Publicystyka - ngo.pl

National Council for Voluntary Organisations i Association of Chief Executives of Voluntary Organisations to dwa główne ciała reprezentujące pozarządówkę na wyspie. Jest jeszcze Charity Commission, regulująca trzeci sektor w Anglii i Walli. Na czym polega działalność tych organizacji, w jaki sposób pomagają brytyjskiemu trzeciemu sektorowi?

National Council for Voluntary Organisations

National Council for Voluntary Organisations (NCVO)[1] jest organizacją parasolową, której celem jest wspieranie i reprezentacja interesów organizacji pozarządowych i społecznych działających na terenie Anglii. NCVO powstało w 1919 r., dzięki spadkowi przekazanemu przez Edwarda Viviana Birchalla. Do 1980 r. organizacja działała pod nazwą National Council of Social Services (NCSS). NCVO ma siostrzane organizacje w Walii, Szkocji i Irlandii Północnej[2]. NCVO ma status organizacji charytatywnej oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do sumy gwarancyjnej[3]. Posiada ponad 8300 organizacji członkowskich, wśród których są zarówno organizacje pozarządowe, jak również korporacje, samorządy lokalne, uniwersytety. NCVO utrzymuje się m. in ze składek członkowskich[4], indywidualnych dotacji, spadków, grantów, jak również dzięki wsparciu Ministerstwa ds. Społeczeństwa Obywatelskiego (Office for Civil Society), działającego przy Urzędzie Rady Ministrów (Cabinet Office)[5]. NCVO swoją działalnością stwarza możliwości niedostępne dla większości organizacji trzeciego sektora ze względu na ograniczone środki finansowe oraz brak opłacanych pracowników. Działalność NCVO można podzielić na dwa główne nurty – aktywność reprezentacyjną, polegającą na prowadzeniu kampanii i lobbowaniu w rządzie w imieniu organizacji członkowskich, w ważnych dla sektorach sprawach (również na poziomie Unii Europejskiej) oraz na rozbudowaną sieć informacyjno-szkoleniową, która ma na celu wzmacnianie kompetencji małych organizacji. Przedstawiciele NCVO mają głos tam, gdzie dyskutowane i podejmowane są ważne decyzje dla organizacji pozarządowych, np. NCVO prowadzi sekretariat podczas rządowych konferencji dotyczących kluczowych zagadnień dla trzeciego sektora. W tych spotkaniach biorą udział członkowie Izby Gmin i Izby Lordów, reprezentujący główne partie polityczne w Wielkiej Brytanii (sprawozdania ze spotkań grupy są powszechnie dostępne na stronie internetowej NCVO). NCVO również lobuje na rzecz sektora – obecnie[6] organizacja prowadzi kampanię „Don’t stop the music” sprzeciwiającą się rządowej decyzji odnośnie wprowadzenia opłat za muzykę odtwarzaną, na własny użytek, przez organizacje non-profit. Dotychczas organizacje pozarządowe były zwolnione z powyższej opłaty. Ustawa miała wejść w życie w kwietniu 2010 r., ale ze względu na wybory parlamentarne, zostało to przesunięta w czasie z korzyścią dla sektora. NCVO, poprzez petycje i wystąpienia w rządzie, stara się uchronić organizacje pozarządowe przed zmianą w prawie, która szacunkowo kosztowałaby sektor ponad 20 mln funtów. Organizacje członkowskie mogą przekazywać swoje uwagi odnośnie kampanii na ręce NCVO drogą emaliową lub telefoniczną, biorąc udział w dyskusji na stronie internetowej, podpisując petycję lub zgłaszając uwagi bezpośrednio do członka parlamentu z własnego okręgu. Organizacje przynależące do NCVO są na bieżąco informowane o jego działalności poprzez elektroniczny newsletter, stronę internetową, wewnętrzny magazyn „Engage” czy „helpdesk” stworzony specjalnie dla członków sieci. Organizacje mogą również liczyć na pomoc profesjonalnych konsultantów w taki sprawach jak źródła finansowania, prowadzenie kampanii, strategiczne planowanie czy zarządzanie organizacją. W ramach NCVO organizowane są nieodpłatne szkolenia dla NGO dotyczące lobbingu i współpracy z rządem (z ang. The Parliamentary Workers Group). Każdego roku, w ramach programu stypendialnego (z ang. Party Conference Bursary Scheme), NCVO oferuje małym organizacjom pozarządowym (z przychodem mniejszym niż 500 tys. funtów) możliwość udziału w jednej z trzech konferencji organizowanej przez główne partie polityczne. W bieżącym roku NCVO dysponowało ponad dwudziestoma, bezpłatnymi miejscami. NCVO to również informacje o rządowych konsultacjach, badania i analizy sektora, współpraca w sieci, czy praktyczne korzyści, takie jak zniżki na wyjęcie sal konferencyjnych.

