Powrót lnu i konopi na Podlasie
Czym się różni marihuana od konopi?
Dlaczego uprawy lnu i konopi znikły z podlaskiego krajobrazu?
Czy warto powrócić do upraw tradycyjnych roślin włóknistych i jak to zrobić?
Na te i inne pytania można znaleźć odpowiedź podczas spotkania z
pracownikami Instytutu Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich –
prof. Krzysztofem Hellerem i dr Lidią Grabowską, zaproszonych przez
Lokalną Organizację Turystyczną "Brama na Bagna" oraz Podlaski
Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Szepietowie w ramach projektu
„Ekologizacja gospodarstw agroturystycznych Podlasia”.
Naukowcy z IWNiRZ 17 marca rozpoczęli szkolenie grupy rolników
oraz doradców ODR w zakresie upraw lnu oraz nienarkotycznych odmian
konopi włóknistych. W 2009 roku zostaną założone poletka
eksperymentalne lnu i konopi u 5 rolników oraz przy siedzibie
Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie. W 2010 roku
planowane jest rozszerzenie upraw na 20 kolejnych rolników.
Marcowe spotkanie jest pierwszym z cyklu działań przewidzianych
do realizacji w ciągu najbliższych 2 lat. Kolejnymi wydarzeniami
będą wydawnictwa, szkolenia, udział w targach turystycznych,
promocja.
Celem jest wprowadzenie do gospodarstw wiejskich prowadzących
agroturystykę starych odmian roślin włóknistych charakterystycznych
dla Podlasia – lnu i konopi, oraz wykorzystanie tego jako
dodatkowej atrakcji turystycznej. W związku z tym odtworzony
zostanie ręczny ciąg technologiczny przygotowywania włókna, taki
jaki był tradycyjnie stosowany w gospodarstwach wiejskich
(grzebienie, międlice, cierlice, kołowrotki, krosna, itd.) oraz
prowadzone będą warsztaty tkackie i barwiarskie.
Umiejętności nabyte przez właścicieli gospodarstw
agroturystycznych będą mogły być wykorzystane do organizacji czasu
wolnego turystów, którzy spędzając urlop na wsi, będą mogli nie
tylko obejrzeć tradycyjne uprawy lnu i konopi, ale także nauczyć
się przygotowywania przędzy, tkania i barwienia metodami
naturalnymi. Towarzyszyć temu będzie podniesienie standardów
ekologicznych gospodarstw agroturystycznych.
Rośliny włókniste i oleiste – len i konopie, były uprawiane na
Podlasiu od wieków. Rodzime odmiany konopi dawały znakomitej
jakości włókno na płótno i liny i nie miały właściwości
narkotycznych.
Ze względu na pracochłonny proces przerobu, a co za tym idzie –
wysokie koszty, len i konopie zostały z czasem wyparte z rynku
przez rzepak oraz importowaną bawełnę, jutę, sizal czy tworzywa
sztuczne.
Do wykluczenia z upraw konopi przyczyniło się rozpowszechnienie
narkotyku produkowanego z indyjskiej odmiany konopi – marihuany.
Ustawa o przeciwdziałaniu narkomani obecnie traktuje konopie
podobnie jak mak, czyli jako roślinę która podlega specjalnemu
nadzorowi, nawet jeśli uprawiane są odmiany ze śladowymi ilościami
substancji narkotycznych, nie nadającymi się do produkcji
marihuany. Ostry rygor prawny jakim podlegają obecnie uprawy
konopi, ostatecznie przyczynił się do zaprzestania upraw konopi na
Podlasiu. Dzięki projektowi „Bramy na Bagna” jest szansa na ich
powrót.
Obecnie len w Polsce jest uprawiany głównie na Lubelszczyźnie, a
konopie w Wielkopolsce, tam też znajdują się zakłady przetwarzające
surowiec. Nienarkotyczne odmiany konopi są bardzo rozpowszechnione
w Niemczech, gdzie produkuje się z nich wiele produktów, w tym
kosmetycznych i spożywczych, chociaż największe zastosowanie
znalazły w budownictwie do produkcji materiałów termoizolacyjnych.
Europejskim potentatem upraw lnu i konopi jest Francja, ale od
kilku lat obserwuje się szybkie powiększanie upraw także w Polsce,
a prognozy wskazują dalszy wzrost, głównie na potrzeby
budownictwa.
Projekt dofinansowany przez Mechanizm Finansowy EOG oraz
Norweski Mechanizm Finansowy w ramach Funduszu dla Organizacji
Pozarządowych (FOP).Komponent 2: Ochrona środowiska i zrównoważony
rozwój.
Obszar tematyczny, którego dotyczy projekt:
Proekologiczna restrukturyzacja rynku turystycznego.