Niektórzy twierdzą, że problem krzywdzenia dzieci jest tak stary jak świat… Chociaż statystyki pokazują, iż ofiarami przemocy są głównie kobiety, wydaje się, iż to właśnie dzieci najczęściej doznają okrucieństwa. Dzieci nie wiedzą jednak, jak to zmienić i sporadycznie szukają pomocy, ukrywając swoją tragedię.
Przemoc wobec dziecka to wyrządzona nieprzypadkowo, bądź w skutek zaniedbania lub bezczynności, krzywda, której można było zapobiec. Krzywda ta łamie prawa dziecka i zakłóca jego optymalny rozwój, hamując potencjalne możliwości oraz naturalne dążenie człowieka do samorealizacji.
Chociaż rodzina jest najlepszym środowiskiem wychowania dzieci, przemoc wobec najmłodszych nierzadko występuje właśnie w rodzinie, w której dziecko, jeśli funkcjonuje ona prawidłowo, powinno czuć się najbezpieczniej. Przemoc wobec dzieci to stosowanie kar cielesnych, zadawanie cierpień psychicznych i inne formy poniżania dziecka. Sprawcami przemocy wobec dzieci często są bliskie mu osoby, także rodzice. Przemoc wobec dzieci nie jest powiązana ze statusem społecznym, czy materialnym rodziny, może zdarzyć się w każdym środowisku.
Jak rozpoznać objawy przemocy?
Rozpoznawanie symptomów przemocy wobec dzieci jest konieczne, by móc ochronić dzieci przed krzywdzeniem i zaniedbywaniem. Występowanie pojedynczego objawu nie jest dowodem na to, że dziecko doświadcza krzywdzenia. Jeśli jednak symptom powtarza się, bądź kilka objawów występuje jednocześnie, możliwe jest, że mamy do czynienia z przemocą wobec dzieci. Podejrzenie, że dziecko doświadcza przemocy jest szczególnie uzasadnione, gdy z objawami u dziecka współwystępują określone zachowania rodziców lub opiekunów.
Na co zwrócić uwagę?
Dziecko: - ma widoczne obrażenia ciała (poparzenia, ugryzienia, siniaki, złamania kości), których pochodzenie trudno jest wyjaśnić; - boi się rodzica lub opiekuna; - wzdryga się, kiedy podchodzi do niego osoba dorosła; - podawane przez nie wyjaśnienia dotyczące ran i siniaków wydają się nieprawdopodobne.
Rodzic lub opiekun: - podaje sprzeczne lub nieprzekonujące wyjaśnienia obrażeń dziecka; - bądź w ogóle odmawia wyjaśnień; - mówi o dziecku w negatywny sposób, na przykład używając określeń takich jak „idiota”, „głupi”, „gówniarz”; - poddaje dziecko surowej fizycznej dyscyplinie; - nadużywa alkoholu lub narkotyków.
Na co zwrócić uwagę?
Dziecko: - często jest nieobecne w szkole lub przedszkolu; - kradnie jedzenie bądź pieniądze kolegom, - żebrze; - nie otrzymuje potrzebnej mu opieki medycznej, szczepień, okularów; - jest często brudne, nieprzyjemnie pachnie; - często jest ubrane nieodpowiednio do pogody; - nadużywa alkoholu lub narkotyków; - popełnia czyny niezgodnie z prawem, takie jak akty wandalizmu czy kradzieże.
Rodzic lub opiekun: - nie interesuje się losem dziecka; - jest apatyczny lub pogrążony w depresji; - nadużywa alkoholu lub narkotyków
Na co zwrócić uwagę?
Dziecko: - zachowuje się w sposób nieadekwatny do wieku (w sposób zbyt dorosły bądź zbyt infantylny); - wykazuje zaburzenia jedzenia (niedojada, nadmiernie się objada, wymiotuje); - jest opóźnione w rozwoju fizycznym bądź emocjonalnym; - moczy się bądź zanieczyszcza kałem; - samookalecza się; - ma problemy ze snem, nocne koszmary, boi się chodzić spać;
Rodzic lub opiekun: - ciągle obwinia, poniża i strofuje dziecko; - nie interesuje się problemami dziecka; - faworyzuje jedno z rodzeństwa; - w oczekiwaniach i wymaganiach wobec dziecka nie bierze pod uwagę jego możliwości; - nadużywa alkoholu lub narkotyków.
Na co zwrócić uwagę?
Dziecko: - przejawia dziwne bądź niezwykłe dla swojego wieku zachowania seksualne (np. jest nadmiernie rozbudzone, dużo mówi o seksie); - jest wycofane, depresyjne; - infantylnie się zachowuje; - ma trudności w relacjach z rówieśnikami; - odmawia przebierania się w towarzystwie innych (np. przed zajęciami sportowymi); - nadużywa alkoholu lub narkotyków; - pogorszyło się w nauce, - ma trudności z chodzeniem lub siadaniem; doświadcza bólu intymnych części ciała; - jest w ciąży lub jest chore wenerycznie; - ucieka z domu; - ma nagły przypływ gotówki lub prezentów.
Rodzic lub opiekun: - przekracza dopuszczalne granice w kontakcie fizycznym z dzieckiem (np. podczas zabawy); - nadużywa alkoholu lub narkotyków; - nie utrzymuje relacji z osobami spoza rodziny; - przejawia nadopiekuńczość w stosunku do dziecka, ogranicza jego kontakty z rówieśnikami.
Wymienione zachowania rodzica lub opiekuna wzbudzają podejrzenia wykorzystania seksualnego, jeśli pojawiają się razem z symptomami występującymi u dziecka.
Wszystkie rodzaje krzywdzenia mogą być niszczące dla dziecka. Zdarza się, że emocjonalne konsekwencje przemocy są dla dziecka trudniejsze i bardziej bolesne niż fizyczne.
Jeśli:
- widzisz dziecko, które często jest posiniaczone;
- jesteś świadkiem poniżania dziecka przez dorosłych;
Co możesz zrobić, aby pomóc dzieciom doświadczającym przemocy?
- Naucz się zwracać uwagę na objawy przemocy wobec dzieci. Jeśli masz wątpliwości, porozmawiaj z kimś na temat sytuacji, która budzi Twoje podejrzenia.
- Powiadom o swoich podejrzeniach przedszkole lub szkołę, do której uczęszcza dziecko – powiedz pedagogowi o swoich podejrzeniach dotyczących sytuacji dziecka.
- Możesz powiadomić ośrodek pomocy społecznej w Twojej gminie lub Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu .
- Możesz także wysłać do sądu rodzinnego – nawet anonimowo - pismo z opisem sytuacji. Ważne jest, aby podać w nim dane krzywdzonego dziecka i rodziny, tak aby sąd mógł podjąć interwencję.
- Możesz powiadomić policję lub prokuraturę.
I jeszcze siedem powodów, dla których nie powinno się bić dzieci:
1. Bijąc – uczysz bić. Naśladownictwo i modelowanie to bardzo istotne mechanizmy psychologiczne w dziecku.
3. Bicie niszczy rodzica i nierzadko skazuje go na wyrzuty sumienia do końca życia.
5. Bicie nie zmienia zachowania dziecka – wywołuje tylko strach przed oprawcą.
7. Przemoc wobec dziecka jest bardzo poważnym przestępstwem, karanym więzieniem.
Stowarzyszenie „DZIECKO” realizuje projekt „Mocna rodzina” przy dofinansowaniu Wojewody Wielkopolskiego oraz Powiatu Gostyńskiego i przy udziale środków finansowych Stowarzyszenia „DZIECKO”. Program wspiera Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Gostyniu.
Źródło: Stowarzyszenie "Dziecko"