Ważną inicjatywą, którą wynegocjowało NCVO, w obronie interesów i kondycji trzeciego sektora, jest Compact[7]. Compact to obecnie partnerstwo trzech podmiotów: Ministerstwa ds. Społeczeństwa Obywatelskiego, niezależnej komisji nadzorującej działanie Compactu (z ang. Commission for the Compact) oraz ciała reprezentującego interesy sektora wolontariackiego (z ang. Compact Voice). Podstawą Compactu jest dokument stworzony w 1998 r. w wyniku konsultacji z 25 tys. organizacji pozarządowych („odświeżony” w grudniu 2009 r.). Compact nie ma mocy prawnej i opiera się o zaufanie i dobrą wolę partnerów. Inicjatywa zakłada współpracę pomiędzy rządem oraz samorządami a trzecim sektorem dla osiągnięcia obopólnych korzyści oraz z myślą o pożytku publicznym (np. ustala zasady odnośnie procesu konsultacji rządowych dokumentów).

– Compact jest czymś na kształt związku zawodowego – mówi Angela Kitching, odpowiedzialna za współpracę z rządem w krajowej organizacji pozarządowej Age UK. – Ustanawia praktyczne zasady, które rząd jako zleceniodawca usług powinien przestrzegać.

Association of Chief Executives of Voluntary Organisations

Association of Chief Executives of Voluntary Organisations (ACEVO)[8] jest ciałem reprezentującym poglądy zarządzających organizacjami pozarządowymi. ACEVO od 23 lat oferuje swoim członkom profesjonalne wsparcie odnośnie zarządzania i sprawnego funkcjonowania organizacji oraz lobbuje rząd na rzecz sektora i jego przedstawicieli. ACEVO to również networking umożliwiający spotkania i dyskusje liderom sektora. ACEVO ma status organizacji charytatywnej oraz spółki z ograniczoną odpowiedzialnością do sumy gwarancyjnej, a w swoich szeregach posiada ponad 2 tys. członków. ACEVO oferuje członkostwo nie tylko zarządzającym trzecim sektorem, ale również prezesom w stanie spoczynku, kierownictwu wyższego szczebla, korporacjom z programem CSR oraz liderom trzeciego sektora spoza Wielkiej Brytanii. Roczna opłata członkowska zaczyna się od 190 funtów (dla organizacji, której przychód wynosi mniej niż 150 tys. funtów). ACEVO utrzymuje się m. in. ze składek członkowskich, indywidualnych dotacji, grantów (np. od Ministerstwa ds. Społeczeństwa Obywatelskiego), inwestycji, organizowanych konferencji, publikacji etc. Siostrzane organizacje ACEVO w Irlandii Północnej to CO3 (Chief Officers 3rd Sektor), a w Szkocji ACOSVO (Association of Chief Officers of Scottish Voluntary Organisations). ACEVO jest strategicznym partnerem Ministerstwa ds. Społeczeństwa Obywatelskiego i wielokrotnie było angażowane w spotkania rządowych grup roboczych. ACEVO kontaktuje się ze swoimi członkami poprzez elektroniczny newsletter, branżowe publikacje, magazyn członkowski, stronę internetową, konferencje, seminaria, szkolenia (w 2009 r. ACEVO zorganizowało 166 różnego rodzaju spotkań z ponad 4500 delegatami). Jeśli członkowie ACEVO chcą wyrazić swoją opinię na temat konkretnego problemu lub zgłosić nowy projekt (dotyczący publikacji, badań, seminariów, współpracy z mediami czy lobbingu), mogą to zrobić kontaktując się z zespołem ACEVO ds. polityk lub zgłosić się do wybranej grupy tematycznej (jest ich 14, z ang. Special Interest Groups) działającej w strukturach ACEVO. Grupy te współpracują z zespołem ds. polityk ACEVO lub działają niezależnie. Special Interest Groups spotykają się z czołowymi decydentami, jak również zapraszane są do ministerialnych konsultacji.

Charity Commission

Charity Commission jest ciałem rejestrującym i regulującym działalność organizacji charytatywnych w Anglii i Walii. Jest niezależna od ministerialnego wpływu oraz od sektora, który reguluje. Jest częścią Służby Cywilnej. Posiada szereg quasi-sądowych funkcji, w których wykorzystuje uprawnienia podobne do Sądu Najwyższego. W Szkocji funkcję Charity Commission pełni Office of the Scottish Charity Regulator, a w Irlandii Północnej Charity Commission for Northern Ireland. Charity Commission odpowiedzialne jest również za przeprowadzanie badań sektora, świadczy porady prawne dla organizacji pozarządowych, przeprowadza śledztwa, kiedy działalność organizacji wzbudza zastrzeżenia. Odpowiada za monitorowanie organizacji pozarządowych, jak również nadzoruje prawo, któremu podlegają. – Charity Commision pomaga rządowi i sektorowi pozarządowemu zrozumieć, co jest „charytatywne”. Dodatkowo ma możliwość przeprowadzania kompleksowych analiz, bo dysponuje wyczerpującymi danymi (każda organizacja musi wykonać roczne sprawozdanie i przesłać je do komisji). Nie powiedziałabym, że Charity Commission lobbuje na rzecz sektora, ale jest pomocna, bo dysponuje niezbędnymi informacjami. Kiedy, na przykład, zastanawiam się jak daleko mogę posunąć się lobbując rząd w czasie kampanii wyborczej, jak mam zachować równowagę w rozmowie z partiami politycznymi, dzwonię do komisji i proszę o pomoc. Do obowiązków komisji należy również kontrola majątku organizacji – czy nie posiada zbyt dużych rezerw finansowych lub czy cały dochód z działalności gospodarczej przeznaczony jest na cele statutowe organizacji – tłumaczy Angela Kitching z Age UK.

Podsumowanie

Organizacje pozarządowe niezależnie od przynależności do ciał reprezentacyjnych takich jak NCVO czy ACEVO, mogą działać we własnym imieniu, na przykład zgłaszając swoje uwagi poprzez Ministerstwo ds. Społeczeństwa Obywatelskiego czy kontaktując się samodzielnie z wybranym departamentem.

– Organizacje takie jak my, bardzo duzi dostarczyciele usług, jeśli poważnie nie zgadzają się z tym, co mówi ACEVO czy NCVO, to również mamy możliwość porozmawiania z ministrami – mówi A. Kitching. – Większe organizacje, które mają już wypracowane relacje z rządem, są postrzegane jako cenni partnerzy w konsultacjach rządowych. Aby uniknąć odrębnych spotkań z różnymi grupami, rząd wybiera cztery, pięć organizacji, zaangażowanych w dany temat i urządza panel, na którym obecni są wyżsi urzędnicy, a czasami ministrowie. Prawie wszystkie ministerstwa posiadają zespoły odpowiedzialne za organizacje takich spotkań. Jeśli chodzi o tematy dotyczące starszych ludzi, sami reprezentujemy sektor, ponieważ jesteśmy dużą, przewodzącą organizacją, powstałą w wyniku fuzji dwóch potężnych krajowych organizacji.

Age UK nie mają konkurenta i nie potrzebują sojuszy ani konsultacji z innymi organizacjami. Są najsilniejszym i najbardziej wpływowym graczem, o jasno określonej misji i przekonaniach, dlatego rząd czasami rozmawiam tylko z nimi. Mają też ludzi, którzy potrafią rozmawiać z rządem i zajmują się profesjonalnym lobbingiem. Inne organizacje, chcąc nie chcąc, muszą się z tym pogodzić

– I tak samo jest w innych branżach – przekonuje A. Kitching. – Duże organizacje są bardziej widoczne i mają większe szanse na wysłuchanie. Wymienione konsultacje są z reguły „off the record”, dziennikarze nie są zapraszani. Natomiast fakt odbywania się panelu i skład są powszechnie znane. Takie spotkania są potrzebne, bo pozwalają wyjaśnić nurtujące kwestie i ułatwiają dojście do consensusu.

Angela Kitchig przyznaje, że bez silnego partnera, który dysponuje profesjonalnym (opłacanym) zespołem i kilkudziesięcioletnim doświadczeniem, wiele organizacji nie miałoby szansy zaznaczyć swojej obecności na szerszym forum.

– Trzeci sektor w Wielkiej Brytanii jest zdominowany przez małe organizacje pozarządowe. Dla nich, ciała reprezentacyjne są niezbędne, bo inaczej ich głos nigdy nie zostałby usłyszany na poziomie krajowym – mówi A. Kitching. – Dla mnie, starającej się wpływać na polityki dotyczące starszych ludzi, członkostwo w ACEVO czy NCVO jest o tyle korzystne, że kiedy np. jest zmiana prawa dotyczącego organizacji pozarządowych, która dotyka nasz obszar działania, mogę zgłaszać swoje uwagi bezpośrednio do nich. Nie muszę lobbować sama, oni zatrudniają ludzi, którzy rozmawiają w tej sprawie z rządem. Dzięki temu możemy skoncentrować się na problemie, a ciała takie jak ACEVO czy NCVO będą lobbować w naszym imieniu w ustrukturalizowany sposób. To jest dobre rozwiązanie dla organizacji, które świadczą usługi w oparciu o kontrakty rządowe, popularne szczególnie na poziomie lokalnym.

Członkostwo w ciałach reprezentacyjnych nieodłącznie wiąże się z zaufaniem. Bez tego organizacje, występujące w imieniu sektora, nie mogłyby efektywnie działać i realizować swoich misji. Jednak ważnym elementem tego zaufania jest także jawność: działalność merytoryczna i finansowa NCVO, tak jak i innych organizacji, jest kontrolowana i podawana do powszechnej wiadomości, NCVO musi się również „tłumaczyć” ze swoich decyzji np. strukturalnych przed opinią publiczną i swoimi członkami.

– Jeżeli poglądy np. NCVO byłyby niezgodne z opinią większości sektora, to członkowie mogą zaprotestować – mówi Angela Kitching. – Z drugiej strony jest też ważne, żeby dać im wolność w kontynuowaniu pracy z rządem, ponieważ jeżeli wszystko miałoby wrócić do poziomu najmniejszych organizacji, z powodu zróżnicowania sektora, NCVO nie mogłoby działać. A tak mają opłacanych pracowników, którzy pełnią funkcję służby cywilnej sektora pozarządowego.

[2] WCVA (Wales Council for Voluntary Action), SCVO (the Scottish Council for Voluntary Organisations), NICVA (the Northern Ireland Council for Voluntary Action). Źródło Wikipedia.

[3] Jest to spółka, w której akcjonariusze są odpowiedzialni do sumy, którą wskazali oddać w razie bankructwa. Rodzaj spółki charakterystyczny dla organizacji non-profit w Wielkiej Brytanii.

[4] W NCVO roczna opłata członkowska to 99 funtów (przychód poniżej 100 tys. funtów), a małe organizacje (przychód poniżej 10 tys. funtów) są zwolnione z opłaty. Często za wyższą opłatą podążają dodatkowe korzyści (np. zniżka na reklamę w publikacji NCVO). Aplikacje można składać on-line.

[5] Decyzja o utworzeniu Ministerstwa ds. Społeczeństwa Obywatelskiego (w 2006 r.), odpowiedzialnego za promocję trzeciego sektora w rządzie, została podjęta w uznaniu dla coraz większej roli sektora w społeczeństwie i ekonomii. Od 2006 do 2010 r. Ministerstwo ds. Społeczeństwa Obywatelskiego funkcjonowało pod nazwą Ministerstwa ds. Trzeciego Sektora. Zmiana tytułu, dokonana przez nowo wybranego ministra Nicka Hurdy, ma na celu rozszerzenie kompetencji i wpływów urzędu. Ministerstwo ds. Społeczeństwa Obywatelskiego pozostaje w nieustającym w kontakcie z takimi ciałami jak NCVO, ACEVO czy Charity Commission.

[6] sierpień 2010 roku