Publicystyka - ngo.pl

W toku debaty nad wnioskiem Komisji Europejskiej, państwa członkowskie starały się uzyskać jak największą elastyczność w kwestii wykorzystania funduszy strukturalnych na szczeblu krajowym. Na czerwcowym posiedzeniu Rady do Spraw Ogólnych^[1] odrzucono udziały minimalne na rzecz Europejskiego Funduszu Społecznego i usunięto zapis o minimalnym budżecie EFS. Zapis dotyczący przeznaczenia 20% EFS na walkę z ubóstwem pozostał, ale w poczet tych 20% państwa członkowskie mogą zaliczyć fundusze z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR) wydane na integrację społeczną. Istnieje niebezpieczeństwo, że państwa członkowskie będą priorytetowo traktować wydatki z EFRR (tj. fundusze na wielkie inwestycje w infrastrukturę, transport, budownictwo czy innowacje), pomijając usługi i zasoby ludzkie finansowane z EFS. ^[2]

Na domiar złego Rada odrzuciła szerokie zastosowanie zasady partnerstwa i usunęła z propozycji Komisji Europejskiej zapis o Europejskim Kodeksie Partnerstwa. W obronie kodeksu stanął Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, wydając opinię w sprawie dokumentu „zasada partnerstwa we wdrażaniu wspólnych strategicznych funduszy ramowych – elementy europejskiego kodeksu postępowania w zakresie partnerstwa, w którym m.in. EKES wyraził głębokie ubolewanie „że Rada wykreśliła proponowany kodeks postępowania z wniosku Komisji.” Ponadto podkreślono, że „Komitet wzywa do podjęcia wspólnych działań wraz z KR-em^[3] w obronie kodeksu postępowania.” Zarówno OFOP poprzez sieć ENNA oraz swojego przedstawiciela w Europejski Komitecie Ekonomiczno-Społecznym, jak i Polski Komitet Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu (EAPN) oraz Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć – w ramach grupy 12 postulatów - monitorują i prowadzą działania rzecznicze na poziomie europejskim. Każdy z partnerów społecznych i gospodarczych, w tym organizacji pozarządowych, powinien - jeśli ma takie możliwości - zabrać głos w tej sprawie.

Założenia Umowy Partnerstwa – a więc najważniejszy dokument określający zasady i strukturę wydatkowania funduszy europejskich perspektywy 2014-2020 - były w Polsce poddane wstępnym konsultacjom od 16 listopada do 19 grudnia 2012 r. Konsultacje te polegały na organizowaniu przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego spotkań dyskusyjnych połączonych z konferencjami prasowymi, gdzie przedstawiano propozycje rządu, do których każdy z uczestników spotkania mógł zadać pytania. Dodatkowo Ministerstwo uruchomiło w tym czasie specjalny adres mailowy, na który można było przesyłać swoje uwagi do dokumentu. Nie poinformowano jednak, w jaki sposób i kiedy rząd odniesie się do uwag i zadanych pytań. Oficjalnie, postulaty w sprawie Założeń Umowy Partnerstwa nadal można przesyłać za pośrednictwem danych kontaktowych na stronie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Jednak po ponad 30 dniach od zakończenia wstępnych konsultacji, żaden z członków grupy 12 postulatów nie otrzymał odpowiedzi na przesłane uwagi. Nie ma również żadnych informacji na temat oficjalnych konsultacji programów operacyjnych, które miały się rozpocząć ( zgodnie z harmonogramem MRR ) od stycznia 2013 roku. Nie oznacza to jednak, że prace na programami nie są prowadzone (Kształt pomocy technicznej w perspektywie 2014-2020, Prace nad nowymi programami weszły w kolejną fazę .

Zarówno dotychczasowe rozstrzygnięcia na poziomie europejskim, jak i proces programowania i konsultacji funduszy europejskich 2014-2020 w kraju, nie są dla partnerów społeczno-gospodarczych, w tym dla organizacji pozarządowych, satysfakcjonujące. Jeśli partnerzy nie zaczną w sposób bardziej intensywny prowadzić działań rzeczniczych, istotne dla nich kwestie mogą zostać w przyszłym okresie programowania pominięte.

Stała Konferencja ds. konsultacji funduszy europejskich 2014-2020 to ciało konsultacyjne organizacji pozarządowych zajmujące się wypracowywaniem założeń do nowego systemu funduszy europejskich. Kierunki działań Stałej Konferencji wytycza grupy robocza 12 postulatów, w skład której wchodzą federacje oraz organizacje sieciowe, takie jak Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć, Forum Aktywizacji Obszarów Wiejskich czy Polska Sieć Lokalnych Grup Działania. Dotychczas grupa opracowała 12 postulatów, które podpisało prawie 300 organizacji pozarządowych z całej Polski, tym samym włączając się w działania Stałej Konferencji. Postulaty przesłane zostały do pani Elżbiety Bieńkowskiej + Minister Rozwoju Regionalnego, która w listopadzie 2012 roku wyraziła poparcie dla większości z nich. Był to pierwszy realny sukces działań tego ciała na rzecz lepszych funduszy europejskich po 2013 roku. Ponadto Stała Konferencja wypracowała w grudniu 2012 roku stanowiska w sprawie konsultacji Założeń Umowy Partnerstwa oraz w sprawie samych Założeń, w których domaga się bardziej partnerskich konsultacji oraz formułuje postulaty do najważniejszego krajowego dokumentu kształtującego architekturę nowych funduszy. Jedną z propozycji jest utworzenie dodatkowego programu operacyjnego dotyczącego innowacji społecznych.

Każda organizacja pozarządowa zainteresowana programowaniem nowej perspektywy funduszy europejskich jest zaproszona do współpracy (Sekretariat Stałej Konferencji ds. konsultacji funduszy europejskich 2014-2020: sekretariat@ofop.eu).

---

^{[1] Rada Europejska, w zależności od rozpatrywanych spraw, składa się z różnych reprezentantów rządów różnych strukturach. Takich struktur jest dziesięć, w tym Rada ds. Ogólnych.}

^{[2] Magazyn AntiPOVERTY Europejskiej Sieci Przeciwdziałania Ubóstwu (EAPN), Nr 137/2012. II 2012, str. 4-5.}

^{[3] Komitet Regionów}