Publicystyka - ngo.pl

Dokument In-work poverty and labour market segmentation in the EU wskazuje na rosnące znaczenie zjawiska we wszystkich krajach unijnych. Jednocześnie pracujący ubodzy nie są w większości krajów członkowskich tematem debaty zarówno naukowej jak i politycznej. W dokumencie zawarte są m.in. rekomendacje dotyczące walki z ubóstwem w pracy, które powinny stać się ważną częścią procesów włączenia społecznego zgodnie ze strategią Europa 2020.

Polska, według autorów raportu, znajduje się w czołówce krajów o największym udziale osób zagrożonych ubóstwem wśród pracowników. Odsetek ten w naszym kraju wynosi 12% (podobnie jak w Portugalii). Gorsze wyniki zanotowano jedynie w Rumunii (17%) i Grecji (14%). Kraje o najniższym wskaźniku pracujących ubogich to Czechy (4%), oraz Belgia, Dania, Węgry Holandia, Słowenia i Finlandia (5%).

Dodatkowo Polska okazuje się być jedynym krajem o wyjątkowo dużej liczbie osób ubogich wśród pracujących przy jednocześnie umiarkowanym odsetku osób ubogich w całej populacji (jest on na poziomie średniej unijnej). Oznacza to, że w Polsce, relatywnie częściej niż w innych krajach, podjęcie pracy nie oznacza wyrwania się z ubóstwa.

Raport przedstawia dane dotyczące zróżnicowania społecznego i demograficznego pracowników zagrożonych ubóstwem w krajach Unii Europejskiej. Szczególnie zagrożeni ubóstwem są młodzi pracownicy (poniżej 24. roku życia), kobiety oraz imigranci. Najczęściej zjawisko to występuje to w rolnictwie i wśród osób samozatrudnionych.

Jako główny czynnik odpowiadający za ubóstwo osób pracujących w Rumunii, Hiszpanii, Włoszech, Łotwie, Polsce, Portugalii i Rumunii twórcy raportu podają niskie płace połączone z dużą liczbą stanowisk pracy nie dających pracownikowi odpowiedniej pewności zatrudnienia.

Niemniej niskie płace niekoniecznie są mocno skorelowane z ubóstwem pracowników. Ważne są tu również takie czynniki, jak liczba przepracowanych godzin, wysokość podatków oraz niepłacowe korzyści dla pracowników (na przykład wsparcie socjalne, tańsze mieszkania, dopłaty do przejazdów, szkolenia itd.).

Eksperci zwracają również uwagę, że za ubóstwo osób pracujących odpowiadać może również globalizacja i związane z nią rozwarstwienie rynku pracy, czyli rosnące bariery i różnice między poszczególnymi gałęziami gospodarki, znacznie utrudniające przekwalifikowywanie się pracowników. Mocno rozwarstwiony rynek pracy może być pułapką na pracowników - zatrzymując ich na niskopłatnych i nie wymagających kwalifikacji stanowiskach i uniemożliwiając awans.

W rozdziale opisującym, w jaki sposób poszczególne kraje unijne kreują politykę odpowiadającą za zmniejszenie ubóstwa osób pracujących Polska pojawia się kilkukrotnie jako przykład negatywny. Razem z Bułgarią, Grecją, Łotwą i Rumunią nasz kraj wymieniany jest jako ten, który ma bardzo nisko ustawiony poziom płacy minimalnej. Razem z Hiszpanią Polska przedstawiona jest też jako kraj, który niemal nie stosuje niepłacowego wsparcia socjalnego dla najuboższych pracowników.

W podsumowaniu autorzy raportu zwracają uwagę, że w najbliższym czasie należy podnieść świadomość publiczną problemu ubóstwa w pracy oraz nadać walce ze zjawiskiem odpowiedni priorytet. Ważne jest również poprawa systemu monitoringu i analizy oraz dostępnych danych.

Raport syntetyczny oraz opracowania dotyczące poszczególnych krajów pobrać można ze strony Network of Independent Experts >

foto na licencji CC BY-NC 2.0 Daniel*1977