Publicystyka - ngo.pl

Prezes zarządu Fundacji ORLEN – DAR SERCA Katarzyna Różycka podkreśla, że II edycja programu „Moje miejsce na Ziemi” została wzbogacona o doświadczenia zdobyte w trakcie realizacji poprzedniej odsłony akcji. – Na początku roku pracownicy naszej Fundacji odbyli cykl wizyt u wybranych beneficjentów I edycji programu. Uznaliśmy, że zobaczenie na własne oczy efektów takiego projektu będzie dla nas bardzo cennym doświadczeniem – mówi prezes Różycka.

Przeczytaj też: 2 miliony złotych od PKN ORLEN dla organizacji non-profit z całej Polski

O jednym z projektów, zwierzynieckim Centrum Kultury i Bibliotece Publicznej opowiada jego koordynatorka Teresa Marcinkowska. – Jestem dziewczyną z dużego miasta, którą losy rzuciły na Roztocze. Dlatego też mam zupełnie inne spojrzenie na Zwierzyniec niż większość jego mieszkańców. Doceniam to, że miejscowość jest mała i wszyscy się znają. Dla mnie to jest piękne. Tymczasem dla większości mieszkańców to minus. Centrum Kultury i Biblioteka Publiczna w Zwierzyńcu postanowiły to zmienić.

– Wpadliśmy na pomysł, żeby stworzyć kronikę prezentującą zdjęcia ludzi żyjących w Zwierzyńcu. Zwróciliśmy się więc do mieszkańców z prośbą o stare fotografie: swoje, rodziców i dziadków. W ten sposób powstał pierwszy album, w nakładzie stu egzemplarzy, bo wtedy nie dysponowaliśmy dużymi funduszami na ten cel – mówi moja rozmówczyni.

Odzew mieszkańców był tak entuzjastyczny, że zwierzynieckie Centrum Kultury zaczęło szukać pieniędzy na drugie wydanie. – Napisaliśmy więc wniosek do Fundacji ORLEN DAR SERCA i udało się. Wydaliśmy 500 egzemplarzy albumu liczącego 164 strony. Podzieliliśmy go na części: „dzieciństwo”, „uroczystości”, „życie codzienne”, oraz „prace i życie społeczne”. Wyszedł nam piękny album, z którego jesteśmy niezwykle dumni. A mieszkańcy Zwierzyńca? Są tak radzi, że oto oni, z małej miejscowości, znaleźli się w tak pięknie wydanej książce, której są jednocześnie twórcami! – opowiada z entuzjazmem Teresa Marcinkowska.

Bo albumy są pięknie wydane: twarda okładka, wysokiej jakości papier. Każde zdjęcie jest opatrzone komentarzem lub historią ludzi na nim uwiecznionych. Jak twierdzą mieszkańcy, realizacja inicjatywy wzmocniła ich poczucie przynależności do małej społeczności, jaką jest Zwierzyniec i pozwoliła docenić swoje korzenie.

Prezes Fundacji ORLEN – DAR SERCA wspomina dużą frekwencję towarzyszącą spotkaniu z okazji wydania albumu. – Nie było jedynie dwóch osób. Kiedy ludzie dostali te kroniki, na sali zapadła nagle cisza, bo wszyscy zajęli się wertowaniem stron i szukaniem swoich bliskich. Co chwilę dało się słyszeć tylko: „O, patrz, to moja ciotka! O, a tutaj córka mojego wujka z drugiego małżeństwa!” – wspomina Katarzyna Różycka.

Izabela Janczak-Bizoń ze Stowarzyszenia Sportownia koordynowała projekt „Przystanek Natura” w Porębie, który również w ubiegłym roku zdobył dofinansowanie od Fundacji spod znaku orła. – Nasza wioska liczy około tysiąca mieszkańców. Zależy mi na tym, żeby zmiany zachodzące w miastach nie omijały naszej miejscowości. Ważnym kierunkiem naszej działalności jest rozwijanie nurtu powrotu do natury w przestrzeni pozaszkolnej. Zajmujemy się więc edukacją ekologiczną i krzewieniem wśród dzieci nawyków „zero waste” – zaznacza Izabela Janczak-Bizoń.

Izabela Janczak-Bizoń mówi, że konkurs Fundacji ORLEN – DAR SERCA był odpowiedzią na pomysł stworzenia w Porębie właśnie takiego wymarzonego „miejsca na Ziemi”.

– Mieliśmy działkę w środku lasu, nad rzeką, bez dostępu do drogi. Idealne miejsce na stworzenie leśnej bazy! Działka była zaniedbana, więc musieliśmy włożyć dużo pracy w przystosowanie jej do naszego projektu. Częściowe wykarczowanie terenu, utwardzenie drogi i wybudowanie altany, pod którą można by się schronić w razie deszczu, okazało się absolutnym minimum, żeby zapewnić dzieciom bezpieczeństwo. Strefa hamakowa, otoczenie paleniska, ławki – to wszystko udało się członkom Stowarzyszenia zrobić we własnym zakresie.

Gdy teren „Przystanku Natura” był już gotów, rozpoczęły się zajęcia plenerowe. Podczas kilku wiosennych weekendów dzieci z rodzicami uczyły się szacunku do natury i proekologicznych zachowań.

– Szczególnie entuzjastycznie zostały przyjęte warsztaty z „dzikiej kuchni”, czyli z przygotowywania posiłków z tego, co można znaleźć w lesie – opowiada koordynatorka projektu.

Były więc naleśniki z pokrzywą, zupa ze szczawiu, racuchy z rzeżuchą łąkową i czarnym bzem. – Tworzyliśmy też ramki z patyków, w które dzieci potem mogły wsadzić pamiątkowe zdjęcia z warsztatów. Było także robienie wietrznych dzwonków i budowanie budek lęgowych dla ptaków, które następnie wieszaliśmy w różnych miejscach w lesie.

Zwieńczeniem spotkań był piknik ekologiczny „Przystanku Natura”. – Każdy, kto chciał w nim uczestniczyć, musiał zabrać koc i przekąski przyrządzone samodzielnie w domu. To był wkład lokalnej społeczności w nasze działania. Na pikniku furorę zrobiły jadalne talerze, które można było schrupać po posiłku – opowiada uczestniczka.

Izabela Janczak-Bizoń, która ma duże doświadczenie we wnioskowaniu o granty, ocenia procedury konkursu Fundacji ORLEN – DAR SERCA jako proste i przejrzyste. Zaznacza, że również samo rozliczenie odbywa się sprawnie i bezproblemowo. Gorąco zachęca też do udziału w konkursie „Moje miejsce na Ziemi”, podkreślając wagę wspólnego działania lokalnej społeczności.

Na pikniku ekologicznym w Porębie była Magdalena Przygońska-Kęska, koordynatorka programu „Moje miejsce na Ziemi” z Fundacji ORLEN – DAR SERCA. – Wspaniały był sam zamysł projektu, stworzonego z myślą o dzieciach, ale skierowanego tak naprawdę do rodziców, żeby pozwolili swoim pociechom na samodzielną eksplorację natury, na beztroską zabawę wśród przyrody, na ubrudzenie się – mówi przedstawicielka Fundacji.

Jeden z grantów trafił również do Wiązownicy Kolonii i tamtejszego Stowarzyszenia Aktywności Lokalnej "Dolina Kacanki". Stowarzyszenie przeprowadziło warsztaty pokazowe w odnowionych klasach lekcyjnych drewnianej szkoły z 1909 roku, w których wziął również udział przedstawiciel Fundacji. Uczestnicy projektu zobaczyli, jak wyglądało życie w szkole ponad sto lat temu, dowiedzieli się, czym jest czerpanie papieru, a także spróbowali swoich sił w pisaniu gęsim piórem. Organizatorzy planują stworzyć w starej szkole muzeum, w którym prowadzone będą zajęcia z "żywą historią".

Prezes stowarzyszenia i sołtys Wiązownicy Kolonii podkreśla, że projekt „Nowe życie Starej Szkoły” sprawił, że drewniany budynek z początku XX wieku nabrał nowej funkcji społecznej. – Zaczęło wokół niego dziać się wiele rzeczy: imprezy, warsztaty, spotkania. To wszystko niezwykle cieszy szczególnie starszych mieszkańców naszej wioski, którzy sami jako dzieci chodzili do tej szkoły – opowiada Jacek Piwowarski.

Dzieci, które wzięły udział w warsztatach, mogły natomiast dowiedzieć się, jak niełatwe było życie szkolne, w porównaniu do czasów współczesnych. – Oprócz lekcji pisania stalówką, mogły posłuchać też, jak wiele obowiązków domowych i szkolnych mieli ich rówieśnicy kilkadziesiąt lat temu – mówi sołtys Wiązownicy Kolonii.

Projekt obejmował również uporządkowanie przestrzeni wokół szkoły, położenie chodnika i obsadzenie terenu kwiatami. – Stworzyliśmy rabaty kwiatowe wzorowane na tych, które zachowały się na archiwalnych fotografiach – podkreśla mój rozmówca.

Działania Stowarzyszenia "Dolina Kacanki" spotkały się z dużym zainteresowaniem lokalnej społeczności. – Ludzie przynosili nam zdjęcia, świadectwa ze Starej Szkoły, wspierali w pracach w terenie. Bez ich pomocy zapewne nie udałoby nam się osiągnąć upatrzonego celu – mówi Jacek Piwowarski i zapowiada dalsze działania ku ratowaniu dziedzictwa Wiązownicy Kolonii.

– W tegorocznej edycji zaplanowaliśmy postawienie na reportaże wideo z kilku najciekawszych wydarzeń. Będą powstawały od października 2019 roku do czerwca 2020 roku, czyli w okresie, w którym mają być realizowane pomysły – zapowiada koordynatorka „Mojego miejsca na Ziemi”, Magdalena Przygońska-Kęska.

Organizacje pozarządowe, szkoły, przedszkola, biblioteki czy instytucje kultury do 9 września mogą wnioskować o grant w wysokości 4 000, 7 500, 10 000 i 15 000 złotych. Projekty mogą dotyczyć jednego z sześciu tematów: ekologia, sport, promocja zdrowego trybu życia, przeciwdziałanie wykluczeniu, bezpieczeństwo czy zachowania dziedzictwa historycznego oraz rozwoju edukacji, kultury i sztuki. Inicjatywy muszą być realizowane pomiędzy 1 października 2019 roku a 14 czerwca 2020 roku.

Szczegóły programu dostępne są na stronie: www.orlendarserca.pl.