennych umiejętności, m.in. efektywnej pracy w grupie, zwiększających w dorosłym życiu szanse na rynku pracy itd.
Cieszę się, że mogę chyba jako pierwszy zakomunikować, że nasze zabiegi przyniosły skutek i Zarząd Województwa zdecydował o zwiększeniu środków w stosunku do zapisów konsultowanego projektu Programu Współpracy na rok 2016. I tak – projekty sportowe zostaną dofinansowane kwotą ponad 4,5 mln zł, kulturalne 1,3 mln zł, turystyczne 600 tys., edukacyjne 300 tys., ekologiczne 500 tys., wspierające rozwój gospodarczy 300 tys., prozdrowotne 100 tys., wzmacniające sektor – 300 tys., z zakresu integracji europejskiej 60 tys. Kolejnych kilka milionów zostanie rozdysponowanych na działania w zakresie polityki społecznej.
Często zdarza się słyszeć o konieczności ujednolicenia procedury konkursowej, lub jak raczej należałoby rzec – procedur konkursowych. Czy są na to szanse w nadchodzącym roku?
B.W.: – Rzeczywiście, w konkursach w 2015 r. bardzo wiele ofert odrzucono ze względów formalnych z prozaicznych powodów, jak np.: błędnie wpisana data związania ofertą, czy błędna nazwa tytułu zadania publicznego (podam na marginesie, że taka widniała w ogłoszeniu konkursowym na stronie Urzędu!). MRDPP postuluje stworzenie katalogu błędów formalnych i przyjrzenie się, czy nie można uprościć całej procedury. Powołano już stosowny zespół, który ma opracować standardy pracy komisji oceniającej, przyjrzeć się procedurom konkursów. Mam nadzieję, że w 2016 r. ta nowa, przejrzysta procedura będzie już obowiązywać.
Pytanie do obu Państwa. Czy mogą Państwo krótko podsumować konsultowane dokumenty?
I. S.: – Program współpracy wojewody mazowieckiego uchwalany jest od 2009 r. Uważam, że dokument pozwala na dobrą, systemową współpracę między przedstawicielem administracji rządowej a trzecim sektorem. To, czego bym sobie życzyła na przyszły rok, to jeszcze większe zaangażowanie organizacji w konsultacje programu, co umożliwiłoby wprowadzenie ewentualnych zmian systemowych. Zachęcam zatem do udziału w jeszcze trwających konsultacjach, jak i do zastanowienia się nad celem głównym, który zapiszemy w programie i będziemy starali się osiągnąć w 2016 roku.
B.W.: – W Rocznym programie współpracy województwa mazowieckiego nie ma rewolucji, jednakże wprowadzone zmiany idą w dobrym kierunku. Podział funduszy na różnorodne dziedziny działalności pożytku publicznego jest słuszny, bardzo cieszy też wyraźny w stosunku do lat ubiegłych wzrost środków przeznaczanych na dofinansowanie zadań w różnych sferach pożytku. Oczywiście planowane nakłady na współpracę z NGO nie są tożsame ze skalą potrzeb, więc jako członek mazowieckiej rady będę nadal zabiegać o zwiększenie puli środków przeznaczonych na współpracę z sektorem pozarządowym. Tym niemniej po trudnych latach kryzysu możemy mówić o bardzo pozytywnym trendzie. Oby się utrzymał!
Organizacje mogą jeszcze zgłaszać uwagi do omawianych dokumentów:
