Przeglądarka Internet Explorer, której używasz, uniemożliwia skorzystanie z większości funkcji portalu ngo.pl.
Aby mieć dostęp do wszystkich funkcji portalu ngo.pl, zmień przeglądarkę na inną (np. Chrome, Firefox, Safari, Opera, Edge).
Publicystyka
Peer Review - Prewencja i zwalczanie bezdomności (26 - 27 kwietnia 2005, Kopenhaga)
Piotr Olech
26 i 27 kwietnia 2005 w stolicy Danii odbyło się seminarium poświęcone problematyce prewencji i zwalczania bezdomności.
Seminarium zrealizowano w obszarze polityki włączania społecznego w
ramach Wspólnotowego Programu Peer Review, prowadzonego przez Komisję Europejską. Program Peer
Review jest jednym z projektów realizowanych w ramach Wspólnotowego Programu Działań w dziedzinie
wykluczenia społecznego (Social Exclusion Programme 2002 - 2006).
Komisja Europejska oraz konsorcjum wspierające organizacyjnie Komisję każdego roku realizuje około ośmiu seminariów w ramach programu Peer Review. Odbywają się one w całej Europie, służą rozpowszechnianiu "dobrych praktyk" poszczególnych krajów w zakresie polityki społecznej.
Celem seminariów w ramach programu Peer Review jest także zainicjowanie debaty na temat możliwości transferu modelowych rozwiązań danego Państwa w zakresie polityki włączenia społecznego na grunt innych Państw członkowskich.
Przedmiotem kwietniowego Peer Review była duńska "dobra praktyka" związana z realizacją rządowego programu "Nasza Wspólna Odpowiedzialność" oraz materiał zatytułowany "Prewencja i zwalczanie bezdomności". Opracowanie to przedstawia zbiór różnorodnych rozwiązań skierowanych do osób bezdomnych w ramach duńskiej polityki społecznej. Materiał, który opracował ekspert tematyczny p. Henk Meert z Belgii, posłużył jako fundament do dyskusji podczas seminarium.
System profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z bezdomnością zaprezentowany w dokumencie, skierowany jest do szerokiego grona beneficjentów, charakteryzujących się dużymi trudnościami w realizacji procesu reintegracyjnego zarówno w obszarze społecznym, jak i zawodowym. Wśród nich znajdują się osoby bezdomne, długotrwale uzależnione od alkoholu i/lub narkotyków oraz psychiczne chore. Grupa ta ma olbrzymie trudności w dostosowaniu się do konwencjonalnego systemu pomocy ludziom wykluczonym i zagrożonym wyłączeniem społecznym.
Dotychczasowe próby przywracania społeczeństwu tej grupy zawiodły lub napotykały na poważne perturbacje.
Opracowanie zawiera szczegółowy opis następujących projektów i rozwiązań:
Komisja Europejska oraz konsorcjum wspierające organizacyjnie Komisję każdego roku realizuje około ośmiu seminariów w ramach programu Peer Review. Odbywają się one w całej Europie, służą rozpowszechnianiu "dobrych praktyk" poszczególnych krajów w zakresie polityki społecznej.
Celem seminariów w ramach programu Peer Review jest także zainicjowanie debaty na temat możliwości transferu modelowych rozwiązań danego Państwa w zakresie polityki włączenia społecznego na grunt innych Państw członkowskich.
Przedmiotem kwietniowego Peer Review była duńska "dobra praktyka" związana z realizacją rządowego programu "Nasza Wspólna Odpowiedzialność" oraz materiał zatytułowany "Prewencja i zwalczanie bezdomności". Opracowanie to przedstawia zbiór różnorodnych rozwiązań skierowanych do osób bezdomnych w ramach duńskiej polityki społecznej. Materiał, który opracował ekspert tematyczny p. Henk Meert z Belgii, posłużył jako fundament do dyskusji podczas seminarium.
System profilaktyki i rozwiązywania problemów związanych z bezdomnością zaprezentowany w dokumencie, skierowany jest do szerokiego grona beneficjentów, charakteryzujących się dużymi trudnościami w realizacji procesu reintegracyjnego zarówno w obszarze społecznym, jak i zawodowym. Wśród nich znajdują się osoby bezdomne, długotrwale uzależnione od alkoholu i/lub narkotyków oraz psychiczne chore. Grupa ta ma olbrzymie trudności w dostosowaniu się do konwencjonalnego systemu pomocy ludziom wykluczonym i zagrożonym wyłączeniem społecznym.
Dotychczasowe próby przywracania społeczeństwu tej grupy zawiodły lub napotykały na poważne perturbacje.
Opracowanie zawiera szczegółowy opis następujących projektów i rozwiązań:
"Krzywe domy dla krzywych
egzystencji" - alternatywny projekt polegający na zapewnieniu małych,
niekonwencjonalnych mieszkań (domków) dla osób bezdomnych, które z różnych powodów prowadzą życie
uniemożliwiające im dostosowanie się do głównego nurtu życia społecznego a także konwencjonalnego
systemu pomocy. Grupa tych osób zawiodła na drodze reintegracji społecznej, projekt zaś jest
odpowiedzią na kompilację problemów tych osób i jest jednocześnie próbą monitorowania bezdomności w
środowisku dostosowanym do specyficznych potrzeb tej grupy. Odbiorcami projektu są długoletni
"rough sleepers" (osoby przebywające w miejscach niemieszkalnych np. kanały, dworce,
zsypy), uzależnieni od narkotyków i/lub alkoholu, osoby chore psychicznie.
"Alternatywne domy opieki dla osób starszych" - projekt zakłada, że w przypadku osób starszych specyficzność problematyki bezdomności, nałożenie na siebie wielu problemów społecznych (uzależnienia, choroby psychiczne) wymaga tworzenia odrębnych struktur będących w stanie zaspokoić potrzeby tej grupy społecznej w okresie starości. Tworzone są zatem specjalistyczne domy opieki dla starszych osób bezdomnych, a tworzone w nich regulaminy akceptują zachowania wynikające z długotrwałego okresu pozostawania w bezdomności, uzależnień czy chorób psychicznych. Wespół z szerokim wsparciem psychicznym, społecznym i administracyjnym idzie także pełnowartościowa pomoc medyczna.
"Zaangażowanie odbiorców" - rozwiązanie systemowe umożliwiające głębokie zaangażowanie w proces organizacyjny i decyzyjny odbiorców pomocy społecznej, osób zagrożonych lub doświadczających wyłączenia społecznego. Istnieją ramy prawne umożliwiające powoływanie specjalnych rad osób marginalizowanych zarówno na poziomie lokalnym, regionalnym jak i narodowym. Rady te pełnią funkcje konsultacyjne i doradcze dla ciał posiadających moc decyzyjną w zakresie wdrażania polityki społecznej.
W dokumencie oraz podczas seminarium zawarto także informacje o modelowym i holistycznym systemie pomocy osobom marginalizowanym zawierającym ponadto program redukcji długów, ulicznej pracy street workerów, funkcjonowania nocnych kafeterii, program zabezpieczania pomocy medycznej dla osób bezdomnych, oraz całościowego systemu mieszkalnictwa społecznego. Ponadto podczas seminarium zaprezentowano szereg rozwiązań w zakresie zapewnienia pobytu w noclegowniach i schroniskach oraz systemu wspieranego zakwaterowania.
Możliwości transferu duńskich dobrych praktyk na polski grunt
Rozważając możliwość transferu jakiejkolwiek praktyki, szczególnie stosowanej w krajach o wyższym statusie ekonomicznym, powinniśmy dokonać porównania środowisk, w których ów dobra praktyka ma funkcjonować. Kluczowym elementem budowania systemu włączenia społecznego jest zatem diagnoza grupy docelowej. Otóż problematyka bezdomności w Danii i w Polsce - w szczególności w obszarze przyczyn bezdomności, jak i systemu reintegracji - jest jakościowo różna. W rzeczywistości duńskiej bezdomność w niewielkim stopniu jest problemem ubóstwa, braku mieszkania, braku meldunku lub deficytu struktur profilaktyki bezdomności, jest to problem o charakterze bardziej społecznym - przyczyn tutaj należy upatrywać w problematyce uzależnień, braku zakorzenienia, niedostosowania lub chorób psychicznych. Co więcej duńskie prawo przewiduje możliwość posiadania własnego domu, zamieszkiwania w nim a jednocześnie bycia osobą bezdomną. Akcent przyczyn i charakteru bezdomności w Polsce jest przesunięty bardziej właśnie w kierunku ubóstwa, braku dostępu do mieszkalnictwa, tak więc zagadnień strukturalnych. Problem bezdomności w większym stopniu jest problemem ekonomicznym - porównując obie rzeczywistości - choć oczywiście kwestia uzależnień w Polsce jest także znaczącym elementem problematyki "braku dachu nad głową".
Kluczowym problemem dla możliwości przeniesienia wielu projektów, w szczególności programu "Unusual housing for unusual life styles" na grunt Polski, jest paradoksalnie mało rozwinięta działalność w zakresie reintegracji społecznej i zawodowej. Projekt "Krzywe domy dla krzywych egzystencji" może być realizowany w krajach i regionach, gdzie bardzo dobrze został rozwinięty system reintegracji społecznej i zawodowej. W innym przypadku trudno rozpatrywać jednostki jako osoby trudne lub niemożliwe do reintegracji, a właśnie te osoby wydają się być grupą docelową tego projektu. Jakkolwiek wiele koncepcji i rozwiązań już realizowanych oraz zaprogramowanych w Polsce np. w Narodowym Planie Działań na rzecz Integracji Społecznej idzie w sukurs rozwiązaniom duńskim. W Polsce powoli tworzone są "alternatywne domy opieki dla starszych osób bezdomnych", jak również realizowane są projekty zawierające silny komponent "zaangażowania odbiorców". Należy powiedzieć, że właśnie ten ostatni aspekt projektów, jest coraz częściej brany pod uwagę podczas przydzielania środków czy to regionalnych i krajowych, czy to europejskich.
Szeroko o możliwościach transferu duńskich dobrych praktyk na grunt Polski traktuje opracowanie przygotowane przez Piotra Olech, dostępne na stronach internetowych programu Peer Review.
W seminarium uczestniczyło 40 osób, oprócz licznej reprezentacji duńskiego Ministerstwa i organizacji pozarządowych, przedstawicieli Komisji Europejskiej i konsorcjum wspierającego realizację Peer Review, uczestniczyli także przedstawiciele następujących krajów: Belgia, Czechy, Estonia, Łotwa, Luksemburg, Niemcy, Holandia i Polska. Kraje uczestniczące reprezentowały dwie osoby, przedstawiciel Ministerstwa odpowiedzialnego za zabezpieczenie społeczne oraz niezależny ekspert, którego zadaniem było przygotowanie i zaprezentowanie komentarza na temat możliwości wdrożenia analogicznej "dobrej praktyki" na grunt reprezentowanego Państwa. Ponadto w spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele europejskich i narodowych federacji zajmujących się problematyką bezdomności - FEANTSA, RETIS, EUROCITIES.
Stronę Polską podczas Peer Review reprezentowali - Ewa Chyłek z Ministerstwa Polityki Społecznej oraz Piotr Olech z Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności.
Szczegółowe informacje dotyczące programu Peer Review w zakresie integracji
społecznej znajdują się na stronie internetowej:
http://www.peer-review-social-inclusion.net/index.html,
a informacje odnoszące się do seminarium duńskiego na podstronie:
http://www.peer-review-social-inclusion.net/b_11_en.html
Więcej informacji na temat Programu Wspólnotowego i innych przedsięwzięć z nim związanych znajduje się na stronie internetowej Komisji Europejskiej:
http://europa.eu.int/comm/employment_social/social_inclusion/programme_en.htm
"Alternatywne domy opieki dla osób starszych" - projekt zakłada, że w przypadku osób starszych specyficzność problematyki bezdomności, nałożenie na siebie wielu problemów społecznych (uzależnienia, choroby psychiczne) wymaga tworzenia odrębnych struktur będących w stanie zaspokoić potrzeby tej grupy społecznej w okresie starości. Tworzone są zatem specjalistyczne domy opieki dla starszych osób bezdomnych, a tworzone w nich regulaminy akceptują zachowania wynikające z długotrwałego okresu pozostawania w bezdomności, uzależnień czy chorób psychicznych. Wespół z szerokim wsparciem psychicznym, społecznym i administracyjnym idzie także pełnowartościowa pomoc medyczna.
"Zaangażowanie odbiorców" - rozwiązanie systemowe umożliwiające głębokie zaangażowanie w proces organizacyjny i decyzyjny odbiorców pomocy społecznej, osób zagrożonych lub doświadczających wyłączenia społecznego. Istnieją ramy prawne umożliwiające powoływanie specjalnych rad osób marginalizowanych zarówno na poziomie lokalnym, regionalnym jak i narodowym. Rady te pełnią funkcje konsultacyjne i doradcze dla ciał posiadających moc decyzyjną w zakresie wdrażania polityki społecznej.
W dokumencie oraz podczas seminarium zawarto także informacje o modelowym i holistycznym systemie pomocy osobom marginalizowanym zawierającym ponadto program redukcji długów, ulicznej pracy street workerów, funkcjonowania nocnych kafeterii, program zabezpieczania pomocy medycznej dla osób bezdomnych, oraz całościowego systemu mieszkalnictwa społecznego. Ponadto podczas seminarium zaprezentowano szereg rozwiązań w zakresie zapewnienia pobytu w noclegowniach i schroniskach oraz systemu wspieranego zakwaterowania.
Możliwości transferu duńskich dobrych praktyk na polski grunt
Rozważając możliwość transferu jakiejkolwiek praktyki, szczególnie stosowanej w krajach o wyższym statusie ekonomicznym, powinniśmy dokonać porównania środowisk, w których ów dobra praktyka ma funkcjonować. Kluczowym elementem budowania systemu włączenia społecznego jest zatem diagnoza grupy docelowej. Otóż problematyka bezdomności w Danii i w Polsce - w szczególności w obszarze przyczyn bezdomności, jak i systemu reintegracji - jest jakościowo różna. W rzeczywistości duńskiej bezdomność w niewielkim stopniu jest problemem ubóstwa, braku mieszkania, braku meldunku lub deficytu struktur profilaktyki bezdomności, jest to problem o charakterze bardziej społecznym - przyczyn tutaj należy upatrywać w problematyce uzależnień, braku zakorzenienia, niedostosowania lub chorób psychicznych. Co więcej duńskie prawo przewiduje możliwość posiadania własnego domu, zamieszkiwania w nim a jednocześnie bycia osobą bezdomną. Akcent przyczyn i charakteru bezdomności w Polsce jest przesunięty bardziej właśnie w kierunku ubóstwa, braku dostępu do mieszkalnictwa, tak więc zagadnień strukturalnych. Problem bezdomności w większym stopniu jest problemem ekonomicznym - porównując obie rzeczywistości - choć oczywiście kwestia uzależnień w Polsce jest także znaczącym elementem problematyki "braku dachu nad głową".
Kluczowym problemem dla możliwości przeniesienia wielu projektów, w szczególności programu "Unusual housing for unusual life styles" na grunt Polski, jest paradoksalnie mało rozwinięta działalność w zakresie reintegracji społecznej i zawodowej. Projekt "Krzywe domy dla krzywych egzystencji" może być realizowany w krajach i regionach, gdzie bardzo dobrze został rozwinięty system reintegracji społecznej i zawodowej. W innym przypadku trudno rozpatrywać jednostki jako osoby trudne lub niemożliwe do reintegracji, a właśnie te osoby wydają się być grupą docelową tego projektu. Jakkolwiek wiele koncepcji i rozwiązań już realizowanych oraz zaprogramowanych w Polsce np. w Narodowym Planie Działań na rzecz Integracji Społecznej idzie w sukurs rozwiązaniom duńskim. W Polsce powoli tworzone są "alternatywne domy opieki dla starszych osób bezdomnych", jak również realizowane są projekty zawierające silny komponent "zaangażowania odbiorców". Należy powiedzieć, że właśnie ten ostatni aspekt projektów, jest coraz częściej brany pod uwagę podczas przydzielania środków czy to regionalnych i krajowych, czy to europejskich.
Szeroko o możliwościach transferu duńskich dobrych praktyk na grunt Polski traktuje opracowanie przygotowane przez Piotra Olech, dostępne na stronach internetowych programu Peer Review.
W seminarium uczestniczyło 40 osób, oprócz licznej reprezentacji duńskiego Ministerstwa i organizacji pozarządowych, przedstawicieli Komisji Europejskiej i konsorcjum wspierającego realizację Peer Review, uczestniczyli także przedstawiciele następujących krajów: Belgia, Czechy, Estonia, Łotwa, Luksemburg, Niemcy, Holandia i Polska. Kraje uczestniczące reprezentowały dwie osoby, przedstawiciel Ministerstwa odpowiedzialnego za zabezpieczenie społeczne oraz niezależny ekspert, którego zadaniem było przygotowanie i zaprezentowanie komentarza na temat możliwości wdrożenia analogicznej "dobrej praktyki" na grunt reprezentowanego Państwa. Ponadto w spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele europejskich i narodowych federacji zajmujących się problematyką bezdomności - FEANTSA, RETIS, EUROCITIES.
Stronę Polską podczas Peer Review reprezentowali - Ewa Chyłek z Ministerstwa Polityki Społecznej oraz Piotr Olech z Pomorskiego Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności.
Szczegółowe informacje dotyczące programu Peer Review w zakresie integracji
społecznej znajdują się na stronie internetowej:
http://www.peer-review-social-inclusion.net/index.html,
a informacje odnoszące się do seminarium duńskiego na podstronie:
http://www.peer-review-social-inclusion.net/b_11_en.html
Więcej informacji na temat Programu Wspólnotowego i innych przedsięwzięć z nim związanych znajduje się na stronie internetowej Komisji Europejskiej:
http://europa.eu.int/comm/employment_social/social_inclusion/programme_en.htm
Źródło: Piotr Olech
Przedruk, kopiowanie, skracanie, wykorzystanie tekstów (lub ich fragmentów) publikowanych w portalu www.ngo.pl w innych mediach lub w innych serwisach internetowych wymaga zgody Redakcji portalu.
Redakcja www.ngo.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść komentarzy.
Teksty opublikowane na portalu prezentują wyłącznie poglądy ich Autorów i Autorek i nie należy ich utożsamiać z poglądami redakcji. Podobnie opinie, komentarze wyrażane w publikowanych artykułach nie odzwierciedlają poglądów redakcji i wydawcy, a mają charakter informacyjny.
