Publicystyka - ngo.pl

W ramach administracji publicznej podstawowym poziomem współpracy z organizacjami pozarządowymi jest samorząd terytorialny. Odnosząc ten fakt do programów współpracy, warto zaznaczyć, że to jednostki samorządu terytorialnego już od wielu lat mają obowiązek ich przygotowania i uchwalania.

MRPiPS jest gotowe dzielić się doświadczeniem

W §2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 stycznia 2016 roku w sprawie ustanowienia Pełnomocnika Rządu do spraw społeczeństwa obywatelskiego jako jedno z zadań Pełnomocnika wymieniono koordynowanie i monitorowanie współpracy organów administracji rządowej z sektorem organizacji pozarządowych i innych instytucji obywatelskich. Projektowany Zespół może więc odegrać rolę swoistego koordynatora i ciała monitorującego powstawanie programów współpracy w poszczególnych organach administracji rządowej.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej będzie aktywnie uczestniczyło w pracach Zespołu. Co więcej, ponieważ MRPiPS jako pierwsze z ministerstw przygotowało w formule partycypacyjnej Program współpracy z organizacjami pozarządowymi na lata 2015-2017, może promować go i przedstawiać jako dobrą praktykę dla pozostałych resortów, a jako gospodarz ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 roku o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 239 z późn. zm.), jest gotowe dzielić się, także w ramach powoływanego Zespołu, swoimi doświadczeniami z ministerstwami, które jeszcze nie opracowały tego typu dokumentu.

Nie tylko zadania publiczne

Program współpracy Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej był tworzony w formule partnerskiej z udziałem szerokiego grona interesariuszy reprezentujących różnorodne podmioty III sektora. Jest to warte podkreślenia, ponieważ zakres działania Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej dotyczy wyjątkowo wrażliwych obszarów życia publicznego: pracy, rodziny, zabezpieczenia społecznego, co szczególnie predestynuje do współdziałania w tym zakresie w partnerskich relacjach z interesariuszami – obywatelami i organizacjami pozarządowymi. Niemniej, także resorty realizujące politykę w innych obszarach mają obowiązek uwzględniania partnerów w procesie tworzenia swoich resortowych programów współpracy.

W kontekście programów współpracy warto pamiętać, że współpraca między administracją rządową i organizacjami pozarządowymi znacznie wykracza poza formułę zlecania zadań publicznych organizacjom pozarządowym. Istotny jest także udział obywateli w tworzeniu polityk publicznych, ale też sposób ich realizacji. Fundamentalne znaczenie w tym procesie odgrywają inicjatywy oddolne i stosowanie zasad konsultacji zawartych w Kodeksie konsultacji.

Zakładane rezultaty projektu – osiągnięte

W ramach ogłoszonego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej konkursu „Wzmocnienie szeroko rozumianych konsultacji społecznych, dotyczących regulacji prawnych i uzgadniania polityk publicznych, w tym konsultacji dokonywanych drogą elektroniczną” realizowany był projekt Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych pn. „Programy dla zmiany – partycypacyjne tworzenie programów współpracy z organizacjami pozarządowymi na szczeblu centralnym”. W projekcie uczestniczyły Ministerstwo Sprawiedliwości, Ministerstwo Gospodarki, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Sportu i Turystyki. Celem projektu było opracowanie i skonsultowanie założeń do programów współpracy z organizacjami pozarządowymi. Zakładane rezultaty projektu zostały osiągnięte.

Warto także podkreślić, że w ramach opracowanego w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej „Modelu współpracy administracji publicznej z organizacjami pozarządowymi”, szczegółowo omówiono wszystkie zasady współpracy (w tym kwestię tworzenia i realizacji programów współpracy), określając wzorce minimalne dla poszczególnych elementów współpracy.

Obowiązek, nie uprawnienie

Działania samego Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, z punktu widzenia efektywności współpracy, powinny być jednak także wspierane zaangażowaniem jak najszerszego grona podmiotów (zarówno z sektora rządowego, jak i pozarządowego), które będą dbały o jakość oraz monitorowanie tworzenia programów współpracy w ministerstwach i urzędach wojewódzkich.

Odnosząc się do przygotowania programów współpracy przez ministerstwa i urzędy wojewódzkie, należy podkreślić, że art. 5b ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (UoDPPiW) dopiero od dnia 9 listopada 2015 r., tj. w brzmieniu nadanym ustawą z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz ustawy o fundacjach (Dz.U. z 2015 r., Nr 1339), przewiduje obowiązek tworzenia programów przez organy administracji rządowej. Zgodnie z tym przepisem Minister lub wojewoda po konsultacjach z sektorem pozarządowym przyjmują w drodze zarządzenia roczny lub wieloletni program współpracy na okres nie dłuższy niż 5 lat. Przed nowelizacją przepis stanowił, że organ administracji rządowej „może przyjąć” tego rodzaju program. Było to zatem uprawnienie a nie, jak obecnie, obowiązek ministra czy wojewody. Z tego względu możemy oczekiwać, iż większość podmiotów podejmie prace nad przygotowaniem programów współpracy w bieżącym roku. Liczymy, w ramach Zespołu, na współpracę z Pełnomocnikiem w zakresie monitorowania stanu prac nad tymi dokumentami.

Projekt zarządzenia dot. powołania zespołu ds. programów współpracy administracji rządowej z organizacjami pozarządowymi został skonsultowany z wszystkimi ministerstwami, a także przekazany do opinii Radzie Działalności Pożytku Publicznego.

Czym żyje III sektor w Polsce? Jakie problemy mają polskie NGO? Jakie wyzwania przed nim stoją. Przeczytaj debaty, komentarze i opinie. Wypowiedz się! Odwiedź serwis opinie.ngo.pl.

Działania MRPiPS powinny być wspierane przez jak najszersze grono podmiotów, które będą dbały o jakość programów współpracy w ministerstwach